Haber: Bilge Dilay Misir
Şili’nin kuzey bölgesinde bulunan, dünyanın bir numaralı bakır madeni Escondida’da çalışan sendikalı işçiler, 13 Ağustos Salı günü greve başladı. Grev uzadığı takdirde, bakır piyasası yüz milyonlarca dolar zarar edebilir.
Şili’nin kuzeyinde bulunan, “saklı” manasına gelen Escondida Madeni’nde, Union No.1 adlı sendikaya üye işçiler, 13 Ağustos Salı günü greve başladı. Escondida Madeni, dünyada işlenen toplam bakırın yüzde 5’ini oluşturan oldukça önemli bir kaynak. Maden, ismini Atamaca Çölü’nün altında “saklı” halde bulunan zengin cevher yataklarından alıyor. Dünyanın en büyük bakır madeni şirketi olan Avustralya merkezli BHP şirketi işçilerinin yüzde 90’ının bahsi geçen sendikaya üye olduğu biliniyorken, Escondida Madeni hisselerinin yüzde 60’ına sahip olan BHP, grevle sarsıldı. İşçilerin talepleri; iş günlerinin azaltılması, ikramiye ve tazminat ödemelerine zam gibi maddelerin yanı sıra maden hisselerinin yüzde 1’inin işçilere dağıtılmasını içeriyor. Anlaşmazlığa düşülen ana konulardan biri olan hissenin işçilere dağıtılması, çalışan başına 35 bin ABD dolarına tekabül ediyor. BHP, münakaşa sürecinde işçilere 28 bin 900 dolarlık ikramiye teklifinde bulundu, ancak işçiler beklentileri olan 35 bin dolardan oldukça düşük olan teklife sıcak bakmadı.
BHP ACİL DURUM İLAN ETTİ
BHP ile sendika arasında anlaşmaya varma süreci devam ediyor. Öne sürülen talepler karşısında sendikayla anlaşmazlığa düşen şirket, acil durum ilan ederek, sendika dışı işçilerle maden çalışmalarına devam ediyor. Sendika ise bu duruma tepki gösterdi, BHP’yi yedek işgücü kullanarak grev kurallarını ihlal etmekle suçladı ve “sendika karşıtı uygulamaya derhal son verilmesini” istedi.
BHP ise yaptığı açıklamada, salı günü görüşmelere devam etmek amaçlı sendikayı davet ilettiğini ancak davetinin yanıtsız kaldığının altını çizerken, acil durum planını hayata geçirerek maden faaliyetlerine sendika dışı çalışanlarla, asgari düzeyde çalışma saatleri kapsamında, devam ettiğini paylaştı. Şirket, 14 Ağustos’ta sendikaya, görüşmelerin devam etmesi halinde, 15 Ağustos saat 20.00’ye kadar grevi durdurma önerisinde bulundu. Ancak sendika grevin geçici de olsa askıya alınmasına sıcak bakmıyor. Sendikanın açıklamalarına göre BHP, işçileri değiştirip sendika karşıtı faaliyetler gösterirken görüşmelerin yeniden başlaması üzerine çok fazla koşul ortaya koydu. Şirketin talep ve koşullarını “görüşmelerin başlamasını imkansız hale getirdi” olarak belirten sendika, şirketin kendilerin, koşulları değerlendirip karar vermek için çok kısa bir zaman tanıdıklarından yakındı.
“BHP, GREV UZADIĞI TAKDİRDE 795 MİLYON DOLAR ZARAR EDEBİLİR”
Grevin başlamasının ardından, bugün Fransız haber ajansı AFP, BHP hisselerinin yüzde 1’e yakın oranda düştüğünü belirtti. Konu üzerine Amerikan yatırım bankası Goldman Sachs, grevin 10 güne ulaşırsa, şirkette en az 250 milyon dolar zarar görüleceğini vurgularken Brezilyalı yatırım bankası BTG Pactual ise sendikanın 2017 yılında yaptığı greve dikkat çekti. BTG Pactual’in verilerine göre, mevcut grev 2017’de yaşanan grev kadar uzun sürerse BHP’nin günlük zararı, 25 milyon ABD doları ila 30 milyon ABD doları arasında seyredebilir. Brezilyalı yatırım bankası raporunda, mevcut durumun Şili’nin GSHY’sine (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) de zarar verdiği gözlemlendi. Goldman Sachs, grevin 44 günü bulduğu takdirde zararın 795 milyona varacağı tahmininde bulundu.
BAKIR BORSASI SALLANTIDA
Şirketin uğrayacağı zararın yanı sıra bakır piyasasının bu grevden nasıl etkileneceği de merak konusu. Bakır piyasası geçtiğimiz yılın son aylarında Panama’da bulunan Cobre Panama bakır şirketinin kapatılmasıyla sarsılmıştı. Piyasada oldukça önemli bir yere sahip olan Escondida Madeni’ndeki mevcut grevin ise, 2017 grevinin etkisiyle oluşan bakır fiyat artışına benzer sonuç vermesi, piyasada ağır hasar bırakabilir. Avustralya Mining haber ajansına göre bakır borsası, Kovid-19 döneminden kalma kazanımlarını korumakta zorlanıyor. Aksama riskine rağmen bakır fiyatları şu an Çin’den gelen zayıf talepler doğrultusunda, Londra Metal Borsası’nın açıkladığı ton tutarı olan 8.968,50 ABD dolarında sabit kalmış gözüküyor. Fakat bu durum grevin devam etmesi halinde değişebilir.
