CNBC tarafından yapılan analize göre Moskova’nın yarı iletken ve diğer ileri Batı teknolojilerini Çin gibi aracı ülkeler vasıtasıyla tedarik ettiğini gösteriyor. Bu teknolojiler günümüz savaşlarında hayati öneme sahip. Yarı iletkenler ve çipler, dronlar, füzeler ve sayısız askeri ürünün olmazsa olmaz parçaları.
2021’de Rusya, 2021’de 1,8 milyar dolar çip ve yarı iletken ithal ederken bu rakam 2022’de 2,5 milyar dolar değerinde ulaştı. Batı’nın yaptırımlarına rağmen Moskova alternatif rotalar üzerinden yüksek teknoloji Batı ürünlerine erişim sağlamayı sürdürüyor.
Kiev Ekonomi Okulu’nun analitik merkezi olan KSE Enstitüsü’ne göre Ukrayna savaş alanında ele geçirilen 58 adet kritik Rus askeri teçhizatında 1.000’den fazla yabancı bileşen bulundu.
CNBC’nin yaptığı analize göre Rusya Batı menşeili yüksek teknolojiye ulaşmak için Çin, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Orta Asya devletleri gibi dolaylı yollar kullanıyor.
KSE Enstitüsü’nün raporunun yazarlarından biri olan Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü kıdemli üyesi Elina Ribakova, “Rusya, ordusu için Batı’da üretilen gerekli tüm kritik bileşenleri hala ithal edebiliyor” diyor.
Bazı ürünlerin çift kullanımlı olması yani hem askeri hem de sivil amaçlı kullanılabilmesi Rusya’nın elini güçlendiriyor. Örnek olarak çamaşır makinesinde kullanılan bir mikroçip dron teknolojinde de kullanılabiliyor.
İngiliz düşünce kuruluşu RUSİ’nin araştırmasına göre Rusya ordusu, seyir füzeleri, iletişim sistemleri ve elektronik harp kompleksleri de dahil olmak üzere en modern 27 askeri sisteminde 450’den fazla farklı türde yabancı yapım bileşen kullanıyor. Bu parçaların çoğu, ABD ordusu için mikro elektronik sistemler üreten tanınmış ABD şirketleri tarafından yapılıyor.
KSE Enstitüsü’nün araştırmasında göre savaş alanında ele geçirilen Rus silah sistemlerinde bulunan bileşenlerin üçte ikisinden fazlası, merkezi ABD’de bulunan şirketlerden geliyor.
İlginç olan nokta ABD ve Avrupa ülkeleri ile Rusya arasındaki doğrudan ticaret düşerken Batılı devletler ile Rusya’nın komşusu olan devletler arasındaki ticaretin artması. Avrupa Birliği ve Birleşik Krallık’ın 2022 yılında Gürcistan, Ermenistan ve Kırgızistan’a ihracatı arttı. Köprü niteliğindeki bu ülkelerden de Rusya’ya olan ticaret artmış durumda.
Ticaret hatlarındaki bu anormal değişime yönelik Gürcistan, Ermenistan ve Kırgızistan hükümetleri, CNBC’nin sorularına yanıt vermemeyi tercih etti. Batılı devletler bir yandan Ukrayna’yı silahlandırırken diğer yandan arka kapıdan da olsa Rusya’ya yüksek teknoloji ürünlerini vermeye devam etti.
