Rusya’nın enerji devi Gazprom’un gelirleri, Avrupa’nın uyguladığı ambargo nedeniyle bir önceki yıla göre neredeyse yüzde 30 düşerek 8,5 trilyon rubleye geriledi.
Rus enerji devi Gazprom, G7 ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin uyguladığı ambargonun da etkisiyle doğalgaz satışlarının yarıdan fazla düşmesinin ardından son çeyrek yüzyılın en büyük zararını açıkladı.
Financial Times‘ta (FT) yer alan habere göre şirketin geliri bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 30 azalarak 8,5 trilyon rubleye gerilerken, doğalgaz satışları 8,4 trilyon rubleden 4,1 trilyon rubleye düştü.
Şirketin Moskova Borsası’nda işlem gören hisseleri haber üzerine yüzde 4,4’ten fazla değer kaybetti. Rus analistlerin çoğu şirketin küçük bir kâr elde etmesini bekliyordu.
Analistler, kayıpların bir zamanlar nakit zengini olan Gazprom’un AB pazarının kaybına uyum sağlayamadığını gösterdiğini dile getirdi.
Gazprom’un Rusya dışındaki gaz satışlarından elde ettiği gelir 2022 yılında 7,3 trilyon rubleden geçen yıl 2,9 trilyon rubleye düşerken, analistler bu düşüşün büyük ölçüde Avrupa’ya dönük satışlardaki kayıptan kaynaklandığı yorumunu yaptı.
Bu arada Avrupa ülkeleri, alternatif gaz kaynakları bulma konusunda beklenenden daha başarılı oldu ve AB verilerine göre Rusya’nın Avrupa’nın doğalgaz ithalatındaki payı, Ukrayna ihtilafından önceki son tam yıl olan 2021’deki yüzde 40’tan 2023’te yüzde 8’e düştü.
Analistler, sonuçların Gazprom’un Avrupa’ya doğalgaz satışından oluşan ana faaliyet alanının zarar ettiğini ve petrol satışlarından elde edilen karlarla ancak kısmen dengelendiğini gösterdiğini ifade etti.
Petrol, gaz kondensatı ve petrol ürünlerinin satışından elde edilen kar, bir önceki yıla göre yüzde 4,3 artarak 4,1 trilyon rubleye çıktı.
Gazprom’un işletme giderleri ve sermaye harcamaları da geçen yıl, şirket açısından bariz olumsuz faktörlere rağmen arttı.
Gazprom’un diğer ihracat destinasyonları geçen yıl bir miktar büyüdü, ancak analistler bu destinasyonların Avrupa’daki satış kayıplarının yalnızca yüzde 5 ila 10’unu karşıladığını belirtti.
Öte yandan Gazprom, Çin’e satışların arttığını bildiriyor. Ancak Ukrayna’daki çatışmadan önceki on yılda Rusya’nın yılda ortalama 230 milyar metreküplük ihracatına kıyasla geçen yıl bu ihracat sadece 22 milyar metreküp oldu.
Uzun süredir ertelenen Sibirya’nın Gücü-2 boru hattının, bir zamanlar Avrupa’yı besleyen sahalardan gaz taşıması planlanıyor ancak inşası yıllar alacak ve analistler, bunun Gazprom’un Avrupa’daki kayıplarını telafi etmeyeceği görüşünde.
Harvard’da akademisyen olan ve Bank of America’nın eski başkan yardımcısı Craig Kennedy, “Avrupa’dan gelir kaybı, Avrupa’ya geri dönmeden çözülemeyecek bir sorun. Bu, işin geri kalanını çapraz sübvanse ediyordu ve nihayet bunu defterlere yansıtmak zorunda kalıyorlar,” dedi.
Kennedy, kayıpların, çatışmaların savaş öncesi modeli nasıl sürdürülemez hale getirdiğini gösterdiğini de sözlerine ekledi.
