Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong pazartesi günü yaptığı açıklamada, Güney Çin Denizi ve Tayvan konusunda tansiyon yükselirken Avustralya ve Güneydoğu Asya’nın ortak risklerle karşı karşıya olduğunu belirtti ve Çin-ABD rekabetinin potansiyel sonuçlarının bölge için “yıkıcı” olabileceği uyarısında bulundu.
Melbourne’de düzenlenen ASEAN-Avustralya Özel Zirvesi’nin açılışını yapan Wong, Avustralya’nın bölgesel blokla olan yakın ilişkisine ve ticaret ve yatırım yoluyla ortak refah fırsatlarına değindikten sonra deniz güvenliği konusundaki endişelerinden bahsetti.
Çin’e üstü kapalı bir göndermede bulunan Wong, bölgenin “karakterine meydan okunduğunu” söyledi.
Wong, “Hepimizin barışçıl, istikrarlı ve müreffeh bir bölgeyi paylaşmak gibi bir sorumluluğu var; her ülkenin kendi isteklerinin peşinden gidebildiği, hiçbir ülkenin hükmetmediği ve hiçbir ülkenin hükmedilmediği denge içinde bir bölge istiyoruz” dedi.
Avustralyalı Bakan, “Bu karakteri korumak sürekli ve devamlı bir süreçtir” ifadesini kullandı.
Çin, Güney Çin Denizi’nin büyük bir bölümünde hak iddia ederek ASEAN üyelerinin deniz sınırlarıyla çatışıyor.
Wong, Avustralya’nın önümüzdeki dört yıl içinde “Güneydoğu Asya denizcilik ortaklıklarını geliştirmek” için 64 milyon Avustralya doları (41.7 milyon $) ayıracağını söyledi ve ASEAN merkeziyetini “bölgenin istikrarı ve güvenliği için anahtar” olarak nitelendirdi. Ayrıca “Mekong alt bölgesinde dayanıklılığı” desteklemek için 222.5 milyon Avustralya doları daha verileceğini duyurdu.
Wong, bölgede “denizde ve havada güvensiz davranışlar ve tartışmalı bölgelerin askerileştirilmesi” de dâhil olmak üzere “istikrarı bozucu, kışkırtıcı ve zorlayıcı eylemler” görüldüğü için uluslararası hukukun desteklenmesi ve diyalog için alan yaratılmasının “her zamankinden daha önemli” olduğunu söyledi.
“Askeri gücün genişlediğini biliyoruz” diyen Wong, ancak askeri çatışmayı kısıtlayacak önlemler olmadığını ve çatışmayı önlemek için çok az somut mekanizma olduğunu vurguladı.
Filipinlerden destek
Wong’un ardından Filipinler Dışişleri Bakanı Enrique Manalo da stratejik öneme sahip Güney Çin Denizi’nin geleceğinin diplomasinin güç kullanımına üstün gelmesine bağlı olduğunu söyledi. Avustralya ve ASEAN’ın bu konuda önemli oyuncular olduğunu da sözlerine ekledi.
“Bölgedeki denizlerin ve okyanusların ortak yönetimi, herkes için adil ve sürdürülebilir sonuçlar elde edebilmemiz için uluslararası hukukun üstünlüğünü koruma konusunda birleşmemizi gerektiriyor” dedi.
İlki 2018’de olmak üzere Avustralya tarafından düzenlenen ikinci özel zirve olan üç günlük toplantı iş dünyası, yükselen liderler, iklim ve temiz enerji ile denizcilik alanında işbirliği konularına odaklanıyor.
Zirveye Avustralya Başbakanı Anthony Albanese’nin yanı sıra, 2021 yılında ordunun yönetime el koymasının ardından ASEAN toplantılarına temsilci göndermesi yasaklanan Myanmar dışındaki tüm ASEAN üyesi ülkelerin liderleri katılıyor.
