Exxon Mobil, dün açıkladığı ve kendisini stratejik öneme sahip ABD Permian Havzası’ndaki en büyük oyuncu haline getirecek olan 60 milyar dolarlık anlaşmanın parçası olarak üretimi artırma planlarını duyurdu.
Petrol devi, Pioneer Natural Resources’ı yaklaşık 60 milyar dolar değerinde bir hisse senedi anlaşmasıyla satın almayı planlıyor. Anlaşma Exxon’u ABD’nin en büyük petrol sahası olan Permian Havzası’ndaki en büyük oyuncu haline getirecek.
Anlaşmayı duyuran basın açıklamasına göre, birleşik şirketler önümüzdeki dört yıl içinde üretimi günde 700.000 varil artırarak 2027 yılına kadar toplam Permian üretimini günde 2 milyon varile çıkarmayı planlıyor.
Wells Fargo analistlerine göre bu rakam, iki şirketin ayrı ayrı belirlediği önceki üretim hedeflerine kıyasla %21’lik bir artış anlamına geliyor.
Tekelleşmede son aşama
Exxon CEO’su Darren Woods, antitröst incelemesiyle karşı karşıya kalacak olan birleşmeyle ilgili soruları yanıtlamak üzere analistlerle yaptığı görüşmede, “Arz maliyeti düşük varilleri, onlara umutsuzca ihtiyaç duyan bir pazara getiriyoruz. Yani bu ikisini bir araya getirdiğimizde, bu kesinti yapmakla ilgili değil, inşa etmekle ilgili,” dedi. Woods, Wall Street Journal’a verdiği ayrı bir röportajda ise, “Bu ülke için bir kazan-kazan,” iddiasında bulundu.
Exxon, anlaşma için antitröst onayı alma çabasının bir parçası olarak kendisini Amerikan ekonomisi için Suudi Arabistan’dan ya da geleneksel olarak Permian’ın verimliliğinin kaynağı olan daha küçük sondajcılardan daha güvenilir bir enerji kaynağı sağlayıcısı olarak konumlandırmaya çalışacak.
Beyaz Saray’ın ‘aşırı kâr’ kaygısı
Petrol endüstrisinin geçtiğimiz yıl yaşanan enerji fiyatları şokuna yavaş üretim tepkisi vermesi Beyaz Saray’ı rahatsız etmişti. Bir yıl önce Başkan Joe Biden petrol şirketlerini, Ukrayna’daki savaştan kaynaklanan enerji fiyat artışlarından üretimi artırmadan faydalanarak ‘savaş vurgunculuğu’ yapmakla suçlamıştı. Başkan Haziran 2022’de ‘Exxon’un bu yıl Tanrı’dan daha fazla para kazandığını’ öne sürmüştü. Exxon geçen yıl 55 milyar dolardan fazla kâr etti.
Batı Teksas ve New Mexico’nun bir bölümü olan Permian Havzası, hidrolik çatlatma teknikleri sayesinde son 20 yılda ABD petrol endüstrisinin temel taşlarından biri haline geldi. 2010’ların başında, bu bölgedeki üretim patlamıştı.
Bu büyüme, ABD’yi dünya petrol üretiminde en üst sıraya taşıdı, bazı pazarları OPEC ve Rusya’dan aldı ve istikrarlı bir petrol ve doğalgaz akışı yarattı.
Permian’a Wall Street kancası ve sonuçları
Ham petrol fiyatları 2014’te ve 2020’de düştüğünde Permian’daki iflaslar arttı ve yatırımcılar milyarlarca dolar kaybetti. İlerleyen dönemde Wall Street, Permian’a hakim olan daha küçük bağımsız sondaj şirketlerinden ‘sermaye disiplini’ talep etti. Bu çağrıya ‘uyum’ sağlayan şirket yöneticileri, daha yüksek fiyatlarla daha az varil sattı ve kazandığı bu nakit akışını, üretimi artırmak yerine hissedarlara dağıttı.
Halka arz edilmiş bağımsız kaya gazı şirketlerinin bilinçli bir kararla arzı artırmaya yönelik ilgilerini kaybetmeleri, kaygıyı temettü dağıtabilmek ve yatırımcılara geri alım yapabilmeye yöneltti.
Permian Havzası’nda günde yaklaşık 6 milyon varil petrol ve 680 milyon metreküp doğalgaz üretiliyor. Baker Hughes’un sondaj raporuna göre, ABD’de yaklaşık 619 sondaj kulesi faaliyet gösteriyor. Bu sayının yarısı, yani 309’u Permian’da sondaj yapıyor. Yine Teksas’ta bulunan Eagle Ford’daki aktif sondaj kulesi sayısı ise yalnızca 50.
