Nikkei ve Nikkei Quick News tarafından yapılan son üç aylık ankette Çin ekonomistleri ülkenin 2024 gayrisafi yurtiçi hasılasına ilişkin tahminlerini düşürerek, büyümeyi canlandırmak için mücadele eden yetkililerin karşı karşıya olduğu baskının altını çizdi.
Çin ekonomisine ilişkin 28 yerel uzmanın ortalama tahminleri, temmuz ayında derlenen bir önceki ankette %4,9 olan yıllık GSYİH büyümesinin %4,8’e gerilediğine işaret ediyor. Ekonomistlerden bazıları, Çinli yetkililerin geçen hafta faiz oranlarını düşürmesi, emlak piyasasını desteklemesi ve borsaya milyarlarca dolar pompalayarak hisselerin yükselmesini sağlamasının ardından yanıtlarını sundu ya da güncelledi. Teşviklerin başlamasından önce yanıt verenlere ise Nikkei, tahminlerini değiştirmek isteyip istemediklerine dair sorular gönderdi.
Bir önceki çeyrek anketinde tüm yıl için büyüme tahmininde bulunan 25 ekonomistten 16’sı görünümlerini düşürürken, dokuzu aynı beklentilerini korudu. Büyüme tahminlerinin genel aralığı aşağı doğru kayarak %4,8 – %5,3’ten %4,5 – %5,0’a geriledi. Temmuz-eylül çeyreği için ortalama tahmin %4,6 olup, nisan-haziran döneminde kaydedilen %4,7’lik büyümeden daha da yavaşlama anlamına gelmekte ve geçen yılın üçüncü çeyreğinde kaydedilen %4,9’luk genişlemeden daha zayıf. Ekonominin ivmesini daha iyi yansıtan üçüncü çeyrek için çeyrekten çeyreğe büyüme tahmini, mevsimsellikten arındırılmış bazda %1,1 olup, ikinci çeyrekte görülen %0,7’lik büyümeden biraz daha hızlı.
Analistler önemli ters rüzgarlar konusunda uyarıda bulundu. KGI Asia’dan Ken Chen, sanayi üretimi ve yatırımlardan perakende ve emlak satışlarına kadar son dönemde beklenenden daha zayıf gelen verileri dikkate alarak yıllık büyüme tahminini %5,3’ten %4,9’a düşürdü. “Mevcut ekonomik büyüme trendi, esas olarak emlak döngüsünün dibe vurması ve dış talebin aşağı yönlü baskısı nedeniyle hala aşağı yönlüdür,” diyerek teşviklerin hükümetin yıllık GSYİH hedefi olan ‘%5 civarına’ ulaşmak için yeterli olmayabileceğini öne sürdü.
Mortgage oranlarını düşürme ve satın alma maliyetlerini azaltma yönündeki politika çabalarına rağmen, emlak sektörü büyük bir engel olmaya devam ediyor. Ekonomistlerden dokuz seçenek arasından ilk üç riski belirlemeleri istendiğinde, 20 kişiden 17’sinin belirttiği “durgun konut piyasası” listenin başında yer aldı. Bunu “zayıf tüketici güveni” ve “politika eksikliği ya da yetersizliği” takip etti.
Goldman Sachs’ın baş Çin ekonomisti Hui Shan, emlak piyasasını canlandırmak için alınan önceki politika önlemlerinin “o kadar da etkili olmayabileceğini” söyleyerek tahminini %4,9’dan %4,7’ye düşürdü.
Sumitomo Mitsui DS Asset Management’ın baş Asya ekonomisti Tetsuji Sano, “yaşlanan nüfusun ilerlemeye devam etmesi ve emeklilik sisteminin az gelişmiş olması nedeniyle, tüketici talebinin toplum genelinde düşmesinin muhtemel olduğunu” belirtti.
