New York’taki Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulu’nda konuşan bazı Afrikalı liderlerin konuşmalarındaki Batı karşıtlığı dikkat çekti. Batı ülkelerine seslenen Gine lideri, “Bize ders vermeyi bırakın” dedi, BM gücünün ülkesinde başarısız olduğunu söyleyen Kongo lideri, “Ülkemizin kendi kaderinin kontrolünü geri alma zamanı” ifadelerini kullandı. Güney Afrika ise, zengin uluslarının sanayileşmesi ve kalkınmasının bedelini Afrikalıların ödediğine dikkat çekti ve gelişmiş ülkelerin yıllık 100 milyar dolarlık iklim finansmanı taahhütlerini yerine getirmemesini eleştirdi.
Gine geçiş hükümetinin Cumhurbaşkanı Albay Mamady Doumbouya, Birleşmiş Milletler (BM) 78. Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, Afrika ülkelerinin kendilerine dayatılan bir yönetim biçimini benimsediğini ancak bunun sorunlara yol açtığını, kendi kültür ve gerçekleriyle bağdaşmadığını söyledi. “Artık bize ders vermeyi ve çocuk gibi küçümseyerek davranmayı bırakma zamanı geldi” ifadelerini kullanan Doumbouya, Afrikalıların kendi yönetim biçimini oluşturacak olgunluğa sahip olduğunu dile getirdi.
Doumbouya, Afrika ülkelerinin Soğuk Savaş’tan bu yana bir tarafa çekilmeye zorlandığını vurgulayarak, Afrikalıların ne Amerikan, Fransız, Rus, Çin, Türk yanlısı ne de karşıtı olarak konuşlandırılabileceğini kaydetti. Doumbouya, kendilerinin yalnızca ‘Afrika yanlısı’ olduklarının altını çizdi.
Yaptıkları darbenin haklı olduğunu savunan Doumbouya, gerçek darbecilerin “silahlanıp rejimi değiştirenler olmadığını, anayasayı değiştirerek sonsuza kadar koltuğunda oturmaya çalışanlar olduğunu” kaydetti.
Üst üste 2 dönemden fazla cumhurbaşkanı adayı olmasına engel olan anayasa maddesini değiştiren 84 yaşındaki Alpha Conde, Ekim 2020’de 3’üncü dönemine seçilmiş ancak 5 Eylül 2021’de Yarbay Mamady Doumbouya tarafından devrilmişti. Doumbouya, 1 Ekim 2021’de düzenlenen törenle geçiş sürecinin cumhurbaşkanı olarak yemin etmişti.
Kongo: BM güçlerinin çekilmesini istedi
Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) Cumhurbaşkanı Felix Tshisekedi, Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, BM güçlerinin ülkeye barış getirme misyonunda başarısız olduğunu ifade etti. Barış için BM güçlerine bel bağlamanın yanıltıcı olduğunu belirten Başkan Tshisekedi, “Ülkemizin kendi kaderinin kontrolünü ele alma ve istikrarının ana aktörü olma zamanı geldi” dedi.
Tshisekedi, BM güçlerinin aralıktan itibaren çekilmeye başlaması için görüşmeler yürüttüklerini söyledi.
Yaklaşık 16 bin personelle dünyanın en büyük BM misyonlarından olan KDC BM İstikrar Misyonunun (MONUSCO) ülkeden çıkması için halk tarafından defalarca gösteri yapıldı. Geçen ay yapılan bir gösteride protestoculara ateş açılması sonrası yaklaşık 50 kişi hayatını kaybetti. Ülkede 1999’dan beri varlık gösteren MONUSCO, taleplerin ardından çekilme önerisinin değerlendirildiğini açıkladı. KDC’nin Ruanda, Uganda ve Burundi sınırının bulunduğu doğusu, 20 yılı aşkın süredir altın ve kobalt gibi madenlerin kontrolünü sağlamaya çalışan silahlı grupların saldırıları ve çatışmalarına sahne oluyor.
Ülkeye son olarak Doğu Afrika Topluluğu (EAC) ve Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) barış gücü göndermişti.
Güney Afrika: Bedelini Afrikalılar ödüyor
Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ise Genel Kurul’un ilk gününde yaptığı konuşmada, “Kıtamızın insanları bir kez daha dünyanın zengin uluslarının sanayileşmesi ve kalkınmasının bedelini ödüyor” dedi.
Ramaphosa, insanlığın büyük kısmının, savaş, çatışma, yoksulluk, açlık, hastalık ve çevre felaketleriyle karşı karşıya olduğuna dikkati çekti. Ramaphosa, “Devletler arasındaki dayanışma ve güven erozyona uğruyor. Eşitsizlik, yoksulluk ve işsizlik derinleşiyor” diye konuştu. Dünyanın bütün dikkatini ve enerjisini küresel ısınmaya karşı tedbirler yerine savaş ve çatışmalara harcadığını dile getiren Ramaphosa, uluslararası topluma, barışa yönelik diyalog geliştirmek için her türlü çabanın harcanması çağrısında bulundu.
Ramaphosa, Afrika’nın, iklim değişikliği nedeniyle dünyanın geri kalanından daha hızlı ısındığını belirterek, dünyadaki 20 sıcak iklim noktasından 17’sinin bu kıtada olduğunu söyledi.
Küresel ısınmanın faturasını, bu konuda en çok sorumluluk taşıyan gelişmiş ülkelerin ödemesi gerektiğine işaret eden Ramaphosa, “Kıtamızın insanları bir kez daha dünyanın zengin uluslarının sanayileşmesi ve kalkınmasının bedelini ödüyor. Bu, Afrika halkının artık ödemeye hazır olmadığı bir bedeldir” dedi.
Ramaphosa, gelişmiş ülkelerin yıllık 100 milyar dolarlık iklim finansmanı taahhütlerini yerine getirmemesinin endişe verici olduğunu kaydederek, Afrika ülkelerinin iklim hedefleri için çok daha fazla finansal desteğe ihtiyaç duyduğuna dikkati çekti.
