Ukrayna’nın Kursk’u işgali nedeniyle Avrupa’da gaz fiyatlarının yükselmesi, Rusya’nın fosil yakıt satışından elde ettiği gelirleri artırıyor. Bu gelirlerle birlikte AB’nin Kiev’e verdiği toplam destek arasındaki farkı daha da açması bekleniyor.
Düşünce kuruluşu CREA tarafından yapılan bir analize göre, Şubat 2022’de Ukrayna savaşının başlamasından bu yana AB ülkeleri, çoğu petrol ve gaz olmak üzere Rus fosil yakıtları için 200 milyar avro ödedi.
Bu arada, Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü tarafından takip edildiği üzere, AB ve ABD’nin Kiev’e verdiği toplam destek ise 185 milyar avro.
Rusya’nın AB’ye enerji sevkiyatından elde ettiği gelirin yarısından biraz daha azını oluşturan gaz satışlarından elde ettiği kazanç, geçtiğimiz hafta gaz fiyatlarında yaşanan %13’lük artışla birlikte yükselişe geçti.
Analistler, Ukrayna ordusunun Batının desteğiyle, Gazprom’un Avrupa’ya gaz pompaladığı Rusya’nın Kursk oblastını işgal etmesinin, tüccarları gaz akışının kesileceği beklentisiyle harekete geçirdiğini söylüyor.
Ticaret yayını EnergyFlux, “Boğa koşusu arz tarafındaki aksaklıklar üzerine spekülatif bir bahis,” diye yazıyor. EnergyFlux’tan Seb Kennedy, gözlemcilerin, kesintilerin “hiçbir şekilde gerçekleşmesi garanti olmadığı” için fiyat artışının tersine dönebileceği konusunda uyarıda bulunduğunu yazıyor. Analist Tom Haddon ise bu durumu “abartılı” olarak nitelendiriyor.
CREA’ya göre sadece 29 Temmuz ve 4 Ağustos tarihleri arasında AB ülkeleri, çoğunluğu Kremlin’in rallinin ardından artık daha yüksek fiyatlara satabileceği doğalgaz ve petrole olmak üzere 400 milyon avrodan fazla para harcadı.
Bu para, Mart 2022’de 5,3 milyar avro olan ve bugün 1,5 milyar avroya düşen önceki mali akışlarla karşılaştırıldığında önemsiz kalsa da, AB’nin Rusya’ya olan enerji bağımlılığının hâlâ devam ettiğini gösteriyor.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel tarafından yapılan bir analize göre, Rusya AB’nin 2021’de yaklaşık %50 olan dizel ihtiyacının %3’ünden daha azını ve %25 olan ham petrol ihtiyacının %5’inden daha azını karşılarken , Rusya’dan yapılan toplam gaz ithalatı aynı dönemde yaklaşık %75 oranında azaldı ve boru hattı akışları 155 milyar metreküpten (bcm) 2023’te 27 bcm’ye düştü.
Rusya’nın sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatındaki artış genel düşüşü hafifletti. Uzun vadeli sözleşmeler, doğuya giden boru hatlarına bağımlı kara ülkeleri ve LNG kargolarına yönelik kısıtlamaların olmaması, Avrupa’nın parasının hâlâ Rusya’ya gitmeye devam ettiğine işaret ediyor.
Ağustos ayı başından itibaren AB ülkeleri, bloğun yeni gaz piyasası kuralları yürürlüğe girdiğinde Rus LNG’sini tek taraflı olarak yasaklama yetkisine sahip olacak. Litvanya temmuz ayında Rus LNG’sinden ayrılma çağrısında bulunmasına rağmen şu ana kadar hiçbir ülke bu adımı atmadı.
