Başbakan Mette Frederiksen’in 13 Mart Çarşamba günü yaptığı açıklamaya göre hükümet, Danimarka savunmasını güçlendirme planının bir parçası olarak daha fazla kadının askere alınması için zorunlu askerlik süresini uzatmak ve eşitlemek üzere bir yasa tasarısı geçirmeyi planlıyor.
Halihazırda Danimarka’da kadınlar gönüllü olarak silahlı kuvvetlere katılabiliyor fakat zorunlu askerliğe tabi değiller.
Başbakan, “[Askerlik] Ülkenizi korumak yapabileceğiniz en onurlu şeylerden biridir. Bu nedenle hükümet bugün zorunlu askerlik süresini uzatmayı, sorumluluğu arttırmayı ve görevleri çoğaltmayı öneriyor. Tam cinsiyet eşitliği öneriyoruz,” dedi.
Halihazırda tüm Danimarkalı erkekler 18 yaşını doldurduktan sonra, askerliğe uygun olup olmadıklarını belirlemek üzere bir dizi teste tabi tutuldukları zorunlu bir tatbikat olan ‘Savunma Günü’ne katılmakla yükümlü.
Danimarka Ordusu, resmi rakamlara göre temel eğitimden geçen askerler hariç 7.000 ila 9.000 profesyonel askerden oluşuyor. Zorunlu askerlik hizmeti 18 yaşın üzerindeki erkekler için geçerli fakat yeterli sayıda gönüllü olduğu için tüm gençler askere alınmıyor. Bunun yerine kura çekimi yapılıyor.
Danimarkalı kadınlar askere alınma haklarını kullanabilir ve böylece askere çağrılabilirler. Fakat kadınlar bunu erkeklerden farklı koşullar altında yapıyorlar ve isterlerse süreç boyunca askere gitmekten vazgeçebiliyorlar.
Frederiksen, “Cinsiyet eşitliğinin artmasının, içinde yaşadığımız zamanı yansıtan daha modern ve daha çeşitli bir savunma yaratacağından şüphemiz yok,” dedi.
Geçen yıl yaklaşık 4.700 Danimarkalı askerlik yaptı ve bunların yaklaşık dörtte biri kadındı. Yeni yasa tasarısıyla Danimarka hükümeti askere alınanların sayısını yılda en az 5.000’e çıkarmayı umuyor.
Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, ayrıca kurada seçilme süresinin de yaklaşık dört aydan 11 aya kadar uzatılacağını söyledi. İlk beş ay temel bir kurs olacak, son altı ay ise Danimarka Savunma Kuvvetlerinin bir parçası olarak çeşitli uzmanlık alanlarında geçirilecek.
Poulsen’e göre tasarının en geç 2025 yılına kadar yasalaşması ve 2026 yılından itibaren yürürlüğe girmesi gerekiyor.
Bakan, “Bu, cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm gençlerin Savunma Gününe çağrılması ve eşit şartlarda zorunlu askerliği tamamlaması gerektiği anlamına geliyor. Başka bir deyişle, zorunlu askerlik hem toplumumuzu yansıtan temel değerlerimiz açısından hem de karşı karşıya olduğumuz tehdit senaryosu açısından güncel olmalıdır,” dedi.
Açıklamalar, Danimarka Başbakanı tarafından aynı basın toplantısında duyurulan Danimarka savunmasının güçlendirilmesine ilişkin daha geniş bir bağlamda yapıldı.
Danimarka hükümeti hava savunma sistemleri satın almak, 2028 yılına kadar hazır olacak 6.000 kişilik bir tugay inşa etmek ve Danimarka fırkateynlerini denizaltıları avlamak üzere donatmak için önümüzdeki beş yıl içinde Danimarka savunmasına 40 milyar DKK (5 milyar avro) daha yatırım yapmayı planlıyor.
Tüm bunlar NATO’nun Danimarka savunması için talep ettiği ve henüz karşılanmayan talepler.
Frederiksen’e göre hükümetin önerisi, Danimarka’nın bu yıl ve önümüzdeki yıl, Ukrayna’ya yapılacak bağışlar da dâhil olmak üzere, GSYİH’nin %2,4’ünü savunmaya harcayaması. Böylece NATO’nun GSYİH’nin %2’sini savunmaya harcama yönergesine uyulacak.
Halihazırda hiçbir AB üye ülkesinde hem erkekler hem de kadınlar için zorunlu askerlik hizmeti bulunmuyor. Aralarında Yunanistan, Avusturya, Finlandiya, Litvanya ve Estonya’nın da bulunduğu bazı AB üye devletleri erkekler için zorunlu askerlik hizmetini sürdürüyor.
Norveç ve İsveç, belirli bir yaşın üzerindeki tüm vatandaşların kayıt yaptırması ve görev için rapor vermesi gerektiğinden cinsiyet ayrımı gözetmeyen hizmete en yakın ülkeler; fakat seçim prosedürleri genellikle erkeklerden çok daha az sayıda kadının askere alınmasıyla sonuçlanıyor. Norveç 2015’te, İsveç ise 2017’de kadınlara askerliği zorunlu kılmıştı.
Bu arada Yunanistan’da muhafazakâr hükümet ilk kez kadınların gönüllü askerlik yapmasına izin vermeyi düşünüyor.
Dünya Kadınlar Gününde konuşan Savunma Bakanı Nikos Dendias, bu ay içinde Finlandiya modelinden esinlenerek silahlı kuvvetleri modernize edecek yeni bir plan açıklayacağını söylemişti.
Plana göre kadınlar başlangıçta belirli uzmanlık alanlarında şartlı tahliye memuru olarak görev yapacak, daha sonra kademeli olarak erkek askerlerle aynı düzeyde sorumluluk üstlenecekler.
