Çin’in liderleri, “işleri halletme” ihtiyacını ve hatalara karşı toleransı vurgulayarak “riskten kaçınan” kadroları yeniden kararlı ekonomik eylemler için bir araya getirmeye çalışıyor.
Çin Komünist Partisi Politbürosu, perşembe günü yapılan bir toplantının ardından yaptığı açıklamada, ekonomiyi canlandırmaya yardımcı olmak için birçok yetkilinin harekete geçmemesini kısmen ele alarak yenilenen “siyasi kararlılığın” sinyalini verdi.
Devlet haber ajansı Xinhua’nın Politbüro’dan aktardığına göre, “Parti üyeleri ve yetkilileri sorumluluk almaya ve zorlukları büyümek ve sonuç elde etmek için fırsat olarak kullanarak yenilik yapmaya istekli olmaya çağırılıyor.”
Açıklamada ayrıca, “Sorumluluk üstlenen ve işleri halledenleri desteklemek için ‘üç istisna’ çerçevesi etkin bir şekilde uygulanmalıdır. Büyük ekonomik vilayetler liderliği üstlenmeye ve ekonomiyi ileriye götürmede daha büyük bir rol oynamaya teşvik edilmelidir” denildi.
Toplantı, mali yetkililerin bir dizi kapsamlı teşvik tedbirini açıklamasından bir gün sonra ve Ulusal Gün kutlamaları öncesinde gerçekleşti ve Pekin’in büyümeyi diğer önceliklerden daha fazla destekleme arzusunun altını çizdi.
Toplantıda ayrıca proaktif politikalara, etkin mali tedbirlere ve özel sektöre destek verilmesine duyulan ihtiyaç vurgulandı.
‘Üç istisna’ politikası
Başkan Xi Jinping, memurların reformları ilerletmede karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelmek için 2016 yılında üç istisna politikasını başlattı.
Kamu görevlilerinin yenilik yapma konusunda isteksiz olması ve hata yapmaktan korkması karşısında, üç muafiyet politikası, reformlar sırasında yapılan “hatalar” arasında ayrım yaparak, disiplinin kasıtlı olarak ihlal edilmesinden ziyade deneyimsizlikten kaynaklananlar; keşif sırasında yapılanlar ve kişisel kazançtan ziyade gelişimi teşvik etmek için kasıtsız olarak yapılanlar için hoşgörülü olunmasını öneriyor.
2020’de partinin Merkez Komitesi, kadroları arasında inisiyatifi teşvik etmeyi amaçlayarak üyelerin hata yapma haklarını korumak için bir adım daha ileri gitti.
Bu üç istisna Xi tarafından ocak ayında ve yine temmuz ayındaki büyük parti toplantısında vurgulanarak yetkililerin “öncü bir ruhla ilerlemeleri ve işlerinde girişimci olmaları” teşvik edildi.
Temmuz toplantısında bir ilk olarak, yetkililere yönelik “yanlış suçlamaların” ciddi bir şekilde soruşturulması ve ele alınması gerektiğine özellikle atıfta bulunuldu.
Merkez Parti Okulu’nun resmi gazetesi Study Times’ın eski editör yardımcısı Deng Yuwen, perşembe günü yapılan üç muafiyet atfının, yetkililere ekonomik iyileşmenin artık karnelerindeki en üst performans göstergesi olduğuna dair açık bir mesaj olduğunu söyledi.
“Bu, partinin üst yönetiminden gelen ve emir komuta zincirindeki yetkililere artık önceliklerinin ekonomi olduğunu söyleyen açık bir sinyal. Esasen mevcut katı siyasi gereklilikleri gevşetiyor, böylece yetkililer neye odaklanmaları gerektiğini biliyorlar,” dedi.
Deng, parti liderliğinin bu hamlelerle durgun ekonomiyi canlandırmayı hedeflediğini söyledi. “Ayrıca merkez bankası ve Maliye Bakanlığı’nın teşviklerinin yanı sıra kadroların hevesini de canlandırmaları gerektiğinin farkına vardılar” değerlendirmesini yaptı.
Yerel inisiyatifi büyütme ve kadroları teşvik etme hedefi
Tsinghua Üniversitesi Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde kıdemli bir araştırmacı olan Xie Maosong, South China Morning Post’a yaptığı yorumda, “Parti, suyu test edecek cesarete sahip kadrolara değer vermelidir, çünkü reform ve açılım derin sulara giriyor ve tüm düşük asılı meyveler çoktan toplandı” dedi.
California San Diego Üniversitesi’nde Çin elit siyaseti ve finans uzmanı olan Victor Shih de The Post’a, bu sloganın yerel yetkilileri 1980’lerde ve 1990’larda benzerlerinin yaptığı gibi daha fazla risk almaya ve büyümeyi teşvik etmeye yönelik bir girişim olduğunu söyledi.
Shih, “Yerel inisiyatif gerçekten de bugün büyümeye yardımcı olacaktır,” dedi.
Pekin Üniversitesi’nden ismini vermek istemeyen bir siyaset bilimciye göre, gerçek bir ekonomik iyileşmeyi teşvik etmek için Pekin’in risk alan ve yenilik yapan yetkililerin ödüllendirileceğini göstermesi gerekiyor.
Motive olmuş yetkililerin Çin’in büyümesi için “en kritik itici güç” olduğunu ancak son on yıldaki daha sert düzenlemeler ve yolsuzlukla mücadele kampanyalarının yetkilileri daha riskten kaçınır ve iş dünyasıyla ilişki kurmakta tereddüt eder hale getirdiğini söyledi.
“Pek çoğu yeni girişimler için bastırmıyor, fazladan bir şey yapmıyor, sadece patronların talimatlarını iletiyor” dedi ve bu durumun değişmesi için yeni teşviklerin yaygın olarak uygulanması gewrektiğini vurguladı.
