Ortadoğu
‘İsrail, İran’ı vurmak için Azerbaycan topraklarını kullanamaz’

Azerbaycan’ın Tel Aviv Büyükelçisi, İsrail’in İran’a saldırmak için Azerbaycan topraklarını kullanmasına Bakü’nün izin verdiğine dair iddiaları yalanladı.
İsrail’in milyarlarca dolarlık silah satışı karşısında Azerbaycan üzerinden İran’a erişim sağladığı iddia edildi. Haaretz’in iddiasına göre, Azerbaycan merkezli Silk Way Havayolları’a ait kargo uçakları 2016’dan bu yana İsrail’e ait Ovda askeri hava üssüne 92 kez uçuş gerçekleştirdi. Haberde İsrail üssünden Azerbaycan’a uçuşların bilhassa Ermenistan-Azerbaycan arasında çatışmaların şiddetlendiği dönemlerde arttığı belirtildi. Haberde, ayrıca Azerbaycan’ın İsrail istihbarat servisi Mossad’a, İran’da neler olup bittiğini gözlemleyebilmesi için olanak sağladığı yönünde daha önce ortaya atılan iddialar da hatırlatıldı ve Azerbaycan’ın İsrail’e yardım etmek için İran’a yönelik olası bir saldırıya destek amacıyla bir hava üssü kurulduğu öne sürüldü.
İddia Azerbaycan’ın yeni atadığı İsrail Büyükelçisi Muhtar Mammadov’a soruldu. Mammadov, Jerusalem Post’a verdiği ilk demecinde İsrail Ordusu IDF’nin İran’a yönelik olası saldırısında Azerbaycan’ı yakıt ikmal üssü olarak kullanmasına izin verilmeyeceğini söyledi. “Basında çıkan haberlerin yalan olduğunu mu söylüyorsunuz” sorusuna Mammadov “evet” diye yanıt verdi. Mammadov, “Azerbaycan, başka ülkelerin iç işlerine karışmayacağını ve topraklarının başka ülkelere karşı kullanılmasına izin vermeyeceğini deklare ediyor. Bunun nedeni, diğer ülkelerin de bizim iç işlerimize karışmaması beklentimizdir” dedi.
Jerusalem Post, İsrail’in İran’daki hedefleri vurup geri dönebilecek nitelikte bir jeti olmadığını böyle bir operasyon için mutlaka yakıt ikmali yapması gerekeceklerini hatırlattı ve şu bilgiyi verdi: “İsrail’in sorunu çözebilecek dört KC-46 yakıt ikmal uçağı alması planlanıyor, ancak muhtemelen en az 2025’e kadar teslim edilmeyecekler.”
Ortadoğu
İsrail, kalıcı işgal için girdiği Beyt Hanun’da 5 askerini kaybetti

İsrail ordusu, cumartesi günü kalıcı işgal için yeni harekât başlattığı Gazze Şeridi’nin kuzeyindeki Beyt Hanun kentinde dün gecesi yol kenarına yerleştirilen bombayla gerçekleştirilen saldırıda 5 İsrail askerinin öldüğünü, 14’ünün ise yaralandığını duyurdu.
Times of Israel’in haberine göre ölen askerlerin kimlikleri şöyle: Asteğmen Meir Şimon Amar, Onbaşı Moşe Nissim Frech, Asteğmen Noam Aharon Musgadian, Asteğmen Moşe Şmuel Noll, Yedek Başçavuş Binyamin Asulin.
Amar, Frech, Musgadian ve Noll’un İsrail ordusunun Kfir Tugayı’na bağlı ultra-Ortodoks Netzah Yehuda Taburu’nda görev yaptığı; Asulin’in ise Gazze Tümeni’nin Kuzey Tugayı bünyesinde yer aldığı belirtildi.
