Financial Times’a (FT) göre, Japon yetkililer bu hafta zayıflayan yeni desteklemek için on milyarlarca dolar harcadı.
FT haberinde dört gün boyunca Japonya’nın, yetkililerin resmi olarak kabul etmediği ancak tüccarların toplam değerinin yaklaşık 9 milyar Yen (59 milyar $) olduğunu tahmin ettiği iki piyasa müdahalesi gerçekleştirdiği iddia edildi.
Ekonomistler, tüccarlar ve şirketler, müdahalelerin büyüklüğü ve aciliyetinin, on yıllardır süren deflasyondan yeni yeni çıkmakta olan, yaşlanan ve küçülen bir ekonominin karşı karşıya olduğu benzeri görülmemiş zorluklara işaret ettiğini söyledi.
Ucuz yen, Japonya’nın ekonomiyi canlandırmak için çok ihtiyaç duyduğu enflasyon, ücret artışları ve şirket karlarının artmasına yardımcı oldu. Ancak para biriminin değer kaybetme hızı ve bu eğilimin tersine dönme ihtimalinin zayıf olması tüketicileri endişelendirerek harcamalarını kısmalarına neden olduğu ve Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz oranlarını yıllarca sıfırın altında tuttuktan sonra aldığı faiz yükseltme kararını baltaladı.
Ülke genelinde hane halkı, uzun mesafeli yurtdışı seyahatleri gibi alanlarda harcamalarını kısmanın yollarını arıyor. Diğerleri ise döviz kurunun ithal enerji ve gıda maliyetlerini artırması nedeniyle yemek, ulaşım ve hobilerinden kısıyor.
Şirketler de endişeli. Başta daha zayıf bir yen, ihracatı ve yurtdışında kazanılan şirket karlarını artırdığı için memnuniyetle kaşılanmıştı. Ancak şimdi üst düzey yöneticiler daha yüksek hammadde fiyatları ve daha zayıf tüketim konusunda uyarıyor.
FT’ye konuşan Uniqlo’nun sahibi Fast Retailing’in CEO’su Tadashi Yanai, müdahalelerden önce para birimindeki düşüşe atıfta bulunarak “Bu sadece şirketimizle ilgili değil, ancak bu Japonya için iyi olamaz” dedi ve ekledi: “Yen’in düşüşünden mutlu olacak insanlar varsa bence bu biraz çılgınca.”
Japonya Merkez Bankasının mart ayında 2016’da başladığı negatif faiz politikasına son verme kararı alarak faiz artırmasından sonra yen hızla düşmeye devam etti.
Nomura Araştırma Enstitüsü’nde yönetici ekonomist ve eski bir BoJ yönetim kurulu üyesi olan Takahide Kiuchi, “Şu anda [Japonya için] biraz kriz durumu var,” dedi ve şöyle devam etti: “İnsanlar yenin zayıflamaya devam edeceğini ve fiyatların gelecekte de artmaya devam edeceğini düşünüyor. Ücret artışları bu yükselişe ayak uyduramazsa, kişisel tüketim büyük ölçüde kısıtlanacaktır. Dolayısıyla genel olarak zayıf yenin ekonomi üzerindeki olumsuz etkisi daha büyük olacaktır.”
