Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya’nın Ukrayna müdahalesinin başlamasından bu yana Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy ile ilk kez yüz yüze bir araya geldi. Lviv’deki Potoçki Sarayı’nda yapılan ikili görüşmenin ardından Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in de dahil olduğu üçlü bir zirve gerçekleştirildi. Görüşmede, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da yer aldı.
Zelenskiy, Telegram hesabından yaptığı paylaşımda, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Lviv’de gerçekleştirdiği görüşmede; İstanbul tahıl anlaşmasını, Zaporijya nükleer güç santrali (NGS) etrafındaki durumu ve savunma işbirliğini konuştuklarını duyurdu.
‘Savaş masada bitecek’
Erdoğan, Zelenskiy ve Guterres’in üçlü görüşmesinin ardından ortak basın açıklaması yapıldı.
Zelenskiy ile gerçekleştirdikleri ikili görüşmede, ülkeler arasındaki “stratejik ortaklık düzeyindeki ilişkileri tüm boyutlarıyla değerlendirdiklerini” söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İş birliğimizi, dayanışmamızı mevcut şartlar altında ilerletme imkanlarını ele aldık. Tabii yaklaşık 6 aydır devam eden savaş, görüşmelerimizin ana konusunu teşkil etti. Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine desteğimizi bu vesileyle bir kez daha vurguladım” ifadelerini kullandı.
Erdoğan konuşmasında, görüşmenin odak noktasını “savaşın nasıl sona erdirilebileceğinin” oluşturduğunu söyledi. Zaporijya Nükleer Santrali konusuna değinen Erdoğan, “Zaporijya Nükleer Santrali etrafında devam eden çatışmalardan duyduğumuz endişeyi dile getirdik. Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz” dedi.
Ukrayna tahılının Karadeniz üzerinden güvenli bir şekilde dünya piyasalarına ulaşmasını mümkün kılan İstanbul mutabakatının önemine vurgu yapan Cumhurbaşkanı, görüşmede kalıcı barış imkanlarının değerlendirildiğini ve diplomatik sürecin canlandırılması için uluslararası toplumun daha fazla sorumluluk üstlenmesinin gerekliliğine işaret ettiklerini ifade etti. “Savaşın en nihayetinde müzakere masasında sonlanacağına olan inancımı muhafaza ediyorum” diyen Erdoğan, Zelenskiy ve Guterres’in de bu hususu paylaştıklarını belirtti.
‘Putin’le görüşeceğiz’
“Müzakere masasına giden en kısa ve adil yolu araştırdıklarını” söyleyen Erdoğan, “müzakerelerin başarıya ulaşması için her türlü desteği vermeye, her türlü arabulucu veya kolaylaştırıcı rolü oynamaya hazır olduklarını “ifade etti. Savaş esirlerinin mübadelesi konusunu da ele aldıklarını ve bu konuyu özellikle önemsediklerini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu konuyla ilgili olarak ve bugünkü görüşmelerle ilgili olarak Rusya Devlet Başkanı Putin’le de görüşeceklerini belirtti.
‘Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır’
BM Genel Sekreteri Guterres de konuşmasında Zaporijya Nükleer Santrali konusundaki tehlikeye dikkat çekerek, “Santraldeki askeri ekipman ve personel çekilmelidir. Zaporijya’ya yönelik potansiyel bir hasar, intihardır” dedi.
Tahıl koridorunun olumlu ivme diplomasinin zaferini yansıttığını belirten Guterres, “Ukrayna ve Rusya’dan daha büyük miktarlarda yiyecek ve gübreyi çıkarmak, en savunmasız insanlara ve ülkelere yardım sağlamak için çok önemli” ifadesini kullandı.
‘Rusya çekilmeden barış görüşmeleri olmaz’
Basın toplantısında konuşan Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky, Türkiye’nin ve kişisel olarak Erdoğan’ın tahıl sevkiyatında öncü rol oynadığını belirterek, “Bu, küresel gıda krizinin üstesinden gelmeye yardımcı oldu” dedi.
Rusya’nın askeri birliklerini derhal Zaporijya Nükleer Santrali’nden çekmesini talep eden Zelensky, Rusya’nın provokasyon yaptığını iddia ederek, buna son verme çağrısı yaptı.
Erdoğan’ın vurguladığı “barış görüşmeleri”ne değinen Zelensky, “Barış görüşmelerin başlaması için Rusya’nın önce işgal ettiği toprakları terk etmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Altyapı anlaşması
Erdoğan, Zelenskiy görüşmesinde ayrıca Ukrayna’nın tahrip olan altyapısının yeniden inşası için anlaşma imzalandı. Anlaşmaya göre Türkiye ile Ukrayna arasında ülkenin yeniden inşası için bir Görev Gücü oluşturulacak. Görev gücü ile Ukrayna’da yollar, köprüler, su ve elektrik altyapısı, hastane ve okul gibi tesislerin yeniden inşası için çalışmalar birlikte koordine edilecek.
