Seul dışişleri bakanlığı, salı günü Güney Kore, Çin ve Japonya’dan üst düzey diplomatların üçlü değişimleri başlatmayı amaçlayan toplantının ardından, ülke liderlerinin “en uygun zamanda bir araya gelmeleri” konusunda anlaştıklarını söyledi.
Üç ülke bölgesel işbirliğini geliştirmek amacıyla 2008’den itibaren her yıl bir zirve düzenlemeye karar vermişti, ancak bu girişim ikili anlaşmazlıklar ve Kovid-19 salgını nedeniyle istikrarlı hale getirilemedi. Son zirve 2019 yılında yapılmıştı.
Seul Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada zirve tarihinin henüz netleşmediği ve ülkelerin dışişleri bakanlarının “birkaç ay içinde” bir araya geleceği belirtildi.
Japon yayın kuruluşu TBS’nin haberine göre, bu yıl üçlü toplantılara ev sahipliği yapacak olan Güney Kore aralık ayı sonunda bir zirve önerdi.
Japonya Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa, üç ülkenin “mümkün olan en kısa sürede” zirveler de dahil olmak üzere üst düzey görüşmeleri yeniden başlatma ihtiyacını paylaştığını söyledi.
Tokyo’da düzenlenen bir brifingde konuşan Kamikawa, “Bölgenin karşı karşıya olduğu çeşitli zorlukları tartışmanın çok değerli olduğuna inanıyorum” dedi.
Son toplantı, Seul ve Tokyo’nun bu yıl Japonya’nın 1910-45 yılları arasında Kore’yi işgal etmesine kadar uzanan konulardaki yasal, diplomatik ve ticari anlaşmazlıkları sona erdirme konusunda anlaşmaya varmasının ardından, iki ABD müttefikinin işbirliğini sıkılaştırmasına ilişkin Pekin’in endişelerini kısmen yatıştırmayı amaçlıyordu.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin salı günü yaptığı açıklamada “İşbirliğinin yürütülmesinin üç tarafın ortak çıkarına olduğuna oybirliğiyle inanıyoruz” dedi ve ekledi: “Pratik işbirliğini güçlendirmek için birlikte çalışmalı … ve bölgesel barış, istikrar ve refaha yeni katkılarda bulunmalıyız.”
ABD unsuru ve ikili sorunlar
Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk-yeol ve Japonya Başbakanı Fumio Kishida, Washington’ın talepleri doğrultusunda iki ülke ilişkilerini düzeltmek için adımlar attılar ve ağustos ayında ABD Başkanı Joe Biden ile “tarihi” bir üçlü zirve düzenleyerek savunma, ekonomi ve güvenlik de dahil olmak üzere işbirliğini artırma sözü verdiler.
The Japan Times’a konuşan Güney Koreli üst düzey bir yetkili, 2017 yılında ABD’nin THAAD füze savunma sisteminin Güney Kore’de konuşlandırılması nedeniyle ikili ilişkilerin bozulmasından bu yana Çin’in üçlü işbirliği arayışında olduğunu ve toplantılar düzenlemede proaktif davrandığını söyledi.
Durumun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkili, “ABD ve Japonya ile giderek yakınlaşan üçlü güvenlik ortaklığımız konusunda onların tarafında bir rahatsızlık olduğundan eminim” dedi.
ABD merkezli Carnegie Endowment for International Peace’in kıdemli araştırmacısı Tong Zhao, Pekin’in büyük olasılıkla ABD’nin dost-değiştirme stratejisini dengelemek için üçlü ticari bağlardan yararlanmaya çalışacağını, halklar arası değişimleri teşvik edeceğini ve güvenlik ve savunma konularında Seul ve Tokyo ile iletişim ve diyaloğu geliştireceğini ifade etti.
Zhao, Japonya ve Güney Kore’nin ise Çin’le çatışmalardan kaçınmak ve istikrarlı bir güvenlik ilişkisi sürdürmek gibi çıkarları olduğunu da sözlerine ekledi.
Çin Başbakanı geleneksel olarak üçlü zirvelere katılıyor, Güney Kore ise Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in ayrı bir ziyaret gerçekleştirmesi için bastırıyor.
Son toplantıya Güney Kore Dışişleri Bakan Yardımcısı Chung Byung-won, Japonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Takehiro Funakoshi ve Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Nong Rong katılmıştı.
