Çin Trump’ın ‘Kurtuluş Günü’ne hazırlanıyor

Çin, ABD Başkanı Donald Trump’ın Pekin’in kararlılığını test edecek yeni gümrük tarifelerine karşı hazırlanıyor.

Analistler Çin’in darbeyi hafifletmek için kullanabileceği pek çok araç olduğunu söylüyor: daha fazla parasal genişleme, hane halkı tüketimini artırmak için mali paketler ve özel yatırımı boğan yıllarca süren düzenleyici kısıtlamaları tersine çevirmek.

Trump, çeşitli ülkelere yönelik karşılıklı gümrük vergileri ya da küresel ticaret ortaklarına yönelik neredeyse evrensel yeni bir vergiden bahsederek özel planlarını gizli tuttu. Citi’nin baş Çin ekonomisti Yu Xiangrong, Çin’in, halihazırda uygulanan %10’luk iki tur ek gümrük vergisi ve önceki %10,9’luk efektif orana ek olarak, önümüzdeki tırmanış turunda %10 ila %20’lik bir gümrük vergisiyle daha karşı karşıya kalacağını öngördü.

Yu, bunun Çin’in bu yılki gayri safi yurtiçi hasıla büyüme oranından yüzde 0,7 puanlık bir düşüşe neden olacağını söyledi. Yu, “Bu durumda ekonomik etki önemli olacak ancak katlanılmaz olmayacaktır” diye yazdı.

Trump’ın Oval Ofis’teki ilk 100 gününde iki süper güç arasındaki çatlaklar hızla derinleşti.

Çin, ABD mallarına yönelik hedefli gümrük vergilerinden ihracat kontrollerini genişletmeye kadar uzanan gümrük vergilerinin her turuna misilleme yaptı. Aynı zamanda Hong Kong’lu holding CK Hutchison’ın ABD’li varlık yöneticisi BlackRock’a 22,8 milyar dolar değerinde liman satma anlaşmasını – Trump’ın Çin tarafından kontrol edilmemesi konusunda ısrar ettiği Panama Kanalı’ndaki iki liman da dahil olmak üzere – kınadı ve soruşturma açacağını söyledi.

Bu arada Washington yetkilileri salı günü Çin’in ticaret uygulamaları ve Pekin’in 2020’de ilk Trump yönetimiyle imzaladığı ve Birinci Aşama olarak adlandırılan anlaşmaya bağlılığına ilişkin bir soruşturmayı tamamlamaya hazırlanıyordu. Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nün verilerine göre Çin’in uyumunun yetersiz kalması -2021 yılı sonuna kadar kararlaştırılan 200 milyar dolarlık alımın yalnızca %58’ini gerçekleştirmiş olması- Trump’ın ek vergileri için gerekçe olarak kullanılabilir.

Pekin daha fazla şoka hazırlandığının sinyallerini verdi.

ANZ Büyük Çin Baş Ekonomisti Raymond Yeung’a göre, yaklaşan gümrük tarifeleri, politika yapıcıların bu yıl %5’lik bir büyüme oranı peşinde koşması nedeniyle Çin’de “daha fazla politika proaktifliğine” yol açtı.

Çinli yetkililer mali açık hedefini GSYH’nin %4’üne yükseltti, tüketim malları alımlarındaki sübvansiyonları genişletti ve bu yılın 1 numaralı önceliği olarak görülen tüketimi artırmaya yardımcı olmak için daha zengin bölgelerde ücretsiz okul öncesi eğitimi başlattı.

Başkan Xi Jinping geçtiğimiz şubat ayında Alibaba’nın kurucusu Jack Ma’nın da aralarında bulunduğu yüksek profilli girişimcilerle bir sempozyuma katılarak destek sözü verdi ve Pekin’in özel teşebbüs üzerindeki kontrolünü sıkılaştırmak için yıllardır sürdürdüğü çabanın sona erdiğinin sinyalini verdi.

Çin gümrüklerine göre, bu tür önlemler Çin’in 6,9 trilyon dolarlık perakende satış pazarını canlandırmayı amaçlıyor ki bu da geçen yıl ABD’ye ihraç edilen 525 milyar dolarlık Çin mallarını gölgede bırakıyor.

ANZ’den Yeung, “ABD’ye yapılan ihracattaki dörtte birlik bir düşüş bile potansiyel olarak bir haftalık yurtiçi perakende satışlarla dengelenebilir” dedi.

Çin Halk Bankası Başkanı Pan Gongsheng geçen ay yaptığı açıklamada, bu yıl “uygun bir zamanda” zorunlu karşılık oranını ve faiz oranlarını düşürmeye hazır olduklarını söyledi.

