Çin’de devlet sırlarının kapsamını genişleten yasal değişiklik kabul edildi.
Xinhua’nın haberine göre, Çin’de yasama organı işlevini gören Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, bugün sonra eren oturumunda, 1988 tarihli Devlet Sırlarını Koruma Kanunu’nda değişiklik tasarısını kabul etti.
Devlet Başkanı Xi Jinping’in imzalayarak onayladığı değişikliğin, yürürlüğe girdiği kaydedildi.
Bu, yasanın kabulünden bu yana yapılan ilk kapsamlı değişiklik oldu.
Yasanın içeriği henüz kamuoyuna açıklanmazken değişiklikle, “devlet kurumlarının çalışma sırlarının” da “devlet sırrı” niteliğinde yasal koruma altına alınması bekleniyor.
Yasa değişikliğinin oluşturulmasından sorumlu Ulusal Halk Kongresi yetkilisi Luo Yuan, tasarı aşamasında devlet televizyonu CCTV’ye yaptığı açıklamada, “çalışma sırlarının” mevcut uygulamada halihazırda “devlet sırrı” olarak ele alındığını, değişikliğin bu alanda “idari ilke ve standartları” belirlemeyi hedeflediğini belirtmişti.
Luo, değişikliğin, devlet kurumlarına, “çalışmalarıyla alakalı ve çalışmalarından edindikleri, içeriği itibarıyla devlet sırrı olmasa da açıklanmasının olumsuz etkileyebilecek bilgileri koruma sorumluluğu” getireceğini ifade etmişti.
Değişiklik taslağında “olumsuz etki”, “devlet kurumlarının işleyişini etkileyecek, ulusal güvenliğe ve kamu çıkarına zarar verecek haller” olarak tanımlanmıştı.
CCTV’nin haberine göre, değişiklikle devlet sırlarına vakıf kamu görevlilerine görevlerinden ayrıldıktan sonra gizlilik konusunda zorunlu eğitim verilmesi ve gizlilik dereceli belge ve materyalleri iade etmesi istenecek.
Ayrıca devlet sırlarına vakıf kamu görevlilerinin yurt dışına seyahat etmek için belirli bir süre öncesinden izin almaları zorunlu tutulacak.
‘Devlet sırrının’ kapsamı genişliyor
Öte yandan değişiklik, ilgili otoritelerin, “devlet sırrı” niteliğindeki bilgilerin kapsamında, “bilimsel sav ve değerlendirmelerle dayalı zamanlı düzenlemeler yapabilme” yetkisi tanıyacak.
İlk kez Ekim 2023’te Kongre’ye sunulan değişiklik tasarısının, ABD ile Çin arasında jeopolitik gerilimlerin arttığı, buna bağlı istihbarat savaşlarının kızıştığı bir döneme denk denk gelmesi dikkati çekmişti.
Değişikliğin, “devlet sırrı” tanımını daha kapsamlı ve ucu açık hale getirmesinin ülkede iş yapan yabancı yatırımların endişelerini artıracağı öngörülüyor.
Casuslukla Mücadele Yasası
Çin’de Casuslukla Mücadele Yasası’nda Temmuz 2023’te yürürlüğe giren değişiklikle, kamu otoritelerinin ulusal güvenlikle bağlantılı konularda soruşturma yetkileri genişletilmişti.
Değişikliğin ardından, ülkede faaliyet yürüten uluslararası danışmanlık şirketleri ve yabancı yatırımcılar tedirgin olmuştu.
Yatırımların planlaması için kritik önemdeki ekonomik ve ticari bilgi sağlayan kuruluşlara yönelik baskılar ülkede neyin açık piyasa bilgisi, neyin devlet sırrı olduğuna ilişkin sınırların belirsizleştiği algısına yol açmıştı.
Çin’de AB Ticaret Odasının Başkanı Jens Eskelund, Pekin yönetiminin ulusal güvenliğe yönelik artan hassasiyetin yanı sıra yasal düzenlemelerdeki belirsizliklerin yol açtığı endişeleri giderecek açıklığı sağlaması gerektiğini vurgulamıştı.
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo da Çin’de iş yapan Amerikan şirketlerinin Casuslukla Mücadele Yasası’ndaki belirsizliklerden, danışmanlık şirketlerine yönelik baskınlardan, veri denetimlerinin sıkılaştırılmasından ve kural değişikliklerine ilişkin gerekli bilgilendirmenin yapılmamasından duydukları endişeleri muhataplarına aktardığını bildirmişti.
