Gürcistan’da iktidar partisi Gürcü Rüyası tarafından gündeme getirilen ‘yabancı etkinin şeffaflığı’ yasa tasarısına karşı cumartesi günü binlerce protestocu Tiflis’in merkezinde bir yürüyüş gerçekleştirdi.
13 Mayıs Pazartesi gecesi, iktidar partisinden milletvekillerinin binaya girmesini ve oylama prosedürünü başlatmasını engellemek amacıyla birkaç bin protestocu yeniden parlamento binasının yakınında toplandı.
Ancak milletvekilleri yine de parlamentoya girmeyi başardı; çevik kuvvet birimleri göstericileri binanın girişlerinden uzaklaştırdı ve en az 20 kişi gözaltına alındı.
Gürcistan İçişleri Bakanlığı’na göre gözaltına alınanlar arasında Rusya ve ABD vatandaşları da vardı.
Gürcistan televizyon kanalı Imedi de bir Moldova vatandaşının gözaltına alındığını, polis memurlarına hakaret etmekle suçlandığını bildirdi.
Gürcistan’ın başkentinin merkezi caddelerinde hafta sonu boyunca binlerce kişinin katıldığı gösteriler düzenlendi.
11 Mayıs Cumartesi günü Tiflis’in merkezinde ‘Avrupa Yürüyüşü’ adı altında bir miting gerçekleştirildi. Tiflis sakinlerinin yanı sıra Gürcistan’ın diğer şehirlerinden gelenler de eylemde yer aldı.
Aynı günün akşamı protestocular Avrupa Meydanı’nda saatlerce süren bir miting-konser düzenleyerek iktidar partisi milletvekillerini yasa lehine oy kullanmamaya çağırdı.
Bu nedenle Gürcistan parlamentosunun sekizinci ve dokuzuncu dönem milletvekilleri ortak bir bildiri yayımlayarak yasa tasarısının geri çekilmesi çağrısında bulundu.
ABD Kongresi de yasa tasarısını ‘facia’ olarak nitelendirerek derhal geri çekilmesini talep etti.
Kongreden yapılan açıklamada, “Gürcistan’daki durum açıktır. Hükümet Gürcü halkının sesine kulak verebilir ya da Rus tarzı otoriterliğin karanlık yolunda ilerlemeye devam edebilir. Açıkça ifade ediyoruz ki ikincisini seçmek ABD’yi ilişkimizin doğasını temelden yeniden düşünmeye zorlayacaktır. Tıpkı Kongre’nin Belarus’un otoriterliğe kayışını dikkate alarak 2004 yılında partiler üstü Belarus Demokrasi Yasasını kabul ettiği gibi,” dedi.
ABD Temsilciler Meclisi üyelerinin Gürcistan Başbakanı Irakli Kobahidze’ye gönderdiği mektupta ise Kongre üyelerinin tasarının kabul edilmesi halinde Washington yönetimin Gürcistan politikasında gidilecek köklü değişikliği destekleyeceklerini, bunun da özellikle Tiflis’e yönelik mali yardımların gözden geçirilmesinin yanı sıra ‘Gürcistan’ın demokratik gelişimini baltalamaktan sorumlu olanlara’ yönelik vize yasaklarının ve mali yaptırımların genişletilmesine yol açabileceğini savundu.
Bununla beraber söz konusu yasanın benzeri, ABD’de Yabancı Acenta Kayıt Yasası (FARA) adı altında 1938 yılından bu yana yürürlükte.
‘Yabancı Etkinin Şeffaflığı’ yasa tasarısı, kar amacı gütmeyen tüm tüzel kişiliklerin ve yüzde 20’den fazlası yurt dışından finanse edilen medyanın listeleneceği bir sicil oluşturulmasını öngörüyor.
7 Mart 2023 tarihinde Gürcistan Parlamentosu tasarıyı ilk okumada onaylamış ve bu durum kitlesel protestolara yol açmıştı. 8 Mart’ta eylemler yeniden başlamış ve 9 Mart sabahı Gürcü Rüyası ve Halkın Gücü hareketi tasarıyı çekmişti.
Buna rağmen, Nisan 2024 başında Gürcü Rüyası yasa tasarısını parlamentoya yeniden sundu. İlk versiyondan farklı olarak, nihai belgede ‘yabancı etki ajanı’ terimi yerine ‘yabancı çıkarlar peşinde koşan bir örgüt’ ifadesini kullanılıyor. Söz konusu tasarı, 17 Nisan’da ilk okumada kabul edildi.
Diğer yandan Gürcistan parlamentosu 1 Mayıs’ta tasarıyı ikinci okumada da kabul etti. Tasarı lehine yapılan oylamaya hükümet yanlısı çoğunluk ile muhalefet temsilcileri arasında yaşanan itiş kakış eşlik etti.
Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, üçüncü okumada kabul edilmesi halinde tasarıyı veto etme sözü verdi. İktidardaki Gürcü Rüyası partisi yine de parlamentoda cumhurbaşkanlığı vetosunu geçersiz kılmak için yeterli oya sahip.