Ancak, merkez bankasının ikinci çeyrekte zorunlu karşılık oranını düşürmesi beklenirken, bazı analistler yakın vadede kur istikrarına öncelik vereceğini, bunun da yuan üzerinde baskı yaratma ve ticaret ortaklarının daha fazla tepkisini çekme riski taşıdığını düşünüyor.

Mizuho Securities kıdemli Çin ekonomisti Serena Zhou pazartesi günü yayınladığı bir raporda, “Bu artan ticari belirsizlik göz önüne alındığında, PBOC’nin faiz indirimlerini ertelemesini ve önümüzdeki haftalarda [yuanı] desteklemek için hem kıyı hem de açık denizde orta derecede sıkı [yuan] likidite koşullarını sürdürmesini bekliyoruz” dedi.

Son veriler Çin imalat sektörünün ABD’nin yüksek gümrük vergilerine karşı dirençli olduğunu ve bunun kısmen de olsa siparişlerin önden yüklenmesi sayesinde gerçekleştiğini gösteriyor.

Salı günü açıklanan özel sektör anketi Caixin imalat satın alma yöneticileri endeksi (PMI), şubat ayındaki 50,8 seviyesinden mart ayında 51,2’ye yükselerek genişleme ile daralmayı birbirinden ayıran 50 sınırının üzerine çıktı. Bu veri, pazartesi günü açıklanan ve şubat ayındaki 50,2’ye kıyasla mart ayında 50,5’e yükselen resmi imalat PMI verisini takip etti.

Bununla birlikte, Çin’in ekonomik görünümü kırılgan olmaya devam ediyor. Perakende satışlar yılın ilk iki ayında toparlanırken, genç işsizlik oranı arttı ve tüketici fiyat endeksi düştü.

Japon aracı kurum SMBC Nikko Securities’in analistleri Çin’in perakende satışlarda kademeli bir toparlanma sağlamak için politika desteğini güçlendirmesini bekliyor. Pazartesi günü kaleme aldıkları yazıda, “Ancak, süregelen makroekonomik belirsizlik firmaların temkinli kalmasına neden olmaya devam edecek. Bu durum istihdamı, ücret artışını ve tüketici duyarlılığını sınırlamaya devam edebilir” değerlendirmesi yapıldı.

Yurtiçinde tüketici iştahının zayıf olduğu bir ortamda, bazı Çinli şirketler yüksek gümrük vergisi tehdidine rağmen ABD’de daha fazla büyüme peşinde koşuyor.

Koleksiyon oyuncakları satan Pekin merkezli Pop Mart, geçen hafta yaptığı açıklamada, 2025 yılında denizaşırı gelirlerini iki katına çıkarmaya çalışırken ABD pazarının en önemli öncelik olacağını söyledi. Çin’den tedarik sağlayan ve halihazırda ABD’de 26 lokasyon işleten şirket, “bu yıl hızlı bir mağaza genişlemesi” ve 2025 sonu veya 2026 başında iki amiral gemisi mağaza açılışı planlıyor.

Şirketin işletme müdürü De Si 26 Mart’ta yatırımcılara yaptığı açıklamada “ABD’deki ilk çeyrek gelirimiz şimdiden geçen yılın tüm yıl gelirine yaklaşmış görünüyor” dedi.

Bu arada ABD için, Trump’ın sadece ABD’ye karşı en yüksek ticaret fazlasına sahip ilk 15 ülkeyi hedef almak yerine geniş kapsamlı gümrük vergileri uygulamaktan bahsetmesi, enflasyonu körükleme ve Amerikan ekonomisine ağırlık verme riski taşıyor.

Goldman Sachs ekonomistleri ABD’nin çarşamba günü tüm ticaret ortaklarına ortalama %15 oranında karşılıklı gümrük vergisi uygulamasını bekliyor. Pazar günü yayınlanan bir rapora göre bu, bankanın önümüzdeki 12 ay içinde bir resesyon yaşanması olasılığını %35’e yükseltmesine neden olan bir senaryo.

Citi ekonomistlerine göre, ABD’nin Çin’den yaptığı ithalatın fiyatları şubat ayında bir önceki yıla göre %0,5 artarak 2023’ten bu yana ilk kez pozitif değer aldı.

Ticaretteki belirsizliğe rağmen bazıları yeni fırsatlardan umutlu görünüyor. Asya odaklı kredi kuruluşu HSBC Holdings’in yeni CEO’su Georges Elhedery, salı günü Hong Kong’da hissedarlara yaptığı açıklamada bankanın “tedarik zincirleri yeniden yapılandırılırken, yeni ticaret yolları ortaya çıkarken, ekonomiler büyürken ve müşterilerimizin beklentileri değişirken müşterilerimizin küresel ve bölge içi ticaret akışlarını yakalamalarına yardımcı olacağını” söyledi.