Bangladeş’in hazır giyim sektöründe uzun süredir devam eden ücret anlaşmazlığı kritik bir aşamaya geldi.
Büyük protesto gösterileri ve polisle yaşanan şiddetli çatışmaların ardından hükümet geçen hafta hazır giyim işçileri için aylık asgari ücretin %56 oranında artırılarak 12.500 taka ya da yaklaşık 113 dolara yükseltilmesini zorunlu kıldı. Ancak işçiler bu artışın “önemsiz” olduğunu ve yükselen gıda fiyatları ve rekor enflasyonla başa çıkmak için yeterli olmadığını söyledi.
Sektörde 40 milyon kişiyi temsil eden sendikaların neredeyse tamamı zammı reddetti ve Dakka’nın yakınlarındaki iki ana sanayi bölgesi olan Gazipur ve Ashulia’da vardiyaları boykot etmeye ve yolları kapatmaya devam etti.
Son on yılın ücretlerle ilgili en kötü huzursuzluğu olarak görülen protestolar, ana siyasi muhalefet Bangladeş Milliyetçi Partisi’nin (BNP) ülke çapındaki eylemleriyle aynı zamana denk geldi.
Muhalefet, Başbakan Şeyh Hasina’nın derhal istifa etmesini ve böylece ocak ayında yapılacak bir sonraki seçimlerin “tarafsız bir geçici hükümet” altında yapılmasını talep ediyor.
Hasina bu talebi kararlılıkla reddetmekle kalmadı, aynı zamanda hazır giyim grevlerinden BNP’yi sorumlu tutarak sert bir karşılık verileceği uyarısında bulundu.
Hasina yakın zamanda Dakka’da düzenlenen bir toplantıda yaptığı konuşmada hazır giyim protestolarını kastederek, “Bu protestoları ve vandalizm eylemlerini kimin kışkırttığını ve BNP’den hangi kişilerin bu işe karıştığını biliyoruz” demişti.
Grevler sonucu 130 fabrika kapandı
Hazır giyim hayati bir gelir kaynağı olarak Bangladeş’in yıllık 55 milyar dolarlık ihracatının yaklaşık %80’ini ve gayrisafi yurtiçi hasılasının %16’sını oluşturuyor. Döviz rezervlerinin azalmasına ilişkin kaygıların arttığı bir dönemde, ülkenin sektördeki aksamaları kaldırması zor görünüyor.
İşçi grevleri nedeniyle ülkede en az 130 fabrika kapanmak zorunda kaldı. Polis göstericileri bastırmak için kaba kuvvetle karşılık verdi. Çatışmalarda şimdiye kadar toplam dört işçi ölürken, adı açıklanmayan en az 11.000 konfeksiyon işçisi şiddet ve vandalizmle suçlandı.
Buna ek olarak, bazı fabrika sahipleri “yasadışı grevler nedeniyle” fabrikaları kapatma yetkisi veren iş kanununu gerekçe göstererek kendi faaliyetlerini askıya aldı. 300.000’den fazla işçinin çalıştığı toplam 78 fabrika faaliyetlerini süresiz olarak askıya aldı.
Sendika liderleri, “haklı ve meşru” olarak nitelendirdikleri protestolar karşısında hükümetin tutumundan duydukları hayal kırıklığını dile getiriyorlar.
Bangladeş Hazır Giyim ve Sanayi İşçileri Federasyonu Başkanı Kalpona Akter, Nikkei Asia’ya verdiği demeçte, hükümetin fabrika sahiplerinin zam teklifini taleplerini dikkate almadan kabul etmesinin işçilerin cesaretini kırdığını söyledi.
Akter, “Biz ayda 23,000 taka (209 $) asgari ücret istiyorduk. Artan gıda fiyatları ve enflasyon göz önüne alındığında, bu miktar bile işçiler ve aileleri için çok az. Açıklanan asgari ücretle [113 $] işçilerin hayatta kalması mümkün olmayacak,” dedi.
Akter, Hasina’nın ima ettiğinin aksine, hazır giyim protestolarının siyasi bir motivasyonu ya da bağlantısı olmadığını vurguladı.
