ABD merkezli Stand Together kuruluşunda dış politika alanında başkan yardımcısı olan Reid Smith, Foreign Policy dergisinde, “Neden ABD-Çin Soğuk Savaş çerçevesi bu kadar tehlikeli” başlıklı bir yazı kaleme aldı.
Yazara göre, ABD’nin Çin’le yeni bir Soğuk Savaş durumu ile karşı karşıya olduğu, artık bir soru işaretinden çok “zaman” meselesi.
ABD’nin Soğuk Savaş’a ilişkin toplu hafızasının “zaferle” çarpıtıldığını vurgulayan yazar, Sovyetler Birliği’nin yıkılışına atıfta bulunarak, Çin konusunda da pek çok ABD’li politikacının benzer bir beklentiye sahip olduğunu söylüyor.
Ancak, böyle bir hatırlamanın “riskli” olduğu uyarısında bulunulan makalede, Çin ile böyle bir açmazın birkaç on yıl sürebileceğini ve Birleşik Devletler galip gelse ya da uzun bir hesaplaşmadan sağ çıksa bile, bunun “travmatik” olacağı ifade ediliyor.
Böyle bir sürecin kaçınılmaz olarak içeride de baskı ve güvensizliği getireceğini belirten yazar, ayrıca Çin karşıtı söylemin Asyalı Amerikalılar üzerinde şüphe uyandıracağını ve onlara karşı ayrımcılığı artırabileceğini söylüyor.
ABD ekonomisine devasa bir darbe olur
Şu anda Senato’da Çin’i, daha düşük tarifeler ve ithalat kotaları dahil olmak üzere tercihli ticaret şartlarını garanti eden resmi bir atama olan kalıcı normal ticari ilişkiler (PNTR) statüsünden çıkarmayı amaçlayan iki yasa tasarısı olduğunu kaydeden Reid Smith, Pekin’in karşılık vereceği varsayıldığında ve 2022’de ikili ticarette 690 milyar dolarlık bir rakama ulaşıldığı göz önüne alındığında, bu durumun ABD ekonomisi için “devasa bir darbe” olacağını vurguluyor.
Bunun sonucu olarak, iki ülke arasındaki diplomatik gerilim bir yana, cep telefonlarından soya fasulyesine kadar her şeyin fiyatının şiddetli bir şekilde artacağını söyleyen Smith, “şiddetli emtia şokları ve genel ekonomik belirsizliğin, ABD toplumunu uyumlu hale getirmesi veya yüzyılın bu yarışı için refah motorlarını serbest bırakması pek olası görünmüyor” yorumunu yapıyor.
11 Eylül hatırlatması
Bunların hiçbirinin, Çin’in “ABD çıkarlarına, bölgesel istikrara ve komşularının egemenliğine tehdit oluşturmadığını söylemek” anlamına gelmediğini ifade eden Smith, Pekin’in düşmanca faaliyetlerinin ve Tayvan’la ilgili “tehditlerin” farkında olduğunu da ekliyor.
Bununla birlikte, Tayvan’ı “Çin işgaline karşı zıhlandırmanın” veya “kötü Çin ekonomi politikalarını disipline etmenin”, evde bir “Soğuk Savaş duruşu” gerektirmediğini savunan yazar, 11 Eylül sonrası dönemin aşırılıklarını -süresiz gözaltı, işkence, etnik profilleme ve hükümet gözetimi- hatırlatarak, böyle bir çerçeve çizmenin ABD toplumunu militarize edeceğini söylüyor.
Bu Soğuk Savaş çerçevesinin, “özgür, açık ve gelişen bir topluma düşman” olduğunu belirten Smith, yönetime “geçmişten ders alma” uyarısında bulunarak ülkenin değerlerini koruma uyarısında bulunuyor: “Bugünü planlamak için geçmişten ders alalım. Belki de korumaya çalıştığımız şeyi çarçur edecek saplantılı aşırı tepkilerden kaçınabiliriz.”
