8 Haziran’da İstanbul’da gerçekleştirilen D-8 Olağanüstü Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı, Gazze’deki durumu ele almak ve bölgedeki insani krizi çözmek amacıyla toplandı. Toplantıya, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, Malezya Dışişleri Bakanı Saifuddin Abdullah, Nijerya Dışişleri Bakanı Geoffrey Onyeama, Bangladeş Dışişleri Bakanı A.K. Abdul Momen, Mısır Dışişleri Bakanı Sameh Shoukry, İran Dışişleri Bakanı Hossein Amir-Abdollahian ve Pakistan Dışişleri Bakanı Bilawal Bhutto Zardari katıldı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ev sahibi olarak yaptığı açılış konuşmasında “Gazze’deki kardeşlerimizin acılarını hafifletmek ve onlara umut vermek için buradayız. D-8 ülkeleri olarak, birlikte hareket ederek Gazze’ye barış ve refah getirebiliriz” dedi.
Gazze’deki insani kriz ve bölgesel barış çabaları konusunda üye ülkeler arasında işbirliğini güçlendirmek amacıyla gerçekleştirilen D-8 Olağanüstü Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı, Gazze’ye yönelik insani yardım, barış ve güvenlik, ekonomik kalkınma ve uluslararası hukuka saygı gibi temel konularda ortak bir yaklaşım benimseneceğini vurguladı. D-8 ülkeleri, Gazze’deki durumu iyileştirmek ve kalıcı barışı tesis etmek için uluslararası toplumla birlikte çalışmaya kararlı olduklarını belirttiler.
Toplantının sonunda yayınlanan ortak bildiride, üye ülkelerin Gazze’deki insani durumu iyileştirmek ve kalıcı barış sağlamak için işbirliği yapma konusundaki kararlılıkları vurgulandı. İşte ortak bildiriden öne çıkan bölümler:
- Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşların Filistin’le ilgili tüm kararlarını, İsrail güçlerinin suçlarını ve Filistin halkının 1967’den bu yana işgal altında tutulan tüm topraklarındaki özgürlük ve bağımsızlık hakkını hatırlatarak, İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Filistin Davası ve işgal altındaki tüm Filistin topraklarına ilişkin tüm kararlarını teyit ederek, Filistin Davasının merkezi öneminin ve işgal altındaki tüm topraklarını kurtarmak, tüm devredilemez haklarını uygulamak ve başkenti Doğu Kudüs olan, 4 Haziran 1967 sınırları boyunca bağımsız, egemen ve hemhudut bir devlette yaşamak için verdikleri meşru mücadelede tüm imkan ve kabiliyetlerimizle kardeş Filistin halkının yanında olduğumuzun altını çizerek, Adil, kalıcı ve kapsamlı bir barışın, bölgedeki tüm halklar için güvenlik ve istikrarı garanti altına alacak ve onları şiddet ve savaş sarmalından koruyacak tek yol olduğunu ve İsrail işgaline son verilmeden ve iki devletli çözüm temelinde Filistin meselesi çözüme kavuşturulmadan bunun başarılamayacağını bir kez daha teyit ederek, en temel ahlaki ve insani değerlere saygı gösterilmeksizin sekiz ayı aşkın bir süredir devam eden aralıksız İsrail saldırıları sebebiyle Gazze Şeridi’ne ve halkına yaşatılan insani felaket karşısında dayanışma içinde olduğumuzu teyit ederek, İsrail’in acımasız saldırılarının Filistin ekonomisi ve altyapısı üzerindeki yıkıcı etkilerinin yanı sıra bölgesel barış, istikrar ve refaha verdiği zararı kabul ederek, – Gazze Şeridi’nde ve Doğu Kudüs dahil olmak üzere işgal altındaki Batı Şeria’daki Filistin halkına yönelik acımasız ve insanlık dışı İsrail saldırılarını en güçlü şekilde kınıyoruz.
- Filistin halkının zorla yerinden edilmesi, topraklarından sürülmesi veya başka bir yere gönderilmesine yönelik her türlü girişimi mutlak bir biçimde reddettiğimizi bir kez daha teyit ederek, yerlerinden edilmiş Filistinlilerin evlerine ve topraklarına koşulsuz dönüş çağrısında bulunuyoruz.
- Güvenlik Konseyi ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Filistin halkının korunmasına ilişkin 904 (1994) sayılı kararı ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 27 Ekim 2023 tarihli ve A/RES-10/21 sayılı kararı ve BM Genel Sekreteri’nin bu konudaki raporu da dahil olmak üzere, kararlarının uygulanarak Filistinli sivillere koruma sağlanması ve bunun için pratik ve etkili bir uluslararası koruma mekanizması oluşturulması için çaba gösterilmesi çağrısında bulunuyoruz.
- Filistin Devleti’nin ebedi başkenti Kudüs-ü Şerif üzerindeki tam egemenliğini, İsrail’in bu durumu değiştirmeyi amaçlayan ve uluslararası hukuka ve ilgili BM kararlarına göre geçersiz ve yasa dışı olan her türlü karar ve tedbirine karşı Filistin Devleti’nin bu kararları reddi ve karşı çıkmasını tasdik ediyoruz.
- Nihai çözüme ulaşıldığında hükümlerinin tam ve sürdürülebilir bir şekilde uygulanabilmesi için bir garanti mekanizmasının gerekliliğini kabul ediyoruz. Filistin halkının devredilemez haklarını, Filistin’in BM’ye tam üyeliğini ve Filistin davasına dair uluslararası forumlardaki tüm kararları hayata geçirme mücadelesinde D-8 Üye Devletleri’nin sarsılmaz desteğini teyit ediyoruz.
- Filistinli kardeşlerimizi hedeflerine ulaşmak için verdikleri mücadelede birlik olmaya çağırıyor ve Filistinli gruplara ulusal uzlaşının tamamlanmasını hızlandırmaları çağrısında bulunuyoruz. Mısır Arap Cumhuriyeti’nin Dönem Başkanı olarak Gazze’ye insani yardım girişinin sağlanması ve kolaylaştırılmasındaki rolünü takdir ediyor, İsrail’in Gazze’ye yönelik acımasız saldırısını ve Filistin şehri Refah’a yönelik son işgalinin sonuçlarını göğüslemek üzere attığı tüm adımları destekliyoruz.
Ortak bildiride ayrıca Filistin Devleti’ni tanıma kararı alan ülkeler takdir edildi ve henüz tanımamış olan tüm devletlere Filistin Devleti’ni tanıma çağrısında bulunularak “ABD’yi Filistin’in bağımsız ve egemen bir devlet olarak BM’ye tam üyeliği konusundaki vetosunu kaldırmaya çağırıyoruz” denildi.
