Hindistan, Kanada hükümetinin Kanadalı bir Sih’in öldürülmesinin Yeni Delihi ile bağlantılı olabileceğini söylemesiyle patlak veren krizin tırmanması üzerine, Ottawa’dan onlarca diplomatını ülkeden çekmesini istedi.
Financial Times’ın (FT) aktardığına göre, Ottawa’ya Yeni Delhi tarafından 10 Ekim’e kadar yaklaşık 40 diplomatı ülkelerine geri göndermesi gerektiği söylendi. FT’ye bilgi veren bir kişi, Hindistan’ın bu tarihten sonra kalan diplomatların diplomatik dokunulmazlıklarını iptal etmekle tehdit ettiğini söyledi.
Kanada dışişleri bakanlığı ve Hindistan hükümeti yorum yapmayı reddetti. Yeni Delhi daha önce her ülkenin diğerine gönderdiği diplomat sayısı ve derecesinde ‘eşitlik’ istediğini söylemişti.
Kanada’nın Hindistan’da 62 diplomatı olduğunu ve Yeni Delhi’nin bu sayıyı 41 kişiye düşürmelerini söylediği iddia edildi.
Yeni Delhi, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun 18 Eylül’de Sih ayrılıkçı lideri Hardeep Singh Nijjar’ı öldürenlerin arkasında Hindistan’ın olabileceği iddiasından bir gün sonra Kanadalılar için vize yasağı ilan etmişti. Kanada vatandaşı olan Nijjar, Haziran ayında Vancouver banliyösünde öldürülmüştü.
Ottawa’nın ‘gizli diplomasi’ hamlesi sonuç vermedi
Trudeau’nun iddiası, Ottawa’da Hindistan ile haftalar süren gizli diplomasinin Nijjar’ın öldürülmesine ilişkin polis soruşturmasında işbirliğini sağlamada başarısız olmasından duyulan ‘hayal kırıklığının’ ardından geldi.
Bu diplomasi, Kanada ulusal güvenlik danışmanı Jody Thomas’ın Eylül ayında Yeni Delhi’de yapılan G20 Zirvesi öncesinde konuyu görüşmek üzere Hindistan’a yaptığı iki ziyareti de içeriyordu. Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre Hindistan cinayete karıştığını kabul etmedi ama iddiayı da yalanlamadı. Hindistan hükümeti ise iddiaları reddettiğini açıkladı.
Cinayet, Trudeau’nun G20’de Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile yaptığı görüşmenin de odak noktasıydı ve FT’ye göre Hindistan tarafı işbirliği talebini kesin bir dille reddetti. Dava hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre, Hindistan daha önceki görüşmelerde Kanada’dan soruşturmayı durdurmasını bile talep etmişti.
Hindistan Dışişleri Bakanı S Jaishankar geçen hafta Washington’da yaptığı açıklamada suikast iddiasının ‘kendi politikalarıyla tutarlı olmadığını’ söylemiş ve Kanada’yı Hindistan’da ‘bağımsız bir devlet için kışkırtıcılık yapan Sih ayrılıkçılara müsamaha göstermek’ ile suçlamıştı.
ABD: Kanada, istihbaratı ‘Beş Göz’ ittifakından aldı
Kanada medyası, Ottawa’nın elinde Nijjar’ın geçtiğimiz Haziran ayında vurulmasında resmi bir dahli olduğuna işaret eden Hintli diplomatların konuşmalarının kayıtları olduğunu iddia etti. Hindistan böyle bir kanıt gördüğü iddiasını reddetti.
Konu hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre Ottawa, kısmen istihbarat toplamak için kullanılan kaynakları ve yöntemleri korumak, kısmen de cinayet soruşturmasını tehlikeye atmamak için Yeni Delhi hükümetiyle paylaşabileceklerini sınırlandırıyor. FT’nin aktardığına göre bu kısıtlamalar nedeniyle Thomas ve Kanada Güvenlik İstihbarat Servisi Başkanı David Vigneault da dahil olmak üzere Hindistan’ı ziyaret eden diğer yetkililer, Hintli muhataplarına kanıtları yalnızca sözlü olarak sunabildiler.
FT geçtiğimiz günlerde ABD Başkanı Joe Biden’ın G20’de Modi ile yaptığı görüşmede Nijjar cinayetini gündeme getirdiğini bildirdi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da geçen hafta Hindistan’ı Kanada polis soruşturmasıyla işbirliği yapmaya çağırmıştı.
ABD’nin Ottawa Büyükelçisi David Cohen de Kanada’nın cinayetle ilgili istihbaratı ABD, İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın dahil olduğu ‘Beş Göz’ istihbarat paylaşım ağından aldığını söyledi. Bunun Trudeau’nun elini güçlendirecek bir açıklama olduğu bildiriliyor.
