Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes müzakerelerinin kritik bir dönemece girdiği sırada İsrail, Refah’ın doğusundaki mahalleleri boşatmaya başladı. Hamas yetkilisi Netanyahu’nun Refah’ın işgali tehdidinin Hamas üzerinde baskı yaratacağını umduğunu ancak bu tehdidin sadece müzakerelerin çökmesine yol açacağını söyledi. Mısır devlet televizyonu ise Hamas’ın dün Kerem Ebu Salim bölgesine düzenlediği saldırının ateşkes müzakerelerini çıkmaza soktuğunu iddia etti.
İsrail’in Gazze’den asker çekmeyi reddetmesi ve Refah’ın esir takası anlaşmasına varılsa bile işgal edileceğini açıklamasıyla Kahire’de yürütülen dolaylı müzakereler kritik bir dönemece girdi. Müzakerelerin tıkandığı değerlendirilirken dün Gazze Şeridi’nden, güneydeki Kerem Ebu Salim bölgesinde bulunan bir İsrail askeri noktasına atılan roketler nedeniyle 3 İsrail askeri öldü, 3’ü de ağır yaralandı.
İsrail Ordu Sözcülüğü, Kerem Ebu Salim Sınır Kapısı’nın, saldırı nedeniyle Gazze’ye yardım taşıyan tırların geçişine kapatıldığını duyurdu. Anadolu Ajansı’na konuşan görgü tanıkları, saldırının ardından İsrail savaş uçaklarının, Refah kenti çevresindeki tarım alanlarına saldırı düzenlediğini aktardı. Saldırıda aralarında bir bebek ve çocuğun da bulunduğu en az 6 Filistinlinin hayatını kaybettiği belirtildi.
Bugün sabah saatlerinde ise İsrail ordusunun Refah’taki bazı mahalleleri boşaltmaya başladığı duyuruldu.
İsrail Devlet Televizyonu KAN’ın haberinde, İsrail ordusunun, Refah’ın doğusunda İsrail sınırı yakınındaki birçok mahalleyi boşaltmaya başladığı belirtildi. The Times of Israel gazetesinin haberinde de İsrail ordusunun, Refah sınırının doğusundaki mahallelerde yaşayan Filistinlilere el-Mevasi ve Han Yunus’taki “insani bölgelere gitme” çağrısı yaptığı kaydedildi. El Cezire ise İsrail ordususun Filistinlilere Refah’ın doğusundan çıkmaları talimatını verirken “aşırı güç” kullanacağı uyarısında bulunduğuna dikkat çekti.
İsrail Ordusu Radyosunda konuya dair yayımlanan habere göre, Refah’ın doğu mahallelerinde ordunun tahminlerine göre tahliye edilecek yaklaşık 100 bin kişi bulunuyor.
Filistinlilerin tahliye edilmesi kararı da dün gece siyasi ve güvenlik işlerinden sorumlu Mini Bakanlar Konseyi Toplantısı’nda alındı.
“Netanyahu yanılsama içinde”
Tahliye kararı ile ilgili Walla haber sitesine konuşan Hamaslı bir yetkili bu adımın rehine ve ateşkes anlaşması müzakerelerinin çökmesine yol açacağını söyledi: “İsrail’in Filistinlileri tahliyeye başlaması, iyi ilerleyen ve anlaşmaya yakın olduğumuz müzakereleri durduracak.” Yetkili, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Refah’ın işgali tehdidinin Hamas üzerinde baskı yaratacağı yanılsaması içinde olduğunu belirtti ve “Ancak bu sadece müzakerelerin çökmesine yol açacak” dedi.
Mısır devletine bağlı el Qahera kanalı, ismi açıklanmayan “üst düzey” bir kaynağa dayandırdığı haberinde, müzakerelerin Hamas’ın dün Kerem Ebu Salim bölgesine düzenlediği saldırı nedeniyle çıkmaza girdiğini iddia etti. Kanala konuşan kaynak, Mısırlı müzakerecilerin İsrail ile Hamas arasında tırmanan gerilimi kontrol altına almak için görüşmeleri yoğunlaştırdığını söyledi.
The New York Times’a konuşan İsrailli bir yetkili ise müzakerelerin şu anda krizde olduğunu doğruladı ve bunun nedeni olarak İsrail’i işaret etti. Yetkili, Netanyahu’nun, İsrail’in Refah’a operasyon gerçekleştireceklerini taahhüt eden açıklamalarının esir ve ateşkes mutabakatı müzakerelerinde Hamas’ın pozisyonunu “sertleştirmesine” yol açtığını belirtti.
İsrailli yetkili, Hamas’ın, İsrail’in, mutabakatın sadece bir kısmını uygulamaması ve savaşa devam etmemesine dair garanti beklediğini kaydetti.
Öte yandan, gazeteye konuşan Hamas Siyasi Büro Üyesi Musa Ebu Merzuk ise “(Mutabakata) Çok yakındık ancak Netanyahu’nun dar görüşlülüğü anlaşmayı bozdu.” ifadelerini kullandı.
Mısır ile Katar arabuluculuğunda hazırlanan yeni ateşkes ve karşılıklı esir takası mutabakatı müzakereleri Kahire’de görüşülürken, Netanyahu, uluslararası toplumdan gelen uyarılara rağmen Refah’a kara saldırısı düzenleyeceklerini taahhüt etmişti.
Gazze’de yerinden edilenlerin son sığınağı Refah
İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana sürdürdüğü saldırıları nedeniyle yaklaşık 2,3 milyon nüfuslu Gazze Şeridi’nde 1,9 milyon kişi, yerinden edildi. Bu Filistinlilerin çoğu, İsrail’in daha önce “güvenli bölge” olduğunu iddia ettiği Refah kentine sığındı.
Gazze Şeridi’nin en güneyinde, Mısır sınırında yer alan Refah’ın İsrail saldırılarından önce 280 bin olan nüfusu, halihazırda 5 katından fazla artarak neredeyse 1,5 milyona ulaştı.
İsrail saldırılarından kaçarak, yeterli kalacak yerin bulunmadığı ve altyapının yetersiz kaldığı Refah’a sığınan Filistinlilerin büyük bölümü, derme çatma çadırlardan oluşan kamplarda yaşam mücadelesi veriyor.
İsrail ordusunun sık sık hava saldırıları düzenlediği Refah’a kara saldırısı başlatması halinde sivillerin Gazze Şeridi’nde sığınacak yerinin kalmayacağından endişe edilirken, uluslararası toplumdan gelen uyarılara rağmen İsrail makamları, Refah’ı işgal etme tehdidini sürdürüyordu.
Savunma Bakanı Yoav Gallant, dün, Hamas hareketinin Tel Aviv hükümetiyle esir takası anlaşmasına varmak istemediğine dair göstergeler olduğunu iddia ederek, Gazze Şeridi’nin güneyindeki Refah kentini “çok yakında işgal edeceklerini” söylemişti.
İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 14 bin 944’ü çocuk, 9 bin 849’u kadın olmak üzere 34 bin 683 Filistinli öldürüldü, 78 bin 18 kişi yaralandı.
Enkaz altında hala binlerce ölü olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
