Pakistan’da bir mahkeme cuma günü eski Başbakan İmran Han’ı bir arazi yolsuzluğu davasında 14 yıl hapis cezasına çarptırarak, partisi ile hükümet arasında siyasi istikrarsızlığı azaltmak amacıyla yeni başlayan görüşmeleri sekteye uğrattı.

Davanın kararı, Han’ın Ağustos 2023’ten bu yana tutuklu bulunduğu Rawalpindi garnizon kentindeki bir hapishanede bir yolsuzlukla mücadele mahkemesi tarafından verildi.

Han’ın eşi Bushra Bibi de suçlu bulundu ve 7 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Geo News’in haberine göre kefaletle serbest bırakılan Bibi, kararın açıklanmasının ardından gözaltına alındı.

Hukuk Bakanı Azam Nazeer Tarar gazetecilere yaptığı açıklamada, Han’ın partisinin karara itiraz etmek için yüksek mahkemelere başvurabileceğini ve Han’ın kendisinin de Pakistan Cumhurbaşkanı’na bir “merhamet dilekçesi” sunabileceğini söyledi.

Han’ın yardımcılarından Omar Ayub, partinin karara yüksek mahkemelerde itiraz edeceğini açıkladı.

72 yaşındaki eski başbakan, 2018-2022 yılları arasındaki başbakanlığı sırasında kendisine ve eşine bir emlak müteahhidi tarafından yasadışı iyilikler karşılığında arazi hediye edildiği suçlamasıyla yargılanmıştı. Han ve Bibi suçsuz olduklarını savunmuşlardı.

Dava, çiftin Han görevdeyken kurdukları bir sivil toplum kuruluşu olan Al-Qadir Trust ile bağlantılı.

Savcılar, vakfın Han’ın bir emlak müteahhidinden yasadışı yollarla arazi alması için bir paravan olduğunu söylüyor. Kendisine İslamabad yakınlarında 60 dönüm (24 hektar) ve başkentteki tepedeki malikanesine yakın büyük bir arsa daha verildiğini söylediler.

Han’ın Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) partisi, arazinin kişisel kazanç için olmadığını ve eski başbakanın kurduğu ruhani ve eğitim kurumu için olduğunu söylüyor.

PTI’nın dış basın kanadından yapılan açıklamada, “Ayrıntılı kararı beklerken, İmran Han ve Buşra Bibi’ye karşı açılan Al Kadir Vakfı davasının sağlam temellerden yoksun olduğunu ve çökmeye mahkum olduğunu belirtmek önemlidir” denildi.

Kararın açıklanması, PTI ile hükümet arasındaki uzlaşma görüşmeleri nedeniyle sonuncusu pazartesi günü olmak üzere üç kez ertelendi. Han’ın 2022’de görevden alınmasından bu yana iki taraf arasında anlaşmazlık yaşanıyor.

Karar, bağımsız olarak yarışmak zorunda kalan PTI adaylarının en çok sandalyeyi kazandığı ancak hükümet kurmak için gereken çoğunluğun sağlanamadığı 2024 genel seçimlerinde şaşırtıcı derecede iyi bir performans sergilemesinden bu yana Han ve partisi için en büyük gerileme oldu.

Ağustos 2023’ten beri hapiste olan Han, Nisan 2022’de parlamentoda yapılan güven oylamasında görevden alındıktan sonra, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma suçlamalarından devlete karşı şiddeti kışkırtmaya kadar uzanan onlarca davayla karşı karşıya kaldı.

Bu dava ve 9 Mayıs 2023’te tutuklanmasını protesto etmek için destekçilerini askeri tesislere saldırmaya teşvik etmekle suçlanan bir başka dava dışında, çoğu davada ya beraat etti ya da cezaları ertelendi.

Destekçileri 9 Mayıs olaylarından bu yana çok sayıda büyük protesto mitingine öncülük etti.

Han’ın davaları güvenlik gerekçesiyle cezaevinde görüldü.

İmran Han kendisine ‘siyasi darbe’ yapıldığını savunuyor ve yolsuzluk suçlamalarını reddediyor.

