İsrail ile Hamas arasında ateşkes ve esir takası mutabakatı dün 12.15’te yürürlüğe girdi. 42 gün sürmesi beklenen birinci aşamasının, bazı aksaklıklara rağmen başarılı bir şekilde sonlanması bekleniyor. Ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, anlaşmanın ikinci aşamasına geçmesine izin vermeyi planlamadığını açıkça söylüyor ve savaşın yeniden başlayacağı sinyalini veriyor. Bu, ikinci aşamada serbest bırakılması planlanan 20’den fazla rehinenin hayatını riske atma pahasına olacak. Netanyahu, aşırı sağ koalisyon ortaklarının bu yöndeki baskısı altında ve onların taleplerine boyun eğmezse koalisyon hükümetinin çökeceğini biliyor.
Ancak Haaretz’den Amos Harel savaşın yeniden başlayıp başlamayacağına ve Gazze’yi kimin yöneteceğine Netanyahu’nun değil Trump’ın karar vereceğini yazdı.
Birinci aşamanın tamamlanmasıyla savaşın yeniden başlayacağına ilişkin açıklamaların büyük ölçüde teorik olduğunu iddia eden Harel, “Karar artık Trump’a ait. Başbakan Netanyahu’nun Dini Siyonizm partisinin ilk aşama boyunca hükümette kalmasını sağlamak için Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’e verdiği pek çok söz Trump’ın talepleriyle çatışmaya mahkûm. Amerikan Başkanı Gazze’deki savaşın sona ermesi gerektiğinde ısrar ederse Netanyahu ona karşı gelmekte zorlanacaktır” diye yazdı.
Amos Harel, anlaşma kapsamında Filistinli mahkumların kitlesel olarak serbest bırakılmasının kamuoyunda sert tepkilere yol açtığını, bu tepkilerin nedeninin mahkumların sayısından ziyade serbest bırakılanların çoğunun 1990’larda ve 2000’lerdeki ikinci intifada sırasında çok sayıda İsraillinin öldürüldüğü olaylara karışmış isimler olmasından kaynaklandığını söyledi ve ekledi: “Ancak Gazze’deki durumu takip etme zahmetine katlanan ve Netanyahu’nun açıklamalarına ve propagandalarına kanmayanlar, savaşın sonucunun bu olacağını uzun zaman önce tahmin edebilirdi. Acı gerçek şu ki İsrail 7 Ekim 2023’teki savaşı büyük ölçüde kaybetti. O zamandan bu yana yaptığı tek şey hasarı hafifletmeye çalışmak oldu. Rehinelerin tamamını kurtaracak bir anlaşmaya varmak için İsrail’in büyük tavizler vermesi gerekti. Anlaşmanın ikinci aşaması, ilk aşamada serbest bırakılanlardan daha kıdemli ve daha cani mahkumları içerecek.”
Bu durumun ana nedenlerinden birinin Netanyahu’nun savaş sonrası düzenlemeleri, özellikle de Filistin Yönetimi’ni içeren düzenlemeleri görüşmeyi reddetmesinden kaynaklandığını ileri süren Harel, Trump’ın, Amerikan-Suudi-İsrail anlaşmasının bir parçası olan planlarının da Netanyahu’ya başka bir düzenlemeyi dayatma girişimine yol açabileceğini söyledi.
Harel, özetle şunları kaydetti: “Taraftarlarının gözünde Netanyahu hiçbir zaman suçlu ya da sorumlu olmadığı için, onun adına büyük bir dikkat dağıtma operasyonu yürütülüyor. Bu çaba, vaatleri ile mevcut durum arasındaki uçurumu örtbas etmeyi amaçlıyor.”
“Artık, ve daha önce hiç olmadığı kadar, İsrail ordusu hükümeti tam zafere giden yolda engellemekle suçlanıyor. Genelkurmay Başkanı Korgeneral Herzi Halevi’nin görevden alınmasını hızlandırma konusu, Likud liderleri, Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir arasındaki görüşmelerde gündeme geldi. Bu, son ikisini koalisyonda kalmaya ikna etme girişiminin bir parçasıydı.”
“Kamuoyuna verilen mesaj, ordunun üst kademelerini bozgunculardan temizlemek için ateşkesten yararlanacağımız ve ardından yeni yönetim altında savaşı yeniden başlatacağımız yönünde. Gerçekte bu sadece halkın kafasını karıştırmaya yönelik bir girişim. Savaşın başarısızlıkla sonuçlanmasının sorumlusu gerçekten subaylarsa, aptalca bir strateji belirleyen ve Hamas’ın yarattığı tehlikeyi hafife alan hükümet, çok ihtiyaç duyulan bir devlet soruşturma komisyonunun kurulmasını engelleme çabalarına devam edebilir.”
Üç İsrailli rehineye karşılık 90 Filistinli esir serbest bırakıldı