Geçen hafta ilk olarak Frankfurter Allgemeine Zeitung (faz), oturma izni olmayan Türk vatandaşlarının Almanya’dan büyük çapta sınır dışı edileceğini bildirmişti. Habere göre, Berlin ve Ankara arasında aylar süren müzakerelerin ardından bir anlaşmaya varmıştı.
faz’ın hükümet çevrelerinden öğrendiğine göre ilk etapta toplam 200 Türk, birkaç tarifeli seferle Türkiye’ye getirilecekti. Fakat bu sadece başlangıç olacaktı.
Türkiye, Almanya’da iltica başvuruları reddedilen haftada 500 kişiyi geri almayı teklif etti. Türkiye hâlâ sınır dışı işlemlerinin charter uçaklarla yapılmasına izin vermiyor. Fakat gelecekte “özel uçuş” olarak adlandırılması halinde bu tür uçuşları kabul etmeye hazır görünüyor.
2023 yılında yaklaşık 1.300 Türk vatandaşı Almanya’dan sınır dışı edildi. Nisan 2024 sonunda Almanya’daki yaklaşık 14.500 Türk vatandaşının ülkeyi terk etmesi gerekiyordu.
Ankara’dan “toplu sınır dışılara” yalanlama
Daha sonra cuma günü Funke medya grubuna konuşan Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser, “Artık Türkiye’ye sınır dışı işlemlerinin daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilmesini ve Türkiye’nin Almanya’da kalmasına izin verilmeyen vatandaşlarını daha hızlı bir şekilde geri almasını elde ettik,” dedi.
İlk etapta ülkeyi terk etmesi gereken 200 Türk vatandaşının Türkiye’ye gönderileceğini ve bu sayının her hafta 500’e çıkacağını belirten Faeser, “büyük bir ilerleme” ve “düzensiz göçün sınırlandırılmasına yönelik yeni bir adım”dan söz etti.
Fakat Ankara bu sözleri yalanladı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının X hesabından yapılan açıklamada, “Vatandaşlarımızın toplu olarak sınır dışı edilmesine yönelik herhangi bir tedbire onay verilmemiştir,” denildi.
Federal İçişleri: Görüşmelerin ayrıntıları gizli
Berlin ve Ankara’dan gelen ve başlangıçta çelişkili görünen açıklamaların ardından Alman hükümeti hafta sonunda daha düşük bir profil sergiledi.
Federal İçişleri Bakanlığından bir sözcü WELT’e yaptığı açıklamada görüşmelerin ayrıntılarının gizli olduğunu söyledi.
Fakat sözcü, Alman hükümetinin Türkiye ile göç politikası konularında ve “geri dönüş işbirliği alanında da” görüşmelere devam ettiğini vurguladı. Sözcü, Türkiye’nin “tüm bu konularda Almanya için çok önemli bir ortak” olduğuna işaret etti.
WELT’te yer alan değerlendirmede, “Görünen o ki, göç ve geri dönüşler konusu Türkiye’de duygusal olarak tartışıldığı için Ankara daha fazla küçümsenmek istemiyor,” iddiası yer aldı.
AfD’nin seçim başarıları, Berlin üzerinde yeni baskı yarattı
WELT’e göre, AfD’nin eyalet seçimlerindeki başarısının ardından, Alman hükümeti düzensiz göçe daha fazla kısıtlama getirmesi için baskı altında.
Türk vatandaşları iltica konusunda önemli bir rol oynuyor. Türk vatandaşları şu anda iltica başvurusu sayısı bakımından Suriyeliler ve Afganlardan sonra üçüncü sırada yer alıyorlar.
WELT’e göre bu yılın ilk aylarında ilk kez yapılan toplam 160.140 başvurunun 20.426’sı Türk vatandaşları tarafından yapıldı ve bunların çoğu Kürtlerden geldi.
Bununla birlikte iltica hakkı verilme oranı hayli düşük. Bu yıl şimdiye kadar sadece 2557 Türk vatandaşı mülteci olarak tanındı. Koruma oranı son yıllarda sürekli olarak düşüyor. 2019’da iltica başvurularının yüzde 47,4’ü onaylanırken, bu rakam 2024’te sadece yüzde 9,6 oldu.
2023 yazında, Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden kısa bir süre sonra, Federal Şansölye Olaf Scholz Ankara ile işbirliğinin “yeniden başlatılması” lehinde konuşmuştu.
SPD ve Yeşiller’den tepki
Faeser de o dönemde, “Göç konusunda Türkiye ile işbirliğimizde ilerleme kaydetmemiz çok önemli,” demişti.
Yeşiller ve SPD’li politikacılar, Alman ve Türk hükümetleri arasında varıldığı öne sürülen anlaşmayı eleştirdi.
Yeşiller’in iç politika sözcüsü Lamya Kaddor faz’a yaptığı açıklamada, “Kürtlerin haftada yüzlerce kez Türkiye’ye sınır dışı edilecek olması iç politika açısından motive edici olabilir, ancak dış politika açısından yüksek bir bedele mal olur. Federal Şansölye’nin burada bir sorumluluğu var,” dedi.
Berlin Senato İdaresi’nde Sosyal İşlerden Sorumlu Devlet Sekreteri ve SPD’nin Göç ve Çeşitlilik Çalışma Grubu Başkanı Aziz Bozkurt, “Despotlarla ve hukukun üstünlüğünün söz konusu olduğu ülkelerle yapılan anlaşmaların doğal bir mesele olarak ele alınmasından endişe duyuyoruz. Hedef ülkede hiç kimsenin tehlikede olmamasını sağlamakla yükümlüyüz ve Türkiye’de bu garanti edilmiyor,” dedi.
Bozkurt, Şansölye Olaf Scholz’a, hükümetin sıkılaştırılmış göç politikasını eleştiren bir açık mektubun da eş girişimcisi. Mektubu şu ana kadar yaklaşık 12.000 yetkili ve SPD üyesi imzaladı.
