Financial Times’ta (FT) 9 Ocak’ta yayımlanan başyazıda, dünyanın 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki en tehlikeli dönemden geçtiğine işaret edilerek, batılı hükümetlerin ve silah üreticilerinin buna göre hazırlık yapması gerektiği iddia ediliyor.
Düşmanlıkların arttığı bir dünyanın, savunma sanayisi hariç herkes için kötü haber olduğunu söyleyen FT, tehdit arttıkça silah şirketlerinin sipariş listesinin de kabardığını belirtiyor.
Lockheed Martin, General Dynamics ve BAE Systems’in de aralarında bulunduğu dünyanın en büyük silah şirketlerinin 2021-2022 arasında siparişlerini yüzde 10 artırdığına dikkat çeken başyazı, “Askeri donanıma olan talep geçen yıl da güçlü kaldı. Hükümetler muharebelerde savaşmak, müttefiklere bağış yapmak veya rezerv inşa etmek için silah, mühimmat ve teçhizat satın alıyor. Avrupa’da ülkeler, Ukrayna’ya yapılan tekliflerle tükenen ulusal stokları yeniliyor. Küresel askeri harcamalar 2022’de 2,2 trilyon dolarlık rekor seviyeye ulaştı,” diyor.
FT, bu sırada silah şirketlerinin hisse değerlerinin arttığına işaret ediyor. Savunma şirketleri hisseleri son 12 ayda yüzde 15 artarken, İngiliz savunma şirketlerinin hisse değerleri rekor seviyelere geldi. Özel sermaye fonları savunma sanayisindeki fırsatlara koşarken, ABD askeri teknoloji startup’larına risk sermayesi yatırımı patlama yaşıyor.
Ukrayna’daki çatışmanın, bazılarının iddia ettiği gibi, büyük tank ve topçu savaşları çağının henüz bitmediğini gösterdiğini kaydeden FT, bununla birlikte teknik ilerlemelere paralel olarak yeni savaş biçimlerinin de geliştiğinin altını çiziyor.
Dronlara, sensörlere, hassas füzelere ve iletişim ekipmanlarına yüksek talep olduğunu söyleyen FT, şirketlerin de güvenliklerini artırmaları gerektiğini, ‘küresel siber savaş pazarının’ önümüzdeki on yılda yüzde 250’den fazla büyümesinin beklendiğini öne sürüyor.
“Şirketler, artan küresel istikrarsızlığın bir sonucu olan işgücü kıtlığı ve tedarik zinciri kesintisi nedeniyle üretimi artırmak için mücadele ediyor,” diyen başyazı, atıl durumdaki üretim hatlarının yeniden başlatılmasının zaman alacağını, hassas silahlar gibi karmaşık ekipmanlar için aktif tesislerden üretimin iki ila üç yıl sürebileceğini itiraf ediyor.
FT, Ukrayna’nın ona gönderilen mühimmatları, gönderenlerin üretilebileceklerinden daha hızlı tükettiğini belirtiyor.
Devlet-şirket işbirliğinin odak noktası savaş yatırımları
Devletlerle savunma sanayisine ortak davranma çağrısı yapan FT, “Batılı müttefikler ve endüstrinin, stratejik rezervler oluşturmak ve operasyonları dijitalleştirmek de dahil olmak üzere, savunma tedarik zincirlerinin esnekliğini çeşitlendirmek ve artırmak için işbirliği yapması gerekecek,” diye yazıyor.
Üreticiler, üretim ve kapasitesi fazlası ile karşı karşıya kalmamak için üretimi artırma konusunda temkinli. Fakat FT’ye göre, yıllarca askeri stokları azalttıktan sonra, birçok hükümet bunların yenilenmesi gerektiğinin farkında. Başyazıya göre şirketlerin ayrıca, çıraklık ve araştırma enstitüleriyle bağlantılar da dahil olmak üzere işgücünü daha iyi eğitmesi, elde tutması ve çekmesi gerekiyor.
FT, satın alma süreçlerinin de daha hızlı ve daha adil hale gelmesi gerektiğini vurguluyor ve büyük silah tekellerine nazaran daha küçük startupların yenilikçilik konusunda işe yarayabileceğine işaret ediyor. Küçük işletmelerin de ihale süreçlerine çekilmesi gerektiğini belirten FT, bu işletmelerin finansmana erişiminin de ESG metrikleri gibi uygulamalarla zorlaştırıldığını söylüyor.
FT başyazısı şöyle sona eriyor: “Mevcut çatışmalar tırmanmasa bile, dünyanın yeni bir jeopolitik gerilim ve artan savaş riski çağında olduğu açık görünüyor. Toplum en iyisini umabilir, fakat savunma sanayisi en kötüsüne hazırlıklı olabileceğini kanıtlamalıdır.”
