Macaristan ve Polonya’da çiftçilerin isyanının ardından, ucuz Ukrayna tahılının iç piyasaya sokulması yasaklandı. Bu iki ülkenin ardından Slovakya da ithalat yasağına giderken, Bulgaristan’ın da aynı yolu izlemesi bekleniyor.
Slovak Tarım Bakanı Samuel Vlčan, Ukrayna’dan ithal edilen tahıl ürünlerinde AB’de yasaklanmış bir pestisit olduğu gerekçesiyle geçici yasak getirildiğini açıkladı.
AB’de 2020 yılında yasaklanan pestisit, Ukrayna’dan gelen ve başlangıçta Slovak pazarı için değil, üçüncü dünya ülkeleri için tasarlanan 1.500 ton buğdayda keşfedildi.
Slovak Tarım ve Gıda Odası ve muhalefet partilerinin baskısı bu kararı hızlandıran unsurlar oldu.
Odadan yapılan açıklamada, “Slovak Tarım ve Gıda Odası, seçilmiş tarımsal gıda ürünlerinin topraklarımıza ithalatının geçici olarak yasaklanmasını memnuniyetle karşılamaktadır. Bu şekilde iç piyasayı istikrara kavuşturabilir ve kendi tahılımızın pazarlanmasına yardımcı olabiliriz,” denildi.
Bulgaristan da, Macaristan ve Polonya’nın yasaklamalarının ardından Ukrayna tahılına ithalat engeli getirmeye hazırlanıyor.
Tarım Bakanı Yavor Gechev, Ukrayna tahılı meselesini Eylül 2022’de Komisyonun gündemine getirdiklerini ve altı aydır cevap beklediklerini söyledi.
Gechev, “Zaten altı aydır Avrupa Komisyonunun karar vermesini bekliyoruz, bu konu en üst düzeyde gündeme getirildi. Ne yapalım yani? Bulgar çiftçilerin iflas etmesine izin mi verelim?” diye sordu.
Gechev, protestolar için sokağa dökülen Bulgar üreticilerin 800-900 milyon leva (400-450 milyon avro) kaybettiğinin tahmin edildiğini belirtti.
Bölgedeki diğer ülkelerin aksine Romanya, Ukrayna’dan gümrüksüz tahıl ve diğer gıda ürünleri ithalatını yasaklamakta tereddüt ediyor. Bükreş, Avrupa Komisyonu kurallarını ihlal etmekten çekiniyor.
Romanya Tarım Bakanı Petre Daea, bu tür adımların yasal olması ve ‘küçük siyasi motivasyonlarla atılmaması’ gerektiğini söyledi.
AB’nin Pazartesi günü Polonya, Macaristan ve Slovakya’ya Ukrayna’dan tahıl ithalatının yasaklanması konusunda arabuluculuk girişimleri sonuçsuz kaldı.
Avrupa Komisyonu, Ukrayna’dan gelen tarım ürünleri akınından etkilenen AB çiftçilerine yardımcı olmak üzere yeni bir destek paketi hazırlamayı düşündüğünü açıkladı.
Ukrayna tahılı, Ukrayna savaşından sonra limanların kapalı olması nedeniyle Polonya ve diğer ülkeler üzerinden Dayanışma Hatları adı verilen güzergahlardan karayoluyla taşınmaya başlandı.
Büyük miktarlarda daha ucuz ve bazen daha az kaliteli Ukrayna tahılı Polonya, Romanya, Macaristan ve Bulgaristan dahil olmak üzere Orta Avrupa ülkelerinde kaldı ve birçoğu gelirlerinde önemli bir darbe gören yerel çiftçilerin fiyatlarını ve satışlarını vurdu.
Polonya Tarım Bakanı Robert Telus, “Görüşmeler devam ediyor. Bir engel var: Polonya olarak bizim, Polonya’ya giren ürünlerin orada kalmayacağından %100 emin olmamız gerekiyor. Polonyalı çiftçilere söz verdiğimiz şey bu ve uygun mekanizmalar üzerinde çalışmamız gerekiyor,” dedi.
Mart ayında Avrupa Komisyonu, AB kriz rezervinden Polonya, Bulgaristan ve Romanya için 56,3 milyon avro ayıracağını ve hükümetlerin bu parayı Ukrayna’dan tahıl girişinden en çok etkilenen çiftçilere dağıtacağını açıklamıştı.
Bu program kapsamında Polonya’ya 29,5 milyon avro tahsis edildi.
Ukrayna tahıl ve gıda ürünlerinin kendi topraklarından geçmesine izin verdiği için Bulgaristan da 16 milyon avro aldı.
Çekya Tarım Bakanı Zdeněk Nekula ise ülkesinin Ukrayna tahılına yasak getirmeyi düşünmediğini söyledi. Nekula, tahıl ithalat yasağının AB ortak pazar ve DTÖ kurallarına aykırı olduğunu savundu.
