Çin’in Singapur’daki Shangri-La Diyaloğu’na cevabı olarak görülen yıllık güvenlik konferansı Xiangshan Forumu perşembeden cumartesiye kadar Pekin’de düzenlenecek.
Çin Savunma Bakanlığı ve devlet medyasına göre foruma aralarında savunma bakanları ve genelkurmay başkanlarının da bulunduğu 90’dan fazla ülkeden 700’den fazla katılımcı ve resmi delegasyon katılacak.
Savunma bakanlığı geçen ay yaptığı açıklamada “Katılımcı sayısı ve düzeyi, giderek daha geniş bir temsiliyetle önceki tüm yılları aştı” dedi.
Foruma genellikle Çin’in savunma bakanı ev sahipliği yapıyor ve bu yılki etkinliğe aralık ayında bu görevi üstlenen Dong Jun katılacak.
Etkinliğe katılacakların tam listesi yayınlanmadı ancak aralarında Singapur, Kamboçya, Vietnam ve Laos’un da bulunduğu Güneydoğu Asya ülkelerinden savunma şefleri katılacak.
Singapur çarşamba günü yaptığı açıklamada savunma bakanı Ng Eng Hen’in aralarında Merkezi Askeri Komisyon başkan yardımcısı Zhang Youxia’nın da bulunduğu üst düzey Çinli askeri yetkililerle görüşeceğini bildirdi.
Kamboçya medyasına göre Kamboçya’nın savunma şefi Tea Seiha da Zhang ile görüşecek.
Geçen yıl Rusya etkinliğe dönemin savunma bakanı Sergei Şoygu’yu göndermişti ancak Moskova bu yıl kimi göndereceğini henüz teyit etmedi.
Reuters’a göre ABD’nin Çin, Tayvan ve Moğolistan’dan sorumlu savunma bakan yardımcısı Michael Chase’i göndereceği bildirildi.
Forumdaki paneller bölgesel güvenlik, Avrupa ve Orta Doğu’da güvenlik ve yapay zekanın geleceği gibi bir dizi konuyu kapsayacak.
Bu yılki forum, Çin ve ABD’nin son dönemde askeri iletişimlerini artırdığı bir döneme denk geliyor.
Dong’un mayıs ayında Singapur’da ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile ilk yüz yüze görüşmesini gerçekleştirmesinden üç ay sonra iki taraf, dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin tartışmalı Tayvan ziyaretinin ardından 2022 yılında kesilen komuta düzeyindeki görüşmeleri yeniden başlattı.
Ancak analistler forumun Güney Çin Denizi, Doğu Çin Denizi ve Tayvan Boğazı gibi sıcak noktalardaki gerilimi ölçülebilir ölçüde azaltmayacağını düşünüyor.
Nottingham Üniversitesi’nin Malezya kampüsünde doçent olan Benjamin Barton, Chase’in Xiangshan Forumu’na katılmasının “mantıklı” olduğunu söyledi.
South China Morning Post’a konuşan Barton, “Her iki taraf da ilişkilerin her an kötüye gitme riski nedeniyle çok hızlı hareket etme konusunda isteksiz. Hâlâ pek çok hassas nokta var ve pek çok şey ters gidebilir,” dedi Barton. “Dolayısıyla, aşırı taahhüt altına girmeyerek ihtiyatlı davranmayı tercih ediyoruz” diye ekledi.
Renmin Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Shi Yinhong da, forumun Çin ve ABD orduları arasında derinlemesine ve esaslı bir iletişimi teşvik etme rolü konusunda şüpheci yaklaştı.
Shi, “Xiangshan Forumu öncelikle genel ilkeleri ele almak üzere tasarlandı,” dedi. “Ancak, çatışmaların önlenmesine yönelik özel anlaşmalar ya da belirli durumların ele alınmasına yönelik somut tedbirlere yol açması pek olası değil. Forumun misyonu bu değil” diye ekledi.
Fudan Üniversitesi Amerikan Çalışmaları Merkezi Direktörü Wu Xinbo, iki tarafın “karşılıklı anlayışı geliştirmek” için çalıştığını ancak aralarındaki etkileşimlerin “iki ülke arasındaki güvenlik ilişkisi üzerinde önemli bir etkiye sahip olma ihtimalinin düşük olduğunu” söyledi.
Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nde kıdemli bir analist olan Euan Graham, Pekin’in yine de ABD’nin bölgedeki üç sıcak noktadaki varlığına karşı koymaya çalışacağını söyledi.
Çin ve Filipin sahil güvenlik güçleri son aylarda Güney Çin Denizi’nde bir dizi çatışmaya karışırken, Japonya Doğu Çin Denizi’ndeki askeri faaliyetlerinde artış olduğunu bildirdi ve Çin donanmasına ait bir araştırma gemisi ile keşif uçağını Japon karasularına ve hava sahasına girmekle suçladı.
Pekin ayrıca Tayvan konusundaki kararlılığını da vurgulayacaktır. Mayıs ayında Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), ayrılıkçı William Lai Ching-te’nin Taipei’nin yeni lideri olarak yaptığı Çin karşıtı konuşmasından birkaç gün sonra kendi kendini yöneten adanın ablukaya alınmasını simüle eden bir askeri tatbikat gerçekleştirdi.
PLA ayrıca haziran ayında Tayvan Boğazı’nın orta hattına 66 savaş uçağı ve insansız hava aracı gönderirken, uçak gemisi Shandong ve Tip 075 amfibi saldırı gemisi ağustos ayında Filipin Denizi’nde Tayvan’ın doğusunda seyrederken görüldü.
Uzmanlara göre görüşmelerde bu bölgesel gerilimler ele alınacak.
