Nijer’de asker yönetime el koyduğunu duyurdu.
Kendilerine “Vatanı Koruma Ulusal Konseyi (CNSP) “ismini veren bir grup asker, bir karargâhta çektikleri ve devlet televizyonu ORTN’de yayımlanan videoda darbe bildirisi okudu.
Yarbay Amadou Abdramane’nin okuduğu bildiride, giderek kötüleşen güvenlik durumu ve ülkenin içinden geçtiği sosyo-ekonomik kriz nedeniyle Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum’un devrildiği ve anayasanın askıya alındığı bildirildi.
Bildiride, 22.00-05.00 saatlerinde sokağa çıkma yasağı uygulanacağı ve tüm sınırların kapatıldığı kaydedildi.
Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum, sabah saatlerinde Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurları tarafından alıkonulmuştu. Halk, darbeyi engellemek için sokağa çıkmış ve Bazoum’un serbest kalması için protesto gösterisi düzenlemişti.
Darbenin arkasında yaklaşık 10 yıldır Cumhurbaşkanı Muhafız Alayı komutanı olarak görev yapan General Omar Tchiani’nin olduğu belirtiliyor. Bazoum’un son günlerde, önceki Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou döneminde de aynı görevde bulunan Tchiani’yi görevden almak istediği iddia ediliyordu.
Fransa’dan bağımsızlığını 1960’ta alan Nijer’de bugüne kadar 4 darbe ve sayısız darbe girişimi yaşandı. Ülkede en son darbe 2010’da eski Cumhurbaşkanı Mamadou Tandja’ya karşı yapıldı. Mohamed Bazoum, Şubat 2021’de seçilmiş ve ülkede ilk kez demokratik yollarla seçilmiş cumhurbaşkanı görevini yine demokratik yollarla seçilmiş halefine bırakmıştı. Bazoum, henüz yemin edemeden 31 Mart 2021’de darbe girişimi yaşamış, girişim kısa sürede bastırılmıştı. Bir ziyaret için Türkiye’de bulunan Bazoum, Mart 2022’de de bir darbe girişimi atlatmış ve hemen ülkesine dönmüştü.
Nijer, Sahel bölgesinde Mali ve Burkina Faso’da askeri yönetimlerin başa gelmesinden ve Rusya ile yakınlaşmalarından sonra Batılı güçlerin bölgedeki tek müttefiki olarak değerlendiriliyordu. Özellikle Fransa’nın belirgin ağırlığının hissedildiği Nijer, Fransız nükleer santralleri için ana uranyum kaynağı ve Fransız birliklerinin Mali’den çekilmesinden sonra Fransız varlığının Afrika’ya giriş kapısıydı. Ancak bölgedeki diğer ülkelerde olduğu gibi Nijer’de de halk Fransa’nın etkisinden rahatsız. 2021’in Kasım ayında Burkina Faso’dan Mali’nin Gao kentine ilerleyen Fransız askeri konvoyunun geçişi Nijer’in batısında halk tarafından engellenmiş, Fransız askerleri ve Nijerli güvenlik güçlerinin yolu açmak için uyarı ateşi açması sonucu iki kişi ölmüş ve en az 16 kişi de yaralanmıştı.
ABD’den kınama
ABD Dışişleri Bakanlığı, dün askerlerin harekete geçtiği ancak Bazoum’un henüz alıkonulmadığı saatlerde yaptığı açıklamada Bazoum’u desteklediklerini duyurdu. Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Nijer’deki gelişmelerden “derin endişe” duyduklarını belirterek, “Demokratik yollarla seçilmiş Cumhurbaşkanı Bazoum’ı güçlü bir şekilde destekliyoruz. İktidarı zorla ele geçirme ve anayasal düzeni bozmaya yönelik her türlü çabayı en güçlü şekilde kınıyoruz” ifadesini kullandı.
Ülkedeki askeri hareketliliği yakından takip ettiklerini vurgulayan Patel, “Nijer’deki vatandaşlarımızı uyardık” dedi. Ülkedeki ABD Büyükelçiliğinin, tüm resmi personel ve aile üyeleri için “tam bir sorumluluk içinde hareket ettiği” bilgisini paylaşan Patel, “Ancak bu olaylar gelişmeye devam ediyor. Bu nedenle vatandaşlarımıza, bir sonraki duyuruya kadar gereksiz hareketlerini sınırlamalarını ve tehlikeli bölgelerden uzak durmalarını da açıkça tavsiye ettik” ifadesini kullandı.
