Afganistan’da 80 sivilin öldürülmesiyle ilgili kamu soruşturmasının ilk gününde İngiliz özer birliği SAS, dokuz Afgan’ı uyurken vurarak öldürdüğü ve 2010-2013 yılları arasında ‘savaşma yaşındaki Afgan erkekleri infaz etme’ politikası izlediği iddialarıyla karşı karşıya kaldı.
The Guardian’ın haberine göre soruşturmanın avukatı Oliver Glasgow KC, Şubat 2011’de dokuz kişinin öldürülmesinden sonra sadece üç AK47 (Kalaşnikof) tüfeğinin ele geçirildiği operasyon da dahil olmak üzere Afganistan’ın güneyindeki Helmand vilayetinde düzenlenen yedi operasyona odaklandı.
Glasgow, yüksek mahkemeye verdiği demeçte, “Bu soruşturmanın merkezinde yer alan temel iddia çok açık,” dedi ve Taliban komutanlarını hedef almak amacıyla aile yerleşkelerine yapılan baskınların ‘Birleşik Krallık özel kuvvetleri içindeki unsurlar tarafından kötüye kullanıldığını’ söyledi.
Avukat, savunmasız oldukları ya da aniden bir silah veya el bombası çıkardıkları söylenen senaryolarda, “savaşma yaşındaki Afgan erkekleri, acil bir tehdit oluşturmadıkları veya hors de combat [savaş görevlerini yerine getiremeyecek durumda] oldukları durumlarda infaz etme politikası yürüttüler,” dedi.
Lord Justice Haddon-Cave başkanlığındaki kamu soruşturmasının 12 ila 18 ay sürmesi ve bir ara rapor hazırlanması bekleniyor. Soruşturmanın getirdiği gizlilik koşulları, soruşturmanın büyük bir bölümünün kamuoyu ya da basın olmadan yapılacağı ve soruşturmaya dahil olan askerlerin kimliklerinin yanı sıra komutanları, SAS’ın diğer üyeleri ve İngiliz ordusundaki diğer pek çok kişinin isimlerinin de gizleneceği anlamına geliyor.
Ayrıca Savunma Bakanlığı ya da soruşturma, geniş çaplı haberlere konu olmasına rağmen SAS’ın Afganistan’da görev aldığını resmen kabul etmeyecek, bunun yerine olaya karışanları Birleşik Krallık özel kuvvetlerinin üyeleri olarak tanımlayacak.
Glasgow ayrıca şüphelerin ‘halının altına süpürülmeye’ çalışıldığını gösteren e-postalara ve bazı çevrelerde artan ölümcül olaylara ilişkin iç raporların güvenilir olmadığına dair kuşkulara dikkat çekti.
SAS’ın bir hukuk görevlisi Şubat 2011’de, ‘Son zamanlarda artan EKIA [çatışmada öldürülen düşmanlar] konusunda endişeli olduğunu’ söylüyor ve şöyle diyordu: “Bunları yazma şeklimizin önümüzdeki yıllarda incelemeye dayanmayacağı hissine kapılıyorum.” Görevli, bunların ‘kaçınılmaz kamu soruşturmalarında’ avukatlar tarafından ele alınacağını ekliyordu.
