ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan perşembe günü yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin Çin’e yönelik ekonomik yaklaşımını tanımlamak ve ABD’nin giderek şahinleşen tutumundan çekinen Avrupalı müttefiklerine güven vermek için Washington’ın Pekin ile ilişkilerini ayrıştırmak değil, riskten arındırmak ve çeşitlendirmek istediğini söyledi.
İki yıldan uzun bir süre önce göreve geldiğinden bu yana Biden yönetimi, yarı iletken ihracat kontrollerini artırıp, düzinelerce Çinli şirketi ABD Ticaret Bakanlığı’nın yaptırım listesine ekleyerek etkin bir şekilde Çin’in teknoloji sektörünü hedef alan bir dizi hamle başlattı. Tedarik zincirindeki kaymadan endişe duyan Washington, Pekin’in etki alanının dışında kalan yeni kritik maden kaynaklarını ortaya çıkarma çabalarını da yoğunlaştırdı.
‘Yalnızca ulusal güvenlik alanında…’
Foreing Policy’e göre, perşembe günü Washington merkezli Brookings Enstitüsü’nde yaptığı konuşmada Sullivan, bu hamlelerin “doğrudan” ulusal güvenlik kaygılarından kaynaklandığını ve yalnızca en üst düzey, gelişmiş teknoloji ihracat biçimlerini vurmak üzere tasarlandığını vurguladı. Biden yönetiminin “rekabeti sorumlu bir şekilde yönetmek” ve gıda güvenliği ve iklim gibi alanlarda mümkün olduğunca işbirliği yapmak istediğini de sözlerine ekledi.
İhracat kontrollerinin,” dar bir şekilde askeri dengeyi bozabilecek teknolojiye” odaklanmaya devam edeceğini belirten Sullivan, “Biz sadece ABD ve müttefik teknolojisinin bize karşı kullanılmamasını sağlıyoruz. Ticareti durdurmuyoruz” dedi.
Sullivan’ın sözleri, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’in geçen hafta yaptığı ve Washington’un ekonomik bir bedeli olsa bile Çin ile ilişkilerinde ulusal güvenlik kaygılarına öncelik vereceğini açıkladığı konuşmasının ardından geldi.
Yellen, “Çin’in ekonomik büyümesinin ABD’nin ekonomik liderliğiyle uyumsuz olması gerekmiyor. Biz kendi ekonomimizi Çin’inkinden ‘ayırmaya’ çalışmıyoruz. Ekonomilerimizin tamamen ayrışması her iki ülke için de felaket olur” ifadelerini kullanmıştı.
Müttefiklerin endişelerinden kaynaklı açıklamalar
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Çin gezisi dönüşü Avrupa’nın ABD’ye bağımlılığını azaltması yönündeki çıkışı ve AB Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen’in Çin ile ilişkileri riskten arındırmak ve ondan ayrışmamak üzerine yaptığı vurgular Washington’ı Avrupalı müttefikleri konusunda endişelendirmişti.
Brookings Enstitüsü’nün kıdemli üyesi olan David Dollar, çifte vurgulu yönetim mesajının muhtemelen ABD müttefiklerinden gelen endişelerden kaynaklandığını söyledi.
Dollar, “Ortaklarımızdan duyduklarımızın çoğunun itici güç olduğunu düşünüyorum” dedi ve ekledi: “Birçoğu ulusal güvenlikle ilgili endişelerimizi paylaşıyor, ancak ekonomik cephede radikal bir ayrışma görmek istemiyorlar.”
Sullivan ve Yellen’ın açıklamalarının eyleme dökülüp dökülmeyeceği – teknoloji kısıtlamalarının kaldırılıp kaldırılmayacağı – ise henüz belli değil.