İsrail ordusunun ön incelemesine göre, askerler pazartesi gecesi saat 22.00 sularında Beyt Hanun’da kara operasyonları sırasında yaya olarak ilerlerken yol kenarına yerleştirilen bir bombayla hedef alındı. Askerlerin zırhlı araçta değil, yürüyerek operasyonda oldukları belirtildi.
Yaralı askerleri bölgeden tahliye etmeye çalışan birlikler, bu sırada ağır ateş altına girdi.
Yaralanan 14 askerden ikisinin durumunun ağır olduğu bildirildi.
Ordu, patlamanın yaşandığı alanın, operasyon öncesinde hava saldırısıyla hedef alındığını açıkladı. Netzah Yehuda askerlerinin, Beyt Hanun’daki “terör unsurlarını temizleme” gerekçesiyle cumartesi günü başlatılan yeni bir harekât kapsamında, yedek paraşütçü 646. Tugay ile birlikte Kuzey Tugayı emrinde görev yaptığı aktarıldı.
Savaşın başından bu yana İsrail ordusu, Gazze’nin kuzey sınırındaki Beyt Hanun’a defalarca girip çıktı. Her seferinde kasabayı ele geçirip birkaç hafta içinde geri çekilen ordunun bu son operasyonda bölgeyi kalıcı olarak elde tutmayı hedeflediği bildiriliyor. İsrail ordusuna göre, Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 70’ini ordunun işgali altında.
Netanyahu’dan açıklama
İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu, Washington’daki ziyareti sırasında saldırıyla ilgili açıklama yaptı: “Bu zor sabah, tüm İsrail halkı başını eğiyor. Hamas’ı yenmek ve rehinelerimizi kurtarmak için hayatlarını feda eden kahraman savaşçılarımızın yasını tutuyoruz. Ailelerini kucaklıyor, yaralıların tam iyileşmesi için dua ediyoruz.”
Son aylarda Gazze’de ölen birçok İsrail askeri, yol kenarına veya binalara yerleştirilmiş patlayıcılarla hedef alındı. 24 Haziran’da Han Yunus’ta bir Hamas militanının zırhlı personel taşıyıcısına el bombası atması sonucu 7 İsrail askeri ölmüştü.
İsrail’in resmi verilerine göre İsrail ordusunun kara harekâtı kapsamında Gazze’de ve sınır bölgelerinde şimdiye kadar 449 asker öldü.
Diplomasi
Soykırım sanığı, soykırım sponsorunu Nobel’e aday gösterdi

Gazze’de işlenen savaş suçları ve soykırım nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi’nce hakkında yakalama kararı bulunan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdi. Trump ise Netanyahu’ya verdiği destekle, Filistinlilerin başka ülkelere sürülmesini ve iki devletli çözümün reddini savundu.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdiğini açıklayarak adaylık mektubunu Trump’a Beyaz Saray’daki görüşmeleri sırasında teslim etti. Trump, bu jestten memnun olduğunu belirtti.
Trump ise görüşmede Ukrayna’ya daha fazla silah göndereceklerini ifade etti: “Göndermek zorundayız. Kendilerini savunabilmeleri gerekiyor. Çok ağır saldırı altındalar.”
Filistinlilerin “gönüllü” göçü masada
Öte yandan ABD Başkanı Donald Trump, Netanyahu’yu Beyaz Saray’da ağırlarken, ABD’nin İran ile yeni görüşmeler planladığını duyurdu ve Gazze’den Filistinlilerin başka ülkelere yerleştirilmesi yönündeki tartışmalı girişimde ilerleme sağlandığını söyledi.
Görüşme öncesi gazetecilere konuşan Netanyahu, ABD ve İsrail’in, Filistinlilere “daha iyi bir gelecek” sunacak ülkelerle birlikte çalıştığını belirtti.
“Kalmak isteyen kalabilir ama ayrılmak isteyenler de ayrılabilmeli” diyen Netanyahu, “ABD ile çok yakın çalışıyoruz. Bence birkaç ülkeye ulaşmak üzereyiz” ifadesini kullandı.
