Çin ve Bangladeş çarşamba günü ilişkilerini “kapsamlı stratejik işbirliği ortaklığına” yükseltti. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Bangladeş Başbakanı Şeyh Hasina Pekin’de bir araya gelerek duyuruyu yaptılar.
Çarşamba günkü görüşmede Xi, Hasina’ya Çin ve Bangladeş’in birbirini iyi tanıyan ve binlerce yıldır dostane alışverişlerde bulunan iyi komşular olduğunu söyledi. Çin lideri, “Diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana iki ülke her zaman birbirlerine saygı duymuş ve desteklemiş, birbirlerine eşit muamele etmiş ve kazan-kazan sonuçları için işbirliği yaparak ülkeler arasında, özellikle de Küresel Güney arasında dostane alışverişlere ve karşılıklı fayda sağlayan işbirliğine örnek teşkil etmiştir” dedi.
Xi, Çin ve Bangladeş’in eski nesil liderleri tarafından kurulan derin dostluğa değer verdiğini ve önümüzdeki yıl diplomatik ilişkilerin kurulmasının 50. yıldönümünü, Kuşak ve Yol Girişimi’nin (KYG) yüksek kaliteli ortak inşasını derinleştirmek ve çeşitli alanlarda işbirliğinin derinliğini ve genişliğini genişletmek için bir fırsat olarak değerlendirmeye istekli olduğunu söyledi.
Xi, Çin’in Bangladeş’in bağımsız bir dış politikaya bağlı kalmasını, ulusal koşullarına uygun bir kalkınma yolu izlemesini, ulusal egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumasını ve her türlü dış müdahaleye karşı çıkmasını desteklediğini vurguladı.
Hasina, Bangladeş’in tek Çin ilkesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu, Tayvan sorununda Çin’in tutumunu desteklediğini, dış güçlerin Çin’in iç işlerine karışmasına kararlılıkla karşı çıktığını ve Çin’in temel çıkarlarını korumasına sıkı sıkıya destek verdiğini söyledi.
Çarşamba günü erken saatlerde Çin Başbakanı Li Qiang da Hasina ile bir araya geldi. Ülkenin ulusal haber ajansı Bangladesh Sangbad Sangstha’ya (BSS) göre, liderler, ikisi yenilenmiş Mutabakat Zaptı olmak üzere 21 belge imzaladı ve yedi proje daha açıkladı.
BSS’ye göre Li ve Hasina arasındaki görüşmelerde ağırlıklı olarak ticaret ve yatırımın yanı sıra ikili ilişkiler ile çeşitli bölgesel ve uluslararası konular ele alındı. Ekonomi ve bankacılık sektöründe işbirliği, ticaret ve yatırım, dijital ekonomi, altyapı geliştirme, afet yönetiminde yardım, 6. ve 9. Bangladeş-Çin dostluk köprülerinin inşası, Bangladeş’ten tarım ürünleri ihracatı ve insandan insana bağlantı konularında mutabakat zabıtları imzalandı.
Hasina Pekin’de bulunduğu sırada salı günü “Bangladeş-Çin İş, Ticaret ve Yatırım Zirvesi”ne katılarak bir açılış konuşması yaptı.
CGTN’ye göre Hasina, “Çin iş dünyasını Bangladeş’teki enerji, yenilenebilir enerji ve lojistik merkezleri gibi kilit sektörleri değerlendirmeye teşvik ettiğini” söyledi ve Bangladeş’in ayrıca “Çin’e tekstil, hazır giyim, deri ve deri ürünleri ve diğer ürünler gibi daha fazla ürün ihraç etmeye istekli olduğunu” sözlerine ekledi.
Etkinlikte, endüstri devleri Huawei ve China National Chemical Engineering Group Corporation, Bangladeş’ten gelen delegelerle bir İşbirliği Anlaşması imzaladı.
Çin Gümrükler Genel İdaresi tarafından açıklanan son ticaret verilerine göre ocak-mayıs ayları arasında Çin-Bangladeş ikili ticareti 74.91 milyar yuan (10.30 milyar dolar) olarak gerçekleşerek bir önceki yıla göre yüzde 0.2’lik pozitif bir büyüme kaydetti. Çin, Bangladeş’in en büyük ticaret ortağı olmaya devam ediyor.
Ayrıca Çin, Güney Asya ülkesindeki en büyük yatırım kaynaklarından biri konumunda. Bangladeş’teki Çin Büyükelçiliği’ne göre 2023 yılı sonu itibariyle Çin’in Bangladeş’teki yatırım stoku yaklaşık 1,4 milyar dolara yükseldi ve Bangladeş’te Çin tarafından finanse edilen yaklaşık 700 şirket 550.000’den fazla istihdam yarattı.
Hasina salı günü Çin’in üst düzey siyasi danışmanı Wang Huning ile de görüştü. Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (CPPCC) Ulusal Komitesi Başkanı Wang, iki ülke liderinin stratejik rehberliği altında Çin ve Bangladeş’in birbirlerine saygı duyduğunu ve eşit davrandığını, ülkeler arasında dostça bir arada yaşama ve karşılıklı fayda sağlayan işbirliğine iyi bir örnek teşkil ettiğini söyledi.
Hasina’nın Pekin ziyareti, Yeni Delhi’ye yaptığı ziyaretten kısa bir süre sonra gerçekleşti. Hasina 21-22 Haziran tarihleri arasında Hindistan’a iki günlük bir ziyaret gerçekleştirmiş ve bu ziyaret sırasında iki taraf deniz güvenliği, okyanus ekonomisi, uzay ve telekomünikasyon sektörlerinde işbirliğini genişletmeye yönelik anlaşmalar imzalamıştı.
Hasina’nın Çin ziyareti öncesinde Bangladeş’in iktidardaki Awami Ligi Genel Sekreteri ve Karayolu Taşımacılığı ve Köprüler Bakanı Obaidul Quader 6 Temmuz’da yaptığı açıklamada “Hindistan Bangladeş’in siyasi dostu, Çin ise kalkınma ortağıdır” diyerek ülkenin iki büyük güçle olan ilişkisini açıklamıştı.
Uzmanlar, karmaşıklaşan jeopolitik ortamda Bangladeş’in denge kurma arayışında olduğu görüşünde. ABD ve Hindistan, Bangladeş’in Çin’le ilişkisini sınırlamaya çalışırken, Hasina hükümeti iki tarafla da arasını iyi tutarak denge politikası izlemeye çalışıyor.