Çin ekonomisi, resmi verilere göre, şirketlerin ABD’nin gümrük vergilerini artıracağı beklentisiyle ihracatı öne çekmesi ve Pekin’in teşvik çabalarını artırmasıyla, imalat sanayindeki artış sayesinde geçen yıl yüzde 5 büyüdü.

Ulusal İstatistik Bürosu (NBS), ekonominin 2024’ün dördüncü çeyreğinde “kayda değer bir şekilde toparlandığını”, yıllık yüzde 5,4 büyüdüğünü ve üçüncü çeyrekteki yavaş büyümeden toparlandığını söyledi.

NBS, cuma günü yayınladığı 2024 GSYH verilerinde “Artan [teşvik] politikaları paketi ile güven etkili bir şekilde desteklendi ve ekonomi kayda değer bir şekilde toparlandı” dedi.

Ekonomistlerin yüzde 4,9’luk tahminlerini biraz aşan yıllık rakam, geçen yılki yüzde 5,2’lik büyümenin gerisinde kaldı ve koronavirüs pandemisinin bozduğu yıllar hariç tutulduğunda 1990’dan bu yana görülen en düşük büyüme oldu.

Veriler, Pekin’in güçlü ihracat ve imalatın zayıf hane halkı duyarlılığını dengelediği iki vitesli bir ekonomide güçlü büyümeyi canlandırmaya çalıştığı bir dönemde geldi.

Eylül ayında merkez bankası parasal genişleme ve borsaya destek açıkladı. Pekin ayrıca yerel yönetim borçlarını yeniden finanse etmek ve altyapı ve diğer alanları hedefleyen teşvik harcamalarını hızlandırmak için bir program başlattı.

Ancak ekonomistler Çin’in yerleşik deflasyon riski altında olduğundan endişe ediyor. Üretici fiyatları iki yıldan uzun bir süredir negatif bölgede seyrediyor ve tüketici fiyatları aralık ayında sadece yüzde 0,1 oranında büyüme kaydetti.

NBS direktörü Kang Yi düzenlediği basın toplantısında 2024 yılının “jeopolitik çatışmaların yoğunlaştığı ve ticari korumacılığın arttığı oldukça çalkantılı bir dönem olarak tanımlanabileceğini” söyledi.

Analistler, Pekin’in 2025 yılı için resmi büyüme hedefini mart ayında Ulusal Halk Meclisi toplandığında üst üste üçüncü yıl için yaklaşık yüzde 5 olarak belirlemesini beklerken, ABD’nin yeni başkanı Donald Trump’ın daha yüksek gümrük vergileri tehdidi nedeniyle ticaretin zorluklarla karşılaşması bekleniyor.

“Dış ortamın olumsuz etkileri derinleşiyor. Yurtiçinde ise talep yetersizliği devam ediyor” diyen Kang, ‘istihdam ve gelir artışının’ baskı altında olduğunu sözlerine ekledi.

Tüketici güveninin uzun süren konut krizinin ortasında zayıf kalması nedeniyle perakende satışlar geçen yıl yüzde 3,5 büyürken, sanayi üretimi imalat sektöründeki güçlü büyüme sayesinde yüzde 5,8 arttı.

Nüfus üçüncü düşüş yılını yaşadı

Çin’in en büyük şehirlerinde konut fiyatları düşerken, Şanghay’da yeni konut fiyatları yükseldi.

Ülkenin uzun vadeli yapısal zorluklarının bir başka işareti olarak, Çin’in nüfusu 2024 yılında neredeyse 1,4 milyon azalarak art arda üçüncü düşüş yılını yaşadı. 9,54 milyona yükselen doğumlar, 10,93 milyon ölümün gerisinde kaldı.

HSBC’nin baş Asya ekonomisti Frederic Neumann, Çin’in ekonomik büyümesi beklentileri aşarken, manşet rakamın “altta yatan bazı kırılganlıkları maskelediğini” söyledi.

Financial Times’a konuşan Neumann, “Büyümedeki artış gerçekten de sanayi üretiminden kaynaklandı ve bu da ABD’nin ithalat kısıtlamaları beklentisiyle ihracatın önden yüklenmesinin desteğine işaret ediyor” dedi ve ekledi: “ABD’nin ithalat kısıtlamaları etkisini göstermeye başladığında bu durum kaçınılmaz olarak bir geri ödemeye yol açacaktır.”

