Suriye 12 yıl sonra Arap birliğine geri döndü. Karar, 22 üyeli birliğin Kahire’deki dışişleri bakanları toplantısında alındı. Suriye Dışişleri Bakalığı açıklamasında “Arap ülkelerinin karşı karşıya olduğu zorluklarla yüzleşmek için diyalog ve ortak eylemin önemini vurgulamaktadır” denildi.
Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönüşü konusunda yürütülen uzun diplomasi maratonu Şam’ın birliğe yeniden kabul edilmesiyle sonuçlandı. 22 Arap ülkesinin 13’nin dışişleri bakanı düzeyinde temsil edildiği Kahire toplantısında 12 yıl önce birlikten çıkarılan Suriye’nin yeniden Arap Birliği’ne kabul edilmesi yönünde karar alındı.
Bu kararla birlikte Suriye delegansyonları birlik toplantılarında temsil edilebilecek. Konuya ilişkin Suriye Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında “Arap Devletleri Birliği’nin kurucu üyesi Suriye, ortak Arap eylemi ve işbirliğini güçlendirme ihtiyacı konusundaki sürekli tutumunu tazeliyor. Bir sonraki aşamanın, diyaloga, karşılıklı saygıya ve Arap ulusunun ortak çıkarlarına dayalı, ikili ve kolektif düzeylerde etkili ve yapıcı bir Arap yaklaşımı gerektirdiğini vurgulyor” denildi.
Son iki yıldır Suriye’nin birliğe geri dönüşüne itiraz eden Arap devletleri de sessiz onay verdi. Şam’la noramalleşmeye sert itiraz eden Katar kararı bloke etmese de “duruşlarının değişmediği” mesajını vermeyi ihmal etmedi. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mecid Bin Muhammed Ed Ensari, “Katar devleti, her zaman Arap fikir birliğinin sağlanması için çabalamaktadır ve buna engel olmayacaktır. Fakat Katar Devleti’nin Suriye rejimi ile normalleşme ile ilgili resmi pozisyonu, öncelikle Suriye halkının istek ve beklentilerini yerine getirecek siyasi bir çözüm yolunda kaydedilecek ilerlemeye bağlıdır” dedi.
Esad, BAE lideriyle görüştü
Tarihi kararından Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayid Al Nahyan ile bir telefon görüşmesi yaptı. Görüşmede Esad, Arap işbirliğini geliştirmek adına için BAE’nin oynadığı rol için teşekkür etti.
BAE Suriye ile normallşeme sürecini 2018 yılında başlatmış o yıl Şam’daki diplomatik misyonlarını yeniden faaliyete geçirmişti. BAE hem devlet başkanları düzeyinde hem de dıişleri bakanları düzeyinde Suriye ile sıkı bir ilişki geliştirerek Şam’ın geri dönüş yolunu açmada önemli bir rol oynamıştı. Yine BAE Şam ile Riyad arasındaki köprülerin yeniden kurulması için çaba göstermişti.
Çin karardan memnun
Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşüne ilişkin Çin Halk Cumhuriyeti’nden memnuniyet açıklaması geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Wang Wenbin “Çin, Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşünden dolayı Suriye’yi memnuniyetle karşılıyor ve tebrik ediyor ve bunun Arap ülkelerinin birliği, kendine güveni güçlendirmesine ve kalkınmayı hızlandırmasına, Arap dünyasını canlandırmasına ve Ortadoğu’da barış ve istikrarı teşvik etmesine yardımcı olacağına inanıyor” ifadelerini kullandı.
Çin, İran ile Suudi Arabistan’ın ilişkileri normaleştirmesinde de arabulucu rolü oynamıştı. Suudi Arabistan’ın Şangay İş Briliği Örgütü’ne katılım kararı alması da Tahran ve Riyad2ı aynı güvenlik örgütünün çatısı altında buluşturacak olması bakımından önem taşıyor. Suriye krizinde tam karşı cephelerde bulunan İran ve Suudi Arabistan arasındaki yumuşama da Suriye’nin Arap Birliği’ne dönüşü yolunda önemli bir mihenk taşı olarak değerlendiriliyor.
İran: İstikrara katkı sunacak
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasser Kanaani de Suriye’nin birliğe dönüşü ile ilgili “memnuniyet” açıklaması yaptı. Kanaani, “İslam ülkeleri arasındaki farklılıkların giderilmesi ve aralarındaki yakınlaşma ve sinerjinin istikrar ve kapsamlı barışın tesis edilmesinde olumlu sonuçları olduğu gibi, aynı zamanda bölgesel meselelere dış müdahalenin en aza indirilmesi için zemin hazırlıyor” dedi.
