Çin’deki çeşitli ekonomik göstergeler ülke ekonomisindeki iniş çıkışları yansıtırken, dikkatler Çinli üst düzey politika yapıcıların ülkenin ekonomik beklentilerini ve 2024 önceliklerini yansıtan kararlarını görmek için çok önemli bir yıl sonu toplantısına çevrildi.
Çin’in Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı genellikle aralık ayı ortasında düzenleniyor ve önümüzdeki yıl için ekonomi politikalarının oluşturulmasında belirleyici oluyor. Analistler, konferansın önemli bir başlangıcı olarak, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Politbürosu’nun cuma günü yaptığı toplantıdan yola çıkarak, politika yapıcıların makul büyümeyi sağlamak için ekonomik toparlanmayı daha da sağlamlaştıracak politikalara öncelik vereceğini, büyük riskleri ele almaya devam edeceğini ve yüksek kaliteli kalkınmayı sağlamak için yeni gelişen sektörleri destekleyeceğini söyledi.
Çin devlet medyası Global Times’a değerlendirmede bulunan analistler, genel olarak, Çin ekonomisi hem dış hem de iç riskler ve zorluklarla karşılaşmaya devam edecek olsa da, “Çinli politika yapıcıların aşağı yönlü baskıyla etkili bir şekilde mücadele etmeleri sayesinde yukarı yönlü toparlanma yörüngesinin muhtemelen devam edeceğini” söylediler.
2024 için tonu belirleyecek
Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı’na ilişkin bilgiler henüz kısıtlı kalmaya devam ediyor. Toplantıya ilişkin resmi bir açıklama genellikle toplantı sonrasında yapılır. Bazı işaretler toplantının yaklaşmakta olduğunu gösteriyor. Toplantı genellikle aralık ayı ortasında düzenleniyor. Geçen yılki konferans 15-16 Aralık tarihlerinde düzenlenmiş ve 2023 yılında “risklerle mücadele etmek ve ekonomik faaliyetlerde genel bir iyileşme sağlamak” için bir dizi tedbir sözü verilmişti.
Yıllık “ton belirleme” konferansı olarak görülen toplandı için önemli bir haberci de, önümüzdeki yılki ekonomik çalışmalara odaklanan ve konferanstan kısa bir süre önce yapılan ÇKP Merkez Komitesi Politbüro toplantısı oldu.
Xinhua Haber Ajansı’nın bildirdiğine göre, politbüro cuma günü 2024 yılının ekonomik çalışmalarını analiz etmek ve incelemek, Parti davranışlarını ve yolsuzlukla mücadele çalışmalarını düzenlemek ve ÇKP’nin disiplin eylemlerine ilişkin düzenlemeleri gözden geçirmek üzere bir toplantı düzenledi. Analistler, siyasi büro toplantısının genellikle ekonomik çalışma konferansında neler olabileceğine dair güvenilir bir pencere olarak kabul edildiğini belirtti.
Uzmanalara göre, “Politbüro toplantısı genellikle Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı’nın tonunu belirler ve bu toplantıdan gelen politika sinyalleri diğer toplantıda daha da geliştirilir” dedi.
‘İstikrar vurgusu devam edecek’
Analistlere göre, cuma günü yapılan politbüro toplantısından çıkan sinyaller, 2024 yılında önceliklerin “ekonomik toparlanmanın pekiştirilmesi, risklerle mücadele edilmesi ve yüksek kaliteli kalkınmanın teşvik edilmesine” verileceğini gösterdi.
Xinhua’ya göre toplantıda ekonomik canlılığın artırılması, risklerin önlenmesi ve azaltılması, sosyal beklentilerin iyileştirilmesi, ekonomik toparlanma ivmesinin teşvik edilmesi, Çin ekonomisinin kalitesinin etkin bir şekilde iyileştirilmesi ve büyümesinin makul bir aralıkta teşvik edilmesinin önemli olduğu vurgulandı. Toplantıda ayrıca istikrarı koruyarak ilerleme sağlama genel ilkesi de vurgulandı.
Devlet Konseyi Danışmanlar Ofisi özel araştırmacısı Yao Jingyuan, Çin ekonomisinin 2024 yılında birçok iç ve dış zorlukla karşılaşmaya devam edeceğini, istikrarı koruyarak ilerleme arayışının önümüzdeki yıl için genel ton olarak kalacağını söyledi.