Geçen hafta açıklanan gümrük rakamlarına göre, Çinli üreticilerin durgun iç talebi telafi etmek için üretimlerini artırmasıyla güçlü ihracat büyümesi sayesinde Çin’in dünyanın geri kalanıyla ticaret fazlası 2024 yılında neredeyse 1 trilyon dolara ulaşarak rekor kırdı. İthalat büyümesi ise daha mütevazı kaldı.

Neumann, “Çin ekonomisindeki mevcut Aşil topuğu gerçekten de tereddütlü tüketici,” diye ekledi. “Tüm bunlar daha fazla teşvik ihtiyacına, özellikle de tüketici harcama gücünün desteklenmesi ihtiyacına işaret ediyor” dedi.

ABD’nin 10 Ocak’ta Rusya’nın petrol sektörüne yönelik yeni yaptırımları, gölge filoyu hedef alarak Çin’e yapılan petrol sevkiyat maliyetlerini üç kat artırdı. Yeni yaptırımlar, Rusya’nın Pasifik ve Arktik projelerinden petrol taşıyan tankerlere yönelik ek zorluklar getirirken, bu durum hem sevkiyat maliyetlerini hem de bakım işlemlerini daha karmaşık hale getirdi.

ABD’nin Rusya’nın petrol sektörüne yönelik yeni yaptırımları, Çin’e yapılan petrol sevkiyatlarını ciddi ölçüde etkiledi.

Gölge filonun büyük ölçüde devre dışı kalması nedeniyle tanker navlun fiyatları üç kat artarak rekor seviyelere ulaştı.

ABD Hazine Bakanlığı’nın duyurusundan önce cuma günü 1,5 milyon dolar olan Primorskiy bölgesindeki Kozmino Limanı’ndan Çin’e ESPO türü petrol sevkiyatı için tanker kiralama fiyatları, pazartesi günü 5 ila 5,5 milyon dolara yükseldi. Bloomberg’e konuşan kaynaklar, fiyatların daha da artmasını beklediklerini belirtti.

Londra İşletme Okulu Dekanı Sergey Guriyev, Dojd televizyon kanalına yaptığı açıklamada, “Petrol yaptırımlarının amacı, Rusya’nın petrol satışından elde ettiği gelirleri azaltmak. Yaptırımların daha sıkı cezaları, aracılara daha fazla para kazandırırken Putin’in askeri harcamalarına ve Kuzey Kore’den topçu mühimmatı satın almasına daha az kaynak kalmasına neden oluyor,” ifadelerini kullandı.

ABD’nin 10 Ocak’ta uygulamaya koyduğu yaptırımlar, Rusya’nın petrol ihracatında kullanılan 183 tankeri hedef aldı. Bu gemilerin 161’i daha önce Rus petrolünü taşımıştı.

Yaptırımlar özellikle Arktik ve Pasifik bölgelerindeki büyük projelerden petrol taşıyan tankerleri etkiledi.

Bu durum, Rus petrolünün Çin’e sevkiyatında ek zorluklara neden olabilir. Örneğin, bu tankerler yüklerini teslim etmeden önce başka gemilere aktarmak zorunda kalabilir ve bu durum maliyetleri daha da artırabilir.

Ayrıca, gemi bakım işlemlerinin genellikle Çin’de yapıldığı göz önüne alındığında, bakım faaliyetleri de bu yaptırımlardan olumsuz etkilenebilir.

Uluslararası Enerji Ajansı’nın verilerine göre, kara listeye alınan tankerler, 2024 yılında deniz yoluyla taşınan Rus petrolünün yaklaşık yüzde 22’sini oluşturuyordu.

Yaptırımlardan etkilenen şirketler arasında Gazprom Neft ve Surgutneftegaz da yer alıyor. Bu iki şirket, 2024 yılında Rusya’nın deniz yoluyla yapılan petrol ihracatının dörtte birinden fazlasını, yani günlük yaklaşık 970 bin varili karşıladı.

Reuters’e göre, yaptırımların ardından en az 65 tanker limanlara ulaşmak yerine denizde beklemek zorunda kaldı.

Bloomberg: Çin, ABD’nin yaptırımlarının ardından acil petrol alımlarına başladı