ABD ve Çin arasındaki şiddetli çekişme, özellikle üç Asya ülkesinde büyük bir endişe kaynağı. Yeni bir ankete katılanların yüzde 90’ından fazlası Pekin ile Washington arasında “yeni bir jeopolitik çatışma” hakkında endişelerini dile getirdi.
Eurasia Group Foundation (EGF) tarafından pazartesi günü yayınlanan bir rapora göre, bölge halklarının “çoğu, daha yoğun ABD-Çin rekabetinin sonuçlarının olumsuz olacağını düşünüyor.”
İnceleme yapılan üç ülkede (Singapur, Güney Kore ve Filipinler) 1.500 yetişkinin neredeyse dörtte biri – yüzde 24,5’i – “çok endişeli” olduklarını söyledi.
İki güç arasında artan gerilimin sonuçları söz konusu olduğunda, ankete katılan Singapurlular, Güney Kore ve Filipinler’deki komşularıyla karşılaştırıldığında, ulusal güvenliklerine ve iç siyasi meselelere yönelik potansiyel tehlike konusunda daha az endişeli.
ABD, Çin ve ikisi arasındaki rekabet üzerine ayrıntılı sorular sorulan ankette, yanıt verenlerin yüzde 62’sinin gerilimin artması halinde ülkelerinin “ulusal güvenliğinin riske gireceğine” inandıkları ortaya çıktı.
New York merkezli örgütün bulgularına göre, yüzde 57’lik bir çoğunluk, ülkelerinde “siyasi partiler ABD-Çin rekabetinde taraf tuttukça siyasetin yoğunlaşacağını” düşünüyor.
EGF anketi, Singapur, Güney Kore ve Filipinler’de yanıt verenlerin yaklaşık yarısının, ülkelerinin karşı karşıya olduğu en “acil zorluklardan” biri olarak “ABD ile Çin arasındaki gerilimleri” seçtiğini ortaya koydu.
Katılımcılara göre, pandemiler, siyasi istikrarsızlık ve insan hakları daha az endişe verici. Yalnızca ekonomik zorluklar ve iklim değişikliği ABD-Çin ilişkisinden daha yüksek kaydedildi.
Ulusal güvenliğe tehdit
Ankete göre Filipinlilerin yaklaşık yüzde 81’i ve Güney Korelilerin yüzde 67’si Pekin ile Washington arasındaki artan jeopolitik gerilimlerin ülkelerinin ulusal güvenliğini tehlikeye atacağını düşünüyor.
Singapurluların sadece üçte biri aynı sonucun olası olduğunu düşünüyor. Raporda, “Singapurlular (yüzde 27), ulusal güvenlik sonuçları hakkında endişelenmeleri muhtemel olduğu kadar, rekabet eden her iki ülkeden de ekonomik olarak fayda sağlayacaklarına neredeyse inanıyorlar” denildi.
Ankete katılanların yaklaşık yüzde 44’ü Çin’i Asya’daki en büyük ekonomik etki olarak aday gösterip gelişmeyi memnuniyetle karşılarken, yüzde 56’sı bundan endişe duyuyor.
Raporda, “Çin’in ekonomik etkisi Amerika’nınkinden daha güçlü olsa da, daha az olumlu görülüyor” denildi.
Çin Renmin Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Zuo Xiying, geçen hafta Pekin’in ABD’nin dayattığı stratejik çevrelemeye karşı koymak için Asya’daki diplomatik çabalarını artırması gerektiğini söylemişti.
Gerilim Asyalı liderleri de etkiliyor
EGF çalışması, bölgedeki pek çok ülkenin Pasifik’te yaşanan güç rekabeti konusunda endişe duyduğunu gösteriyor.
Mart ayında Boao Asya Forumu’nda Singapur Başbakanı Lee Hsien Loong, ABD-Çin ilişkisinin “en endişe verici” olduğu konusunda uyarmış ve ikisi arasındaki gerilim dünya çapında “şiddetli” hissedildiğini söylemişti.
Malezya Başbakanı Enver İbrahim de, artık yüksek teknoloji sektörüne odaklanan ve “teknolojik dünyada çatallanmaya” yol açan jeopolitik rekabeti önlemek için “belirli korkuluklara” duyulan ihtiyacı vurgulamıştı.
EGF tarafından incelenen üç ülkeden Singapur, iki güç arasında tarafsız bir pozisyonu korumaya çalışırken, Güney Kore ve Filipinler ABD’nin bölgedeki müttefikleri konumunda.
Biden yönetimi bölgedeki müttefiklerini Pekin’e karşı birleşik bir cephe oluşturmak için bir araya getirmeye çalışırken, Seul ve Manila dış politikada hızla Washington’a doğru kayıyor.
Üç ülke de ABD öncülüğündeki Hint-Pasifik Ekonomik Çerçevesinin ve Çin destekli Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklığın üyesi.
ABD’nin Çin’i çevreleme stratejisi
ABD ve Çin, Tayvan Boğazı’ndan çip savaşına kadar birçok cephede yoğunlaşan rekabete kilitlenmişken, Pekin, Washington’u Çin’i kontrol altına almak ve bastırmak için cepheler oluşturmakla suçluyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise geçen hafta “kimseden ABD ile Çin arasında seçim yapmasını istemediklerini” söyledi.
Çin dışişleri bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin cuma günü buna yanıt vererek, “dünya çapındaki ABD diplomatik misyonlarının verdiği bu taahhüdü yerine getirmesini umuyoruz” dedi ve ekledi: “ABD’nin ne dediğini dinleyeceğiz ama daha da önemlisi ne yaptığını izleyeceğiz.”
