G7 ülkelerinin faiz oranlarını hızlı bir şekilde artırıp ‘enflasyonla mücadele’ye odaklandığı bir dönemde, ‘yatırımcılar’ gelişmekte olan ülkelerin piyasalarından da ‘ekonomik ortodoksi’ talep ediyor.
Bloomberg’de yer alan bir analize göre, büyük yatırımcılar neredeyse yirmi yıldır ilk kez seslerinin duyulmasını sağlayacak bir pozisyondalar ve gelişmekte olan dünyanın dört bir yanında, Kolombiya’da, Mısır’da ve hatta Arjantin’de, hükümetler heterodoks politikalardan uzaklaşıyor.
“G7 ülkelerinde faiz oranları sıfıra yakın seyrederken ve nakit dünya çapında serbestçe akarken, politika çevrelerinde yatırımcıları yabancılaştırma konusunda çok az endişe vardı,” diyen Bloomberg, faiz artışları ile birlikte gelişmekte olan piyasalardaki finansman sorununun yakıcılığının arttığına dikkat çekiyor. Bu kapsamda hükümetlerin önündeki seçenekler azalıyor ve ‘ortodoksi’ye dönüş başlıyor: mali kemer sıkma, ekonomiye sınırlı hükümet müdahalesi ve paranın ülkeye girip çıkması için basit kurallar.
Tahvillere hücum
Western Asset Management’taki 400 milyar dolarlık varlığın bir kısmını yöneten Mark Hughes, “Ödemeler dengenize ve rezervlerinize yardımcı olan dış yatırımcıları korumakla, sıradan insanınızı ve size oy veren insanları yatıştırmak arasında bir savaş veriyorsunuz. Nihayetinde, politikacıların ya da politika yapıcıların zor kararlar aldığını gördüğümüzde, bu bizim için iyi bir şeydir,” diyor.
Bloomberg endeksine göre, Arjantin, Kolombiya, Mısır, Nijerya ve Türkiye’den oluşan beş ülkenin devlet tahvilleri Haziran başından bu yana yatırımcılara ortalama %6 getiri sağlarken, gelişmekte olan ülkelerin devlet borçları %1,8 getiri sağladı.
Eski Birleşik Krallık Başbakanı Liz Truss’ın, tahvil piyasalarındaki kaos nedeniyle 44 içinde devrildiğini hatırlatan Bloomberg, mesajın açık olduğunu düşünüyor: “Mali deneyler ya da doğası gereği geleneksel olmayan herhangi bir politika için tehlikeli bir zamandayız.”
‘Lübnan ve Venezuela olmamak için…’
Yüksek borçlanma maliyetlerinin hem şirket CFO’larını hem de maliye bakanlarını piyasanın kurallarına göre oynamaya ya da cezalandırılma riskini almaya zorladığını savunan ekonomi yayını, bugün 16 gelişmekte olan ülkenin tahvillerinin, benzer ABD Hazine tahvillerinin yüzde 10 puan veya daha üzerinde işlem gördüğünü hatırlatıyor. Bu eşik sıkıntılı olarak kabul ediliyor. Dört yıl önce bu fark sadece üçtü.
Frontier Investment Management Partners’ın makro strateji müdürü Charles Robertson, “Ülkeler Lübnan, Venezuela ve Zimbabwe gibi sorumsuzca davranmaya devam edemeyeceklerini anlıyorlar. Bunu çökmeden önce, durum bozulmadan önce yapıyorlar,” diye konuşuyor.
Gelişmekte olan piyasalara Wall Street ödülü
Bloomberg’e göre, para yöneticileri, rotalarını değiştirdiklerinde gelişmekte olan ülkeleri ‘ödüllendirmekte’ da gecikmiyorlar. Örneğin Kolombiya’nın sola eğilimli Başkanı Gustavo Petro’nun iddialı sosyal harcama gündeminin kongre tarafından küçültülmesinin ardından Kolombiya pesosunu dünya çapında bir para birimi rallisine sokmayı başardılar. Sergio Massa’nın Peronist partinin adayı olarak gösterilmesinin, Ekim seçimlerinin daha ‘piyasa dostu’ bir yönetim getireceğinin sinyalini vermesinin ardından Arjantin tahvilleri yine aynı yöneticiler tarafından toplandı.
Yatırımcıların ‘gözdesi’ olma özelliğini yitiren Mısır’da, hükümetin devlet varlıklarını satma çabalarını hızlandırmasının ardından tahviller gelişmekte olan piyasalar arasında en fazla yükselişi gösterdi. Türkiye’de ise yabancı yatırımcılar, Erdoğan’ın yeni ekonomi ekibinin döviz piyasasına müdahale etmek için döviz rezervlerini kullanmayı bırakma kararının ardından iki yıldan uzun bir süredir en hızlı şekilde hisse senetlerine hücum etti.
Bloomberg’e göre, alışılmışın dışındaki para politikasının enflasyonu körüklediği endişesiyle yatırımcıların son yıllarda büyük ölçüde uzak durduğu Nijerya kadar dramatik bir değişim ise çok az yerde görüldü. Başkan Tinubu’nun değişikliklerinin ardından para birimi dolar karşısında hemen değer kaybetti ve küresel tahviller yılın en yüksek seviyelerine yükseldi.
Yazıda, Türkiye söz konusu olduğunda şunlar da söyleniyor: “Ekonominin karmaşık kurallar ve kısıtlamalar ağının mimarları gitti ve hoşnutsuz yatırımcıları geri kazanmak için politikayı basitleştirmek üzere Wall Street profesyonelleri geldi. Hisse senetleri ve tahviller yükseldi.”
