Çin , Avustralya’nın demir cevherine olan bağımlılığını azaltmak için Afrika demiryolunu finanse ediyor.
Geçen cuma, madencilik devi Rio Tinto ve Çinli devlete ait şirketlerden oluşan bir konsorsiyum, Gine hükümetiyle Batı Afrika ülkesinin iç kesimlerinden kıyıya demir cevheri taşıyabilecek bir Gine ötesi demiryolu inşa etmek için önemli anlaşmalar imzaladıklarını duyurdu.
Rio Tinto yönetim kurulu başkanı Bold Baatar, liman tesisleriyle birlikte 600 kilometreden fazla demiryolunun, “dünyanın bilinen en büyük gelişmemiş yüksek kaliteli, düşük saflıktaki demir cevheri kaynağı olan Simandou sıradağlarının potansiyelini ortaya çıkaracağını” söyledi.
Planda 235 köprü yapılması öngörülürken, en uzun tünel 11 km’nin üzerinde olacak.
Simandou’nun potansiyeli yıllardır bilinmesine rağmen, altyapının ürkütücü maliyeti her zaman gelişimin önündeki engel olarak görülüyordu. Ancak Gine Çin’e politik yakınlığı ile de öne çıkıyor.
Hellenic Shipping News’e göre Çin, 2022’de demir cevherinin %69’unu Avustralya’dan ithal etti. Bu oran, ikinci sırada yer alan Brezilya’dan üç kat daha fazla. Demir cevheri, çelik üretimi için önemli bir bileşen ve yalnızca genel ekonomik kalkınma için değil, aynı zamanda Çin’in gemi ve denizaltılardan oluşan donanma filosunu inşa etmeye devam etmesi için de hayati görülüyor.
Simandou dört bloğa bölünmüş durumda ve Çin’in hepsinde hissesi var. Kuzeydeki 1. ve 2. Bloklar, Gine hükümeti ve Singapur merkezli Winning International Group ile Çin’den Weiqiao Aluminium ile ortak olan bir konsorsiyum tarafından yönetiliyor.
Güneydeki 3. ve 4. blokların hakları Gine hükümeti, Rio Tinto ve önde gelen Çinli KİT’ler (Aluminium Corporation of China -Chinalco, çelik üreticisi China Baowu, China Rail Construction Corporation ve China Harbour Engineering Company) grubuna ait.
Simandou’nun, Avustralya demir cevherine bağımlılığını azaltmanın yanı sıra, Pekin’in yüksek kaliteli demir cevherine erişimini sağlayacağı düşünülüyor.
Sidney Üniversitesi Çin Çalışmaları Merkezi’nde doçent olan Lauren Johnston, Gine’nin demir cevherinin, “küçük ama süper yüksek kaliteli imalat için en iyisi olabileceğini, büyük köprüler ve binalar için değil, Almanya’nın isteyeceği türden bir malzeme olabileceğini” söyledi ve “Çin’in ‘yüksek kaliteli geliştirme’ aşamasına uyuyor” dedi.
Johnston ayrıca Lagos’un dışındaki Çin yapımı yeni mega limana da vurgu yaptı ve Nijerya’nın Lekki’deki ilk derin deniz limanının “muhtemelen merkez görevi göreceğini” söyledi.
Mesafeyle ilgili dezavantajın ise kalite ile telafi edildiğini belirtti.
Çin-Avustralya ilişkisi
Çin ve Avustralya, Canberra’nın COVID-19’un kökenine yönelik uluslararası bir soruşturma çağrısına Pekin’in sert yanıt vermesiyle kopan bağları yavaş yavaş onarıyor. Çin, ithal edilen Avustralya arpasına uygulanan vergileri üç yıl sonra düşürdü. Avustralya, konuyla ilgili Dünya Ticaret Örgütü’ndeki davasını askıya alacağını söyleyerek yanıt verdi. Avustralya ayrıca, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’ye de bir davetiye gönderdi.
Ancak Simandou demiryolu projesine devam etme kararı, Çin’in, Anglo-Avustralyalı Rio Tinto ile çalışsa bile Avustralya’ya olan demir bağımlılığından vazgeçme kararlılığının bir işareti olarak yorumlanıyor. Gine’nin, Avustralya’nın hakimiyetini kırarak dünyanın en büyük üçüncü demir cevheri ihracatçısı konumuna sıçraması bekleniyor.
