ABD’nin bir yıl önce 390 milyar dolarlık Enflasyonu Düşürme Yasasını (IRA) açıklamasından bu yana Avrupalı ‘temiz teknoloji’ start-up’ları, ABD’deki muadillerinin yarısından daha az yatırım çekti.
Geçtiğimiz Ağustos ayında ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanan IRA, ABD ekonomisini ‘karbonsuzlaştırmayı’ ve ‘yeşil’ endüstrilerde istihdamı artırmayı amaçlayan ABD’nin şimdiye kadarki en büyük iklim yatırımını oluşturdu.
Yasa, AB, Avustralya ve Japonya’nın da benzer yasalar çıkarmasıyla, emisyonların azaltılması için hayati önem taşıyan teknolojileri destekleme yarışına yol açtı.
Bununla birlikte Cleantech for Europe’un rakamları, AB’nin erken aşamadaki temiz teknolojilere yönelik finansman konusunda geride kaldığını gösteriyor. IRA’nın yürürlüğe girmesinden bu yana geçen bir yıl içinde karbon depolama, elektrikli araçlar ve temiz enerji gibi alanlarda yeni kurulan şirketlere toplam 8,7 milyar dolar değerinde yatırım yapıldı.
Buna karşılık, AB bu yılın ikinci çeyreğinde enerji ve ulaştırma yatırımlarında öne geçmesine rağmen, ABD’de benzer projelere 21,7 milyar dolardan fazla taahhütte bulunuldu.
Cleantech for Europe, aradaki farkın çelik ve çimento gibi ağır sanayilerin ‘karbonsuzlaştırılmasına’ yardımcı olabilecek bir gaz olan temiz hidrojenden kaynaklandığını belirtti.
Temiz hidrojen projelerine yapılan risk sermayesi yatırımları 2022’nin ilk çeyreğinde AB’de 343 milyon avroya ulaşarak ABD’deki eşdeğer finansmanın neredeyse üç katına çıkmıştı. Fakat o zamandan bu yana her çeyrekte, ABD’de yeşil hidrojene yapılan yatırımlar AB’dekileri geride bıraktı ve ABD bu dönemde toplam 1,2 milyar avro daha fazla yatırım yaptı. Washington, üretim koşullarına bağlı olarak temiz hidrojenin kilogramı başına 3 dolara kadar vergi indirimi sunuyor.
Avrupa Komisyonu Mart ayında Net Sıfır Sanayi Yasasını (NZIA) açıklayarak IRA’ya yanıt vermişti. Bu yasa, güneş enerjisi ve bataryalar gibi yeşil teknolojiler için yerli üretim kapasitesi hedeflerini belirliyor.
Brüksel ayrıca devlet yardımı kurallarını gevşetti ve ‘yeşil dönüşüm’ için hayati önem taşıyan sektörlere yatırımı artırmak üzere AB fonu kurma sözü verdi. Bu fon, mevcut AB fonları ile bilim ve inovasyon projelerini desteklemek üzere 10 milyar avroyu bir araya getiriyor.
Financial Times’a (FT) konuşan Cleantech for Europe’ta Avrupa iklim ve enerji politikası uzmanı Suzana Carp, AB’nin finansman programının temiz teknolojiyi ilaç, dijital ve savunma gibi sektörlerle yatırım rekabetine soktuğunu ve ABD’nin vergi indirimi programının basitliğinden yoksun olduğunu savundu.
AB devlet yardımı kurallarında yapılan değişiklikler, Almanya ve Fransa gibi büyük ekonomilerin daha fazla harcama yapacağı ve birlik içindeki rekabeti dengesizleştireceği endişelerini de artırıyor. Fransa, Mayıs ayında açıklanan 20 milyar avroluk bir paket ile çevre dostu projeler için ABD’ye benzer vergi indirimleri sunan ilk AB ülkesi oldu.
