Filipinler Komünist Partisi (FKP) hükümetin en son af önerisini “saçma” olarak nitelendirerek reddederken, analistler de temel nedenler ele alınmadığı sürece dünyanın en uzun süreli isyanını sona erdirme şansının çok az olduğu görüşünde.
Bu ayın başlarında Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jnr, silahlı devrimciler için, isyanın bir parçası olarak işledikleri herhangi bir suçtan dolayı yargılanmamalarını sağlayacak bir af programı emretti. Kasım ayında teklif edilen bir önceki af programı da özetle reddedilmişti.
FKP’nin enformasyon sorumlusu Marco Valbuena, hükümetin bu tür bir teklifi genişletmesi için hiçbir neden görmediklerini söyledi.
İsyancı lider perşembe günü This Week in Asia’ya verdiği demeçte “Halka yanlış yapanlar zalimler ve sömürücüler olduğu halde devrim neden zalimlerden af dilesin ki?” dedi.
Başta kırsal bölgeler olmak üzere Filipinler geneline yayılmış olan komünist gerilla güçleri 1960’ların sonlarından bu yana hükümetle silahlı çatışmalara giriyor. Ancak FKP, silahlı çatışmanın kökleri olan yaygın yoksulluk ve adaletsiz politikalar ele alınmadığı sürece çatışmaların devam edeceğini söylüyor.
Marcos Jnr, çatışmaların sona erdiği yönündepropaganda yapıyor
South China Morning Post’un haberine göre, Marcos Jnr’ın yönetimi, “komünist isyancılarla on yıllardır süren çatışmanın sona ermekte olduğuna” dair bir söylem geliştiriyor. Hükümet ve askeri yetkililer şimdiye kadar isyancıların kaçmakta olduğunu, sayılarının azaldığını ve ülkede hala sadece 11 “zayıflatılmış” üssün faaliyet gösterdiğini iddia etti.
Mart ayında Filipinler Silahlı Kuvvetleri (FSK) o ayın sonuna kadar gerillaların kökünü kazıma sözü vermişti.
Ulusal Güvenlik Danışmanı Sekreter Eduardo Año nisan ayı başında yaklaşık 1,500 isyancının başlangıçta af anlaşmasını kabul etmeye istekli olduğunu ifade ettiğini iddia etti. Año ayrıca geri dönen isyancıların başvurularını işleme koymak üzere 17 yerel af kurulunun oluşturulduğunu açıkladı.
FKP’nin siyasi kanadı Ulusal Demokratik Cephe’nin (UDC) başkanı Julie de Lima bu hafta yaptığı açıklamada Año’nun iddialarının “gülünç” olduğunu söyledi.
De Lima, ordunun mart ayı sonuna kadar isyancı üslerini yok etme taahhüdüne atıfta bulunarak, “Rakamlarının tutarsız olması ve son tarihlerinin sürekli değişmesi, devrimci güçleri yenmedeki başarısızlıklarının bir göstergesidir” dedi.
Año, Kongre’nin af ilanını kabul ettiğini ve bu rakamların FKP, UDC ve FKP’nin silahlı kanadı olan Yeni Halk Ordusu’nun (YHO) kalan üyelerini temsil ettiğini söyledi.
Filipin ordusu, 2023 yılının ilk yarısında 2,447 isyancının teslim olmasını sağladıklarını söyledi.
FKP yetkilisi Valbuena güçlerinin azaldığı iddiasını reddederek gerilla üslerinin “siyasi ve askeri dayanaklarını yeniden kazandıklarını ve sürekli olarak genişleyip güçlendiklerini” söyledi.
Ayrıca hükümetin teslim olan isyancıların sayısını halkın gözünde kazanmış gibi göstermek için uydurduğunu vurguladı.
Valbuena, “Faşistlerin devrimci davayı desteklediklerinden şüphelendikleri binlerce silahsız insan, mahkemeler dışında keyfi olarak suçlandı ve haksız tutukluluk ya da ölüm acısı altında ‘teslim olmaya’ zorlandı” dedi.
İnsan hakları grupları da devletin teslim olan isyancılarla ilgili raporlarını eleştirerek çoğunun zorla teslim edilen siviller olduğunu söylüyor.
SCMP haberine göre, geçtiğimiz yıl, Metro Manila’daki bir gecekondu mahallesinin 20’den fazla sakini, silahlarını bırakan UDC üyeleri gibi davranmaları için kandırıldıklarını iddia etti. Hükümet 2019 yılında teslim olan isyancıların sahte fotoğraflarıyla ilgili bir soruşturma başlatılmasını emretti.
Adil ve kalıcı bir barış talebi
Her iki taraf da olası görüşmelere kapıyı kapatmamış olsa da, son aylarda askerler ve gerillalar arasında bir düzineden fazla çatışmanın rapor edilmesiyle gerginlik alevlendi.
Hükümetin barış panelinin eski başkanı olan Filipinler Üniversitesi profesörü Miriam Coronel-Ferrer, This Week in Asia’ya verdiği demeçte hükümetin af teklifinin bazı kişileri cezbedebileceğini ancak FKP’nin bir örgüt olarak kabulü olmadan bunun işe yaramayacağını söyledi.
“Af bir paketin parçası olmalı” diyen Coronel-Ferrer, şu anda “FKP’nin silahlı mücadeleyi bırakmaya hazır olduğuna dair bir işaret olmadığını” da sözlerine ekledi.
Coronel-Ferrer, hükümetin af programını gelecekteki müzakereler için bir platform olarak mı yoksa “bölmek ve yönetmek için başka bir yol” olarak mı kullandığının belirsiz olduğunu söyledi.
Profesör, hükümeti “siyasi cephe söz konusu olduğunda daha stratejik bir yaklaşım” geliştirmeye çağırdı.
De Lima hükümetin af teklifini reddederek, böyle bir girişimin “adalete dayalı ve iç savaşın köklerini ele alan … barış müzakereleri çerçevesinde tartışılması” gerektiğini söyledi.
Bunun yerine, devletin 800’den fazla siyasi mahkumu incelemesini talep etti; bunların çoğunun UDC liderliğindeki barış sürecinin katılımcıları olduğunu ve özellikle hükümet adil ve kalıcı bir barış taahhüdünde samimi ise serbest bırakılmaları gerektiğini söyledi.