Yao, “Demek istediğim şu ki, ekonomik çalışmalarımız ekonomi yasalarına saygı göstermeli, rasyonel olmalı ve endişeli olmamalıdır. Bu durumda, istikrarı koruyarak ilerleme kaydetmeye devam etmeli, adım adım ilerlemeli ve kalkınma sürecinde riskleri ve sorunları çözmeliyiz,” dedi.
Yao, risk ve zorlukların ele alınması açısından Çin’in 2024 yılında emlak piyasası, yerel yönetim borcu ve özel sektörün desteklenmesi konularına odaklanmaya devam edeceğini kaydetti: “Bunlar önümüzdeki yıl karşılaşacağımız sorunlar ve bunları ele alıp nispeten iyi ekonomik büyümeyi sürdürebileceğiz.”
Ne Siyasi Büro toplantısı ne de Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı belirli bir büyüme hedefi sunmasa da, analistler cuma günkü toplantıdaki çeşitli politika vaatlerine işaret ederek, tonların politika yapıcıların toparlanmayı pekiştirmek ve istikrarlı büyümeyi sağlamak için daha güçlü çaba göstereceklerini göstereceğini söylediler.
Daha güçlü politika desteği
Cuma günkü toplantıda ayrıca proaktif maliye politikalarının uygun şekilde güçlendirilmesi, kalite ve verimlilik açısından iyileştirilmesi, ihtiyatlı para politikalarının ise esnek, uygun, kesin ve etkili olması gerektiği belirtildi.
Analistler, bu taahhütlerin politika yapıcıların 2024 yılında ekonomiye yönelik hem maliye hem de para politikası desteğini artıracaklarına işaret ettiğini belirtiyor.
Pekin merkezli bir ekonomist olan Tian Yuan, süregelen aşağı yönlü baskıya işaret ederek, gelecek yıl için daha fazla teşvik politikası beklediğini söyledi. Global Times’a konuşan Tian, “Merkezi Ekonomik Çalışma Konferansı muhtemelen gelecek yıl ekonomik toparlanmanın devamını sağlamak için bir politika paketi düzenleyecek” dedi.
Analistler, teşvik politikalarının odak noktasının tüketim olacağını belirtti. Cuma günü yapılan toplantıda da makro düzenlemelerin yoğunlaştırılması, iç talebin genişletilmesi ve arz yönlü yapısal reformun derinleştirilmesinin zorunlu olduğu vurgulandı.
“Toplantıdan gelen sinyallere bakılırsa, tüketimin artırılması en önemli öncelik olacak” diyen Tian, tüketimin ekonomik büyümeye katkısının 2023’ün ilk 11 ayında yüzde 80’e ulaştığına dikkat çekti: “Dolayısıyla önümüzdeki yıl muhtemelen tüketimi artırabilecek bazı teşvik edici politikalar uygulayacağız.”
Yeni kalkınma yaklaşımı
Cuma günkü toplantının sonuç bildirgesindeki çeşitli referanslara işaret eden analistler, yüksek kaliteli kalkınmayı sağlamak üzere yeni büyüme motorlarını teşvik etmek için yeni gelişmekte olan endüstrilerin desteklenmesine de öncelik verileceğini belirtti.
Toplantıda ayrıca yeni bir kalkınma yaklaşımı oluşturulmasının hızlandırılması, yüksek kaliteli kalkınmanın teşvik edilmesine odaklanılması, reform ve dışa açılmanın kapsamlı bir şekilde derinleştirilmesi ve üst düzey bilim ve teknolojide kendine güven ve güç oluşturulmasının da önemli olduğu kaydedildi. Ayrıca analistlere göre “eskiyi ortadan kaldırmadan önce yeniyi tesis etme çabaları” yeni büyüme modellerinin teşvik edilmesine odaklanılması anlamına geliyor.
Çinli analistler, 2024 yılında çeşitli risk ve zorluklara rağmen Çin ekonomisinin büyük ekonomiler arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri ve küresel büyümenin ana itici gücü olmaya devam etmesinin beklendiğini söylediler. Bazı uluslararası kuruluşlar da küresel büyüme tahminlerini düşürürken Çin için büyüme tahminlerini yükseltti. Geçtiğimiz hafta IMF, Çin ekonomisinin 2023 yılında yaklaşık yüzde 5’lik büyüme hedefine ulaşmasının beklendiğini söyledi ve ekim ayında Çin’in 2024 yılı için büyüme tahminini yüzde 4,2’den yüzde 4,6’ya yükselttiğini teyit etti.