Trump ise sorulara önce yanıt vermekten kaçındı, ardından şunları söyledi:
“Çevredeki ülkelerden harika bir işbirliği gördük. Her birinden. Yani iyi bir şey olacak.”
Trump, yılın başlarında Gazze’den Filistinlilerin gönderilmesi ve bölgenin kontrolünün alınması fikrini gündeme getirmişti. Gazze halkı bu öneriyi “toplu sürgün” olarak nitelemiş ve evlerini terk etmeyeceklerini açıklamıştı.
‘Filistin devleti, yok etme platformu olur’
Trump’a görüşmede iki devletli çözümün mümkün olup olmadığı da soruldu. Trump, “Bilmiyorum” diyerek soruyu Netanyahu’ya yönlendirdi.
Netanyahu ise şunları söyledi: “Filistinlilerin kendilerini yönetme konusunda tüm yetkilere sahip olması gerektiğini düşünüyorum ama bizi tehdit etme yetkisine asla. Bu da demektir ki güvenlik gibi egemen yetkiler her zaman bizim elimizde kalacaktır.”
Netanyahu, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırılarını örnek göstererek, “Bakın ne yaptılar. Yer altına tüneller kazdılar, katliam yaptılar, kadınlarımıza tecavüz ettiler, erkeklerimizin kafasını kestiler… Bu, İsrail’i yok etmek için bir platform olur” dedi.
“Bizi yok etmek istemeyen Filistinli komşularımızla bir barış tesis edeceğiz. Ama bu barışta güvenlik kontrolü her zaman bizim elimizde olacak. İnsanlar şimdi diyecek ki ‘Bu bir devlet değil’. Umurumuzda değil. ‘Bir daha asla’ dedik. Ve o ‘bir daha asla’ şu an. Bu bir daha olmayacak.”
‘İran artık farklı, görüşmeye hazır’
Trump görüşmede İran’la yapılması planlanan temaslara da değindi:
“İran ile görüşmeleri planladık ve onlar da görüşmek istiyor. Büyük darbe aldılar. Artık farklılar. İki hafta önce olduklarından çok farklılar.”
Yeni bir saldırı planı olup olmadığı sorusuna “Umarım yapmak zorunda kalmayız” yanıtını veren Trump, “İran’a yeniden inşa etme şansı vermek isterim. ‘ABD’ye ölüm’ demiyorlar artık. Ortadoğu’nun zorbasıydı, artık değil” diye konuştu.
Trump ayrıca, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdıklarını belirtti ve Şam yönetimine “şans vermek” istediklerini söyledi. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’dan “çok etkilendiğini” dile getiren Trump, Şara’nın “sert bir geçmişten ve coğrafyadan geldiğini” belirtti.
Netanyahu da Suriye’de artık istikrar ve barış için yeni fırsatlar doğduğunu ifade etti.
Ortadoğu
İsrail ve Hamas, Netanyahu-Trump toplantısı öncesinde Gazze ateşkesini görüşecek

İsrail ve Hamas, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile ABD Başkanı Donald Trump’ın Washington’da yapacağı görüşme öncesinde, Gazze’de ateşkes ve esirlerin serbest bırakılması için ikinci günkü dolaylı görüşmelerini Katar’da sürdürecek.
Gazze’deki savaşla ilgili son müzakere turu, ateşkes ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında esirlerin serbest bırakılması konusunda bir anlaşma sağlamak amacıyla pazar günü Doha’da başladı. ABD Başkanı, bu hafta bir anlaşmaya varılabileceğini söyledi.
Pazar günü ABD’ye gitmeden önce Netanyahu, İsrailli müzakerecilere İsrail’in kabul ettiği koşullarda ateşkes sağlanması için net talimatlar verildiğini söyledi.
Gazetecilere verdiği demeçte, “Rehinelerin çoğunu kurtardık, ancak geri kalan rehinelerin birçoğu da serbest bırakılacak” diyen Netanyahu, Trump ile yapacağı görüşmenin bu anlaşmanın ilerlemesine “kesinlikle yardımcı olacağını” ekledi.