Gayrimenkul, Çin hane halkı varlıklarının yaklaşık %70’ini oluşturuyor. Bu da konut fiyatlarındaki düşüşün tüketici güvenini azaltan ve deflasyon endişelerini körükleyen doğrudan olumsuz bir servet etkisine sahip olduğu anlamına geliyor.
Fitch Ratings Ekonomi Direktörü Alex Muscatelli, “Deflasyonist baskıların yerleşik hale gelmesine yönelik açık riskler var” dedi. Ekonomideki genel fiyat değişimlerini yansıtan GSYİH deflatörünün yıllık bazda art arda beş çeyrektir gerilediğini ve temel mal ve hizmet fiyatlarının yatay seyrettiğini belirtti.
Çin, özellikle COVID-19 salgınından bu yana duyarlılığı iyileştirmek için mücadele ettiği için imalat ve ihracata büyük ölçüde güveniyor, ancak sektördeki ivme de azalmaya başlıyor. Ağustos ayında sanayi üretimindeki büyüme temmuz ayındaki %5,1’den yıllık bazda %4,5’e geriledi.
Bu durum, ABD, Avrupa Birliği ve Kanada’nın Çin elektrikli araçlarına ek gümrük vergileri uygulamaya başlamasıyla ticari korumacılığın arttığı bir döneme denk geliyor. Endonezya da benzer şekilde, başta Çin’den olmak üzere tekstil ithalatı gibi mallara ağustos ayında yürürlüğe giren gümrük vergilerini yeniden uygulamaya koydu.
ABN AMRO Bank Kıdemli Ekonomisti Arjen van Dijkhuizen, ticaret sapmasının tarifelerin etkisini bir ölçüde hafifletmeye yardımcı olduğunu ve ihracatın Çin’in büyümesinin temel itici gücü olmaya devam ettiğini belirtti. “Bununla birlikte, Çin’in arz odaklı stratejisi, ABD, AB ve diğer ülkelerin stratejik sektörleri Çin’in [aşırı arzına] karşı korumasıyla birlikte ticaret kavgalarının genişlemesine katkıda bulunuyor” dedi.
Devam eden dış ve iç belirsizlikler, Çin Halk Bankası da dahil olmak üzere çok sayıda merkezi hükümet kuruluşunu içeren teşvik hamlelerinin arkasında yatıyor gibi görünüyor.
HSBC Büyük Çin Baş Ekonomisti Jing Liu, “PBOC’nin aynı anda hem [zorunlu karşılık oranı] indirimi hem de faiz indirimi açıklaması nadir görülen bir durum ve politika yapıcıların destek sağlamak için karşı karşıya olduğu aciliyete işaret ediyor” dedi.
Barclays’in baş Çin ekonomisti Jian Chang da aynı görüşte. “Son gelişmeler, Çin yönetiminin en acil yapısal sorunlarını ele almak için daha proaktif bir yaklaşım benimsediğine işaret ediyor.” Bununla birlikte, her iki banka ekonomisti de yıllık tahminlerini değiştirmeyerek sırasıyla %4,9 ve %4,8 olarak korudu.
Bu yılın ötesindeki tahminlere gelince, ekonomistler uzun vadeli yapısal bir yavaşlamayı yansıtacak şekilde 2025’te %4,5’e ve 2026’da %4,2’ye kademeli bir yavaşlama öngörüyor.
Julius Baer ekonomisti Sophie Altermatt, “Konut sektöründeki kriz, buna bağlı konut serveti kaybı ve hane halklarının bilançolarını onarma ihtiyacının yanı sıra belirsiz bir ekonomik ortamda belirsiz gelir ve iş beklentileri iç tüketimi engelliyor” dedi.
Societe Generale’in baş Asya ve Çin ekonomisti Wei Yao, “ekonominin mevcut durumunun daha radikal önlemler gerektirdiğini” söyledi ve “deflasyon sarmalını sona erdirmek için daha fazla faiz indiriminden ziyade emlak ve yerel yönetim borçlarının yeniden yapılandırılmasına” ihtiyaç olduğunu vurguladı.
