Yenin ABD doları karşısında sürekli olarak yeni tarihi düşük seviyelere gerilemesiyle birlikte, Japon finans yetkililerinin döviz piyasasına her an müdahale edebileceği yönünde spekülasyonlar artmaya başladı.
Geçtiğimiz ay boyunca üst düzey finans yetkilileri uyarılarda bulunmuş ve devreye girmeye hazır olduklarını ima etmişlerdi. Ancak yen, hükümetin Ekim 2022’de harekete geçmesine neden olan seviyeyi çoktan aşmış olmasına rağmen şu ana kadar herhangi bir müdahale belirtisi görülmedi.
Bu durum Japon yetkililerin neden henüz harekete geçmediği sorusunu gündeme getirdi.
Japonya Araştırma Enstitüsü’nden ekonomist Soichiro Tateishi, “Hükümet müdahale konusunda isteksiz görünüyor çünkü yen şu anda ABD’de yükselen faiz oranları gibi bazı temel faktörler nedeniyle zayıflıyor,” dedi.
Japan Times’a konuşan Tateishi, “Eğer mali otoriteler, örneğin bu zamanlamada aniden müdahale ederse, yen muhtemelen 140 yen seviyesine yükselecektir, ancak ABD ve Japonya arasındaki faiz oranı farkı muhtemelen yenin sonunda mevcut seviyeye dönmesine neden olacaktır” dedi.
Gösterge 10 yıllık Hazine tahvilinin faizi, ABD’de mart ayında açıklanan tüketici fiyatları verilerinin enflasyonun inatçı seyrini koruduğunu göstermesinin ardından geçen hafta %4,5 seviyesinin üzerine tırmanarak ABD Merkez Bankası’nın faiz indirim sürecine ilişkin görünümü gölgeledi.
ABD enflasyon verileri yenin 1990’dan bu yana ilk kez yakından izlenen 152 yen seviyesini aşmasına neden olurken, Japonya’nın hızlı bir müdahalede bulunacağına dair spekülasyonlar arttı.
Ancak, finans yetkilileri sözlü uyarılar göndermeye devam etti ve yen çarşamba günü itibariyle 154 yen seviyesini aştı.
Nomura Araştırma Enstitüsü baş ekonomisti Takahide Kiuchi salı günü yayınladığı bir raporda, hükümetin Washington’da iki gün sürecek olan G20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları toplantısı öncesinde sorun tohumları ekmek istemediğini öne sürdü.
“Japonya G20 ya da G7’den önce döviz piyasasına müdahale ederse, ABD ya da diğer gelişmiş ekonomiler tarafından toplantılarda ‘kur manipülasyonu’ olarak eleştirilebilir. Japonya böyle bir durumdan kaçınmak istiyor,” diye yazdı Kiuchi.
G20 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları da Washington’da görüşmelerde bulunacak.
Maliye Bakanı Shunichi Suzuki geçen hafta yaptığı açıklamada, doların diğer para birimleri karşısında son dönemde kazandığı değerin G20 toplantısı sırasında gündeme gelebileceğini söyledi.
Kiuchi, “G20’de uluslararası koordinasyon yoluyla doların güçlenmesini engelleme olasılığı, Japon hükümetinin şimdilik döviz müdahalesinden kaçınmasının bir nedeni olabilir” dedi.
Bazı piyasa katılımcıları para birimi 155 Yen’in altına düştüğünde Japonya’nın bir hamle yapabileceğini söylese de Tateishi, hükümetin bir sınır koyma ihtimalinin düşük olduğunu, çünkü tüccarların hükümetin koruyacağı bir savunma hattı olduğunu düşünmesini istemeyeceğini söylüyor.
Finans yetkilileri değer seviyesinden ziyade dalgalanmaların hızına daha fazla dikkat ettiklerini vurguladılar.
Tateishi, “(hükümetin) müdahalenin etkili olabileceği durumlarda döviz piyasasına müdahale etmek isteyeceğini” sözlerine ekledi.
Fed’in yakın vadede faiz indirimine gideceğine ya da Japonya Merkez Bankası BOJ’un ek bir faiz artırımına gideceğine dair daha net bir işaret varsa müdahalenin daha etkili olacağı, zira merkez bankalarının bu tür hamlelerinin muhtemelen yenin yükselmesine neden olacağı ifade ediliyor.
Ancak Tateishi’ye göre yenin değer kaybı hızlanırsa zayıf bir yen ithalat maliyetlerini artıracağı ve Japonya’nın nihayet görmeye başladığı olumlu fiyat-ücret döngüsünü etkileyeceği için hükümet bu tür fırsatları bekleyemeyebilir.
Japon para birimi düşüş eğilimini sürdürürken, piyasa katılımcıları merkez bankasının faiz artırımına ilişkin bazı ipuçları verip vermeyeceğini görmek için önümüzdeki hafta yapılması planlanan bir sonraki BOJ politika toplantısını yakından izleyecek.
Geçtiğimiz ay BOJ 17 yıl sonra ilk kez faiz artırımına gitmiş ancak zayıf yeni tersine çevirmeyi başaramamıştı. Merkez bankası şimdilik güvercin tutumunu sürdüreceğini ve yakın gelecekte ek bir artırım planlanmadığını söyledi.
BOJ Başkanı Kazuo Ueda, merkez bankasının döviz dalgalanmalarını doğrudan etkilemek için politikasını değiştirmeyeceğini, ancak artan ithalat maliyetlerinin Japonya’nın fiyat eğilimini etkilemesi halinde bankanın bazı adımlar atmayı düşüneceğini söyledi.
Buna ek olarak, İran’ın hafta sonu İsrail’e füze saldırısı düzenlemesiyle birlikte, politika yapıcılar ve yatırımcılar Orta Doğu’daki çatışmaların genişlemesi korkusuyla petrol fiyatlarındaki artış riskini de dikkatle izliyor.
Daha yüksek petrol fiyatları, kaynak fakiri Japonya’nın ticaret açığı miktarını şişirerek yen üzerinde daha fazla aşağı yönlü baskı yaratacaktır.
