İran ve Suudi Arabistan arasında Pekin’de günlerce süren üçlü müzakereler uzlaşmayla sonuçlandı. İki ülke, diplomatik ilişkilerini sürdürmeye ve önümüzdeki iki ay içinde büyükelçiliklerini yeniden açmaya karar verdi.
Press TV’nin bildirdiğine göre, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Shamkhani, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid Al Aiban ile Tahran ve Riyad arasındaki anlaşmazlığın çözümü konusunda yoğun müzakereler yapmak üzere 6 Mart’tan bu yana Pekin’de bulunuyordu.
Günlerce süren yoğun müzakerelerin ardından, İran, Suudi Arabistan ve Çin, Pekin’de cuma günü ortak bir bildiri imzaladı.
İran İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı ortak bildiride, 2021 ve 2022’de müzakerelere ev sahipliği yaptıkları için Irak ve Umman’a ve son müzakere turuna ev sahipliği yaptıkları için Çin Halk Cumhuriyeti’ne şükranlarını ifade ettiler.
Yapılan müzakerelere göre, İran İslam Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı en geç iki ay içinde diplomatik ilişkilerini yeniden başlatma ve büyükelçiliklerini ve (diplomatik) misyonlarını yeniden açma konusunda anlaştılar.
İran ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının yeni kararı uygulamak ve büyükelçi değişimi için düzenlemeler yapmak üzere bir araya gelmeleri bekleniyor.
İran ve Suudi Arabistan’ın ayrıca, birbirlerinin egemenliğine saygı duyma ve iç işlerine karışmamaya özen göstermeyi vurguladıkları, 17 Nisan 2001’de imzalanan güvenlik işbirliği anlaşmasını ve 27 Mayıs 1998’de ekonomi, ticaret, bilim, kültür, teknik vb. alanlara ilişkin imzalanan anlaşmayı uygulamayı kabul ettikleri belirtildi.
İran, Suudi Arabistan ve Çin ortak bildiride, bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliği güçlendirmek için her türlü çabayı göstermeye kararlı olduklarını ifade ettiler.
İran ve Suudi Arabistan temsilcileri geçtiğimiz yıl Bağdat’ta birkaç tur görüşme gerçekleştirmişti. Ancak görüşmelerden somut bir sonuç elde edilememişti.
İran-Suudi Arabistan müzakereleri
Suudi Arabistan’da 2 Ocak 2016’da aralarında Şii din adamı Nimr en-Nimr’in de bulunduğu 47 kişi “terör” suçlamasıyla idam edilmişti.
İdamlara tepki gösteren İranlı yetkililerin peş peşe yaptığı açıklamaların ardından Suudi Arabistan’ın Tahran Büyükelçiliği ve Meşhed kentindeki konsolosluk binaları İran’daki göstericiler tarafından ateşe verilmişti.
Mart 2015’te başlayan Yemen’deki kriz nedeniyle iki ülke arasındaki gergin diplomatik ilişkiler tamamen kesilmişti.
İran ile Suudi Arabistanlı yetkililer, Nisan 2021’de Bağdat’ta doğrudan görüşmeler yapmak üzere bir araya gelmiş ve Irak’ın ara buluculuğundaki görüşmeler daha sonra da devam etmişti.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, 23 Aralık 2021’de yaptığı açıklamada, Riyad’la müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini belirtmiş ve bunun bir göstergesi olarak Suudi Arabistan’ın Cidde’deki İslam İşbirliği Teşkilatında görevli üç İranlı diplomata vize verdiği bilgisini aktarmıştı.
İki ülke arasında 16 Mart 2022’de yapılması planlanan görüşmeler ise Suudi Arabistan’da birçoğu Şii olmak üzere 81 kişinin bir günde idam edilmesinin ardından Tahran tarafından geçici olarak ertelenmişti.