Netanyahu daha önce, Katar ve Mısır arabulucuları aracılığıyla iletilen ABD destekli ateşkes önerisine Hamas’ın verdiği yanıtın “kabul edilemez” talepler içerdiğini söylemişti.
Al Jazeera muhabiri Nour Odeh, Trump-Netanyahu görüşmesinin sadece Gazze için değil, İsrail’in bölgesel gündemi için de “çok önemli bir toplantı” olarak düzenlendiğini ekledi.
“İsrail kabinesinde, özellikle yeniden konuşlandırma ve gıda yardımı dağıtımı konularında kabul edilmesi zor olacak anlaşmazlıklar var” diyen Odeh, Netanyahu’nun hem Trump hem de ülkesindeki koalisyonundan baskı altında olduğunu vurguladı.
Beyaz Saray, Trump’ın İsrail lideriyle yerel saatle 18:30 (22:30 GMT) civarında, her zamanki gibi gazetecilerin katılımı olmadan görüşeceğini açıkladı.
Ateşkes görüşmeleri, geçen ay İsrail ve ABD’nin İran’a düzenlediği 12 günlük hava saldırılarının ardından yeniden canlandı.
ABD’nin desteklediği 60 günlük ateşkes önerisi, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail askerlerinin Gazze’nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve savaşın tamamen sona erdirilmesi için görüşmeler yapılmasını öngörüyor.
Savaşı sona erdirmek, geçmiş müzakere turlarında ana pürüz noktası olmuştu. Hamas, tüm esirlerin serbest bırakılması karşılığında çatışmanın tamamen sona ermesini talep ederken, İsrail Hamas’ın dağıtılana kadar savaşmaya devam edeceğini ısrarla belirtmişti.
Netanyahu’nun bazı sert çizgideki koalisyon ortakları, çatışmanın sona ermesine karşı çıkıyor. Ancak İsrailliler 21 aydır süren savaştan giderek yorgun düşerken, Netanyahu hükümetinin ateşkesi desteklemesi bekleniyor.
Hamas’ın Ekim 2023’teki baskını ve ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırısı sonrasında arabulucular, çatışmaların iki kez geçici olarak durdurulmasını sağladı. Bu süreçte, İsrail’in elindeki Filistinli tutuklular karşılığında esirler serbest bırakıldı.
Yeni bir ateşkesin sağlanması için son dönemde yapılan çabalar, İsrail’in Hamas’ın kalıcı ateşkes talebini reddetmesi nedeniyle defalarca başarısız oldu.
Gazze sağlık yetkililerine göre, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü soykırım kampanyasında 57.500’den fazla Filistinli öldü, açlık krizi yaşandı, neredeyse tüm nüfus yerinden edildi ve kuşatma altındaki bölgenin çoğu harabeye döndü.
-
Görüş2 hafta önce
Büyülü Dağ’da yüzyıllık tartışma devam ediyor: Naphta mı Settembrini mi?
-
Ortadoğu1 hafta önce
Reuters: Suriye’de Şara’ya bağlı güçler 1.500 Alevi’yi katletti
-
Söyleşi2 hafta önce
İsrail-İran savaşını kim kazandı? E. Tuğamiral Alaettin Sevim Harici’ye anlattı
-
Dünya Basını2 hafta önce
ABD ve İsrail, UAEA’yı nasıl ele geçirdi?
-
Avrupa2 hafta önce
Yeni MI6 şefinin dedesi, “Kasap” olarak bilinen Nazi casusu çıktı
-
Dünya Basını2 hafta önce
İran-İsrail savaşı ve Orta Asya
-
Görüş1 hafta önce
Altı Gün Savaşı’ndan ‘On İki Gün Savaşı’na
-
Söyleşi2 hafta önce
E. Koramiral Kadir Sağdıç: ‘Hürmüz’ü kapatmak ABD-İsrail’e yarar’