Biden’dan, Filipinler’e Güney Çin Denizi’nde ‘güvence’

ABD Başkanı Joe Biden, Filipinler lideri Ferdinand Marcos Jr.’a, Güney Çin Denizi’nde Çin ile artan gerilimler arasında, ülkenin savunmasına yönelik taahhüdü konusunda güvence verdi.

Pazartesi günü, ABD ziyareti kapsamında Beyaz Saray’da Biden ile bir araya gelen Marcos, protestolarla karşılandı. Beyaz Saray önünde toplanan Filipinliler, ellerinde “ABD kuklası Marcos”, “ABD Filipinler’den defol”, “Filipinler satılık değil” yazılı pankartlarla protesto düzenledi.

Filipinler Devlet Başkanı, Biden ile görüşmesinde, bölgenin “dünyanın tartışmasız en karmaşık jeopolitik durumuyla karşı karşıya olduğunu” söyleyerek, iki ülke arasında “70 yılı aşan ittifakın önemini” vurguladı.

Marcos, görüşme öncesinde, “Filipinler’in, sahip olduğumuz ilişkiyi ve şu anda Güney Çin Denizi çevresinde, Asya-Pasifik ve Hint-Pasifik bölgelerinde gördüğümüz artan gerilim karşısında oynadığımız rolleri güçlendirmek ve yeniden tanımlamak için dünyadaki tek anlaşma ortağına bakması doğaldır” ifadelerini kullanmıştı.

‘Belirsizlik ortadan kalktı’

Filipinler ordusunun askeri modernizasyonunu desteklemeye devam edeceklerini belirten Biden ise, “ABD, Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere Filipinler’in savunmasına olan bağlılığımızda kararlı olmaya devam ediyor” dedi.

Ayrıca, Biden’ın ABD şirketlerinin Filipinler’in inovasyon ekonomisine, temiz enerjiye geçiş ve kritik mineraller sektörüne ve halkının gıda güvenliğine yaptığı yatırımı geliştirmek için ülkeye kendi adına bir Başkanlık Ticaret ve Yatırım Misyonu göndereceği kaydedildi.

ABD’li yetkililer, liderlerin gelişen güvenlik ortamına yanıt vermek için, “ittifakın kara, deniz, hava, uzay ve siber alanda işbirliğini ve birlikte çalışabilirliği derinleştirmek üzere kilit ikili öncelikleri, mekanizmaları ve süreçleri kurumsallaştıran” yeni savunma yönergelerini kabul ettiğini söyledi.

Toplantıdan sonra yayınlanan ortak bildiride, “Güney Çin Denizi de dahil olmak üzere Pasifik’te Filipin silahlı kuvvetlerine, kamu gemilerine veya uçaklarına yönelik herhangi bir silahlı saldırının ABD’nin karşılıklı savunma taahhütlerini gerektireceği” belirtildi.

Uzmanlar, tartışmalı Güney Çin Denizi’nin açıklamaya dahil edilmesinin, iki ülkenin savunma anlaşmasında uzun süredir belirsiz olan şeyi açıklığa kavuşturduğunu söyledi.

Filipinler uzun süredir ABD’nin güvenlik taahhütlerinin Güney Çin Denizi’ni de kapsadığına dair güvence istiyordu.

Güney Çin Denizi, son aylarda Çin ve Filipinler arasında çok sayıda karşılaşmaya sahne oldu. Daha geçen hafta, bir Çin Sahil Güvenlik botu ile bir Filipin gemisi arasında neredeyse çarpışma yaşandı.

Hem Çin’in hem de Filipinler’in Güney Çin Denizi’nde birbiriyle çakışan iddiaları var.

Çin’le gerginlik

Diğer yandan, şubat ayında Washington ve Manila, ABD’nin ülkede erişebildiği beş üs listesine, üçü kuzeye, Tayvan’a bakan olmak üzere dört üs daha ekledi. Ancak Filipinler’in bu üslerde ne tür bir erişime ve işbirliğine izin vereceği belirsizliğini koruyor.

Uzmanlar, ABD’nin Filipinler’deki üsleri Tayvan’a yakınlığı sebebiyle kritik önemde gördüğünü ve bazı üslerin Çin’in Tayvan’a olası bir müdahalesine karşı koymak üzere füze sistemleri yerleştirmek için ideal yerler olarak değerlendirildiğini söylüyor.

Ancak zirve öncesinde Marcos, ülkesinin “herhangi bir askeri harekât için hazırlık noktası olarak kullanılmasına” izin vermeyeceğini söyleyerek, Filipinler’in ABD ile Çin arasında herhangi bir çatışmaya girmeyeceğini vurguladı.