Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın’ın Irak seyahatinin çıktıları duyuruldu.
Irak’ta ikincisi gerçekleştirilen Türkiye-Irak Güvenlik Zirvesi’nde masanın Irak tarafında Irak hükümetinin yanı sıra Haşdi Şabi Komisyonu ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi de temsil edildi. Irak Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Sayın Fuad Hüseyin, Irak Savunma Bakanı, Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı, Haşdi Şabi Komisyonu Başkanı, İstihbarat Teşkilat Başkanı Vekili ve IKBY İçişleri Bakanının da katıldığı Güvenlik Zirvesi, 14 Mart 2024 tarihinde Bağdat’ta gerçekleşti.
Irak, ilk kez PKK’ya karşı ortak mücadeleyi kabul etti
Zirve sonunda yayınlanan ortak bildiride Türkiye’nin PKK ile mücadelesi bakımından bir ilk gerçekleşti. Aralık ayındaki Güvenlik Zirvesinde PKK ilk defa ortak tehdit olarak tanımlanmıştı, bu kez yayınlanan ortak bildiride PKK, Irak tarafından yasaklı örgüt olarak tanımlandı. Görüşme sonunda Türkiye ve içerisindeki fraksiyonlarla birlikte Irak ilk kez, PKK’ya karşı ortak mücadeleden bahsetmiş oldu. PKK’nın Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef almasının Irak makamlarınca kabul edildiği bu zirve sonrasında, iki ülkenin bu kapsamda ortak daimî komiteler kuracağı ve güvenlik ve diplomasi bürokrasisinin bakan seviyesinde çalışmaları koordine edeceği bildirildi.
Türkiye’nin 2008 yılından bu yana Irak’ın kuzeyine düzenlediği terörle mücadele operasyonları, uzun süre Irak hükümeti tarafından toprak bütünlüğünün ihlali olarak değerlendirilmişti. Operasyonlar, çoğu kez Irak tarafının Türkiye’ye diplomatik nota vermesine neden olmuştu.
TSK, Kuzey Irak’a yönelik ilk PKK ile mücadele operasyonunu 1984 yılında gerçekleştirdi. 1998’deki Murat operasyonundan sonra 2008 yılına kadar, özellikle Irak’ın Amerikan işgaliyle karşı karşıya kaldığı 2003 yılından sonra Türkiye, Kuzey Irak’a müdahalede bulunamamıştı. Ancak Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ile ilişkilerin yeniden düzelmesiyle birlikte, 2008 yılında icra edilen Güneş Harekatıyla, terör örgütü PKK’nın çok sayıda kamp ve mühimmat deposu imha edilmişti.
Kuzey Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi bölgesinde bulunan Hakurk, Metina, Zap ve Haftanin bölgelerini hedef alan Pençe operasyonları beş yıldır devam ediyor. Kısa süre öncesine kadar Irak hükümetinin hedefinde olan TSK’nın PKK’ya yönelik operasyonlarının, Irak’ta gerçekleşen Güvenlik Zirvesi sonrasında iki ülke arasında krize neden olması durumu, artık sona erecek. Görünüşe göre Türk güvenlik ve diplomasi liderleri, hem Irak hükümetini hem de Kürt yönetimi ve Şii grupları PKK karşısında birlikte hareket etmeye ikna etti.
Erdoğan, 12 yıl sonra Bağdat’a gidecek
Irak tarafı, Bağdat’ta düzenlenen ikinci Güvenlik Zirvesi’nin sonuç bildirgesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın beklenen Irak ziyaretinin belirtilmesini istedi. Bu Bağdat’ın Erdoğan’ın beklenen ziyaretine büyük önem atfettiği aynı zamanda ziyareti garantilemek istediği şeklinde değerlendiriliyor. Erdoğan, Irak’a en son 2012 yılında Başbakan olduğu dönemde resmî ziyarette bulunmuştu.
Erdoğan’ın Irak çıkarmasında terör örgütü PKK ile mücadele konusunun yanı sıra petrol boru hattının yeniden açılması ve Türkiye ve Irak üzerinden geçecek Kalkınma Yolu projesi de dahil pek çok ekonomik işbirliği, lojistik ve enerji ile ilgili başlıkları masaya yatırması bekleniyor. Rusya-Ukrayna savaşının tüm dünyanın ekonomik-lojistik rotalarını etkilemesi, bölgeyi de yakından ilgilendiriyor. Irak üzerinden geçecek olan ve 2029 yılında tamamlanması beklenen Kalkınma Yolu projesinin Irak ekonomisine yıllık 4 milyar dolar kaynak oluşturması hedeflenirken, proje aynı zamanda Çin’in Kuşak ve Yol projesi ile Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridorunun tamamlayıcısı olma niteliği kazanabilecek.
