İsrail ordusunda tehlike çanları: Yedek subaylar rahatsız!

İsrail Genelkurmay Başkanı, yargı reformuna tepki göstererek göreve gelmeyi reddeden yedek kuvvet mensuplarının sayısındaki artış nedeniyle Başbakana uyarıda bulunurken Savunma Bakanı, hükümet ve muhalefete toplantı çağrısı yaptı.

İsrail Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Herzi Halevi, dün Başbakan Binyamin Netanyahu ile bir araya geldi ve yedek kuvvetlerin yargı reformu planları üzerinde artan vicdani red tehdidi konusundaki endişesini dile getirerek bunu “endişe verici” olarak nitelendirdi. Haaretz‘de yer alan habere göre yine dün Savunma Bakanı Yoav Gallant, protestolara katılan yedek kuvvetlerin ordunun göreve hazır olma durumunu zedeleyebileceği konusunda uyarıda bulunarak koalisyon hükümeti ve muhalefeti önerilen yasa hakkında görüşmek üzere toplantıya çağırdı. “Bugünkü durum konuşmayı ve hızlı olmayı gerektiriyor” diyen Gallent, “Zor ve karmaşık dış zorluklarla karşı karşıyayız, her vicdani ret çağrısı ordunun işleyişine ve görevlerini yerine getirme yeteneğine zarar veriyor” uyarısında bulundu.

İsrail Hava Kuvvetleri bünyesindeki “Çekiç Filosu”nda görev yapan 40 yedek pilottan 37’si ortak bildiri yayınlayarak yargının yetkilerini kısıtlayan yasa teklifine tepki amacıyla 8 Mart’ta eğitime katılmayacaklarını duyurdu. Son haftalarda binlerce yedek asker benzer açıklamalar yaptı. Ancak Çekiç Filosu, uzun menzilli F-15I avcı bombardıman uçağını kullanabilen tek filo olarak hava kuvvetlerinin küçük ve seçkin bir birliği olarak tanımlanıyor.

Askeri İstihbarat’a bağlı özel harekat birimindeki 200 kadar yedek asker yargı reformu kabul edilirse istifa edeceklerini duyurmuş 500 eski Şin Bet (yurt içi gizli servis) ajanı reforma karşı imza toplamış ve MOSSAD çalışanları da benzeri bir kampanya düzenlemişti.

Yedek askerlerin vicdani red kampanyası hızla büyürken bu çağrıların İsrail ordusunun operasyonel hazırlığı üzerindeki etkisini değerlendirmek şimdilik zor. Çünkü protesto edenlerin çoğu, herhangi bir acil durumda görevlerinin başına geçeceklerini söylüyor ancak uyarıyorlar: Eğer yargı reformu Meclis’ten geçerse hizmet etmeyeceğiz.

Foto: Mostafa Alkharouf / AA

Eylemler 9. haftada da devam etti

Öte yandan aşırı sağcı koalisyon hükümetinin yargı düzenlemesine karşı her hafta cumartesi akşamı ülke genelinde gösteri düzenleyen İsrailliler, protestoların dokuzuncu haftasında yine sokaklardaydı. Başta Tel Aviv olmak üzere, Hayfa, Batı Kudüs, Birüssebi ve Netanya gibi büyük kentler dahil ülke çapında onlarca noktada gerçekleştirilen gösterilere on binlerce İsrailli katıldı. Netanyahu’nun liderlik ettiği Likud partisinin kalesi sayılan Bat Yam gibi bazı küçük yerleşimler de ilk kez protestolara sahne oldu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının bazı yetkilerini meclise devretmeye yönelik hamleleri, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı mekanizması arasında gerilime yol açmıştı. Ülkedeki en yüksek yargı mercisi olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclisin çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip. Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkemenin, Meclisin çıkardığı kanunları bozma yetkisinin elinden alınacağını belirtmişti. İsrail Başsavcısı Gali Baharav-Miara, hükümetin yargı düzenlemesine karşı itirazlarını yazılı olarak iletmiş, kaygılarının “güçler ayrılığı, yargının bağımsızlığı ve bireysel hakların korunması”nın bozulması üzerinde toplandığını paylaşmıştı.