Japonya’nın yeni başbakanı Shigeru Ishiba, iktidardaki Liberal Demokrat Parti-Komeito koalisyonunun pazar günü alelacele yapılan bir erken seçimin ardından alt mecliste çoğunluğu kaybetmesi ile zor durumda kaldı.
LDP’nin genel seçimler öncesinde imajını düzeltmek amacıyla en popüler üyesini lider olarak seçme stratejisi, halkın iktidar partisine ve onun bitmek bilmeyen skandallara karışmasına karşı duyduğu öfke ve yorgunluk nedeniyle geri tepti.
Ishiba’nın halk nezdindeki imajının olumsuz yönde değişmesi, kendisinin ve LDP’nin siyasi talihinin tersine dönmesi göreve geldikten sonra sadece birkaç hafta aldı. Ishiba’nın göreve gelir gelmez partisine karşı söylentilerle mücadele etmek yerine erken seçim çağrısında bulunarak oynadığı kumar, LDP içinde zaten istikrarsız olan konumunu daha da kötüleştirdi.
Önümüzdeki günlerde Ishiba, koalisyonu basit çoğunluğa – partinin seçimdeki mütevazı hedefi – ulaştıramamasının sorumluluğunu üstlenmesi için artan bir baskıyla karşı karşıya kalacak.
Sonuçların sorumluluğunu üstlenen LDP’nin seçim komitesi başkanı Shinjiro Koizumi şimdiden istifasını açıkladı.
Pazartesi günü öğleden sonra düzenlenen basın toplantısında ise Ishiba istifa etme niyetinde olmadığını, sadece LDP merkezli bir hükümeti yönetmeye çalışacağını ve muhalefet partileriyle bireysel politikalar konusunda işbirliği yapacağını söyledi.
“Eleştirileri ciddiyetle ve alçakgönüllülükle karşılamalıyım, ancak mevcut ağır ekonomik ve güvenlik ortamında siyasi bir duraklamaya izin veremeyiz” diyen Ishiba, bu aşamada koalisyonu diğer partilere açmayı düşünmediğini de sözlerine ekledi.
İki partili işbirliğine zemin hazırlamak amacıyla Ishiba, siyasi fonların kullanımı konusunda şeffaflığı artırmaya çalışacağını, örneğin partilerin milletvekillerine yaptığı şeffaf olmayan harcamaları kaldıracağını ya da siyasi fonların kullanımını denetleyecek bağımsız bir komisyon kuracağını söyledi.
Ishiba’nın partisi üzerindeki zayıf hakimiyeti ve LDP içindeki derin iç çatlaklar seçim kampanyasıyla daha da kötüleşti.
Partinin, LDP’nin rüşvet fonu skandalına karışan 12 adaya verdiği resmi desteği çekme yönündeki kararını becerememesi, yeni liderliğe yönelik iç şüpheciliği körükledi ve kamuoyundaki eleştirileri şiddetlendirdi.
Bu arada, eski ekonomik güvenlik bakanı ve LDP başkan adayı Sanae Takaichi, eski LDP politika şefleri Koichi Hagiuda ve Hakubun Shimomura başta olmak üzere yeni bağımsız adaylara destek toplamak için ülkeyi dolaştı. Wakayama Eyaletinde, eski Başbakan Shinzo Abe’nin eşi Akie Abe, bir LDP adayına karşı bağımsız olarak yarışan eski bir LDP ağır topunu desteklemek için miting yapacak kadar ileri gitti.
Dahası, seçim kampanyasının son günlerine, destekleri kesilen adayların yarıştığı bölgelerdeki yerel parti şubelerine 20 milyon Yen aktarılmasıyla ilgili tartışmalar damgasını vurdu. Koizumi’nin de itiraf ettiği gibi, partinin bu konuyu kötü idare etmesi, oylamada itibarını kurtarma şansına son bir darbe indirmiş olabilir.
Ishiba parti üzerindeki hakimiyetini sağlamlaştırmak için büyük engellerle karşılaşırken, Takaichi de seçimden zayıflamış olarak çıktı. En yakın müttefiklerinin birçoğunun koltuklarını kaybetmiş olması, Takaichi’nin hızlı bir yükselişle zirveye çıkmasını şu an için uzak bir ihtimal haline getiriyor.
Gelecek hafta yapılacak ABD başkanlık seçimlerinin ardından Ishiba’yı, her ikisi de Güney Amerika’da yapılacak olan Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği ve G20 yıllık zirveleri de dahil olmak üzere yoğun bir diplomatik program bekliyor.
Yurt içinde ise ek bütçe ve ilgili ekonomik paketin onaylanması koalisyonun diğer partilerle diyalog kurma ve münferit politikalar etrafında uzlaşma sağlama becerisini test edecek. Ekonomik paket üzerindeki aşırı çekişmeler hükümetin istikrarını daha da etkileyecektir, ancak düşük gelirli ailelere yönelik yardımların dahil edilmesi Ishiba’nın onay oranlarını yükseltmeye yardımcı olabilir.
Kısa vadede siyasi istikrarsızlıkla baş etmeye çalışan parti, uzun vadede ise gelecek yıl yapılacak Üst Meclis ve Tokyo Büyükşehir Meclisi seçimlerini göz önünde bulundurarak Ishiba’nın onay oranlarını takip edecek. Popülaritesinin azalması ve siyasi gündemini sürdürmekte zorlanması Ishiba’yı erken bir çıkışa itebilir.
Bundan önce, yeniden başbakan seçilmesi halinde, iki bakanın seçimde yenilgiye uğraması Ishiba’yı kabinesini değiştirmeye zorlayacaktır. Ishiba, aasın toplantısında, rüşvet fonu skandallarına karışan milletvekillerini parti ya da hükümet görevlerine atayıp atamayacağına ilişkin soruları geçiştirdi.
“Bu kişilerin ülkeye ve halka yardımcı olup olamayacağını ve atanmalarının halkın anlayışını kazanıp kazanamayacağını göz önünde bulundurarak uygun önlemleri alacağım” dedi.
Başbakanın resmen belirleneceği bir sonraki parlamento oturumu öncesinde, hem hükümet hem de muhalefet partileri arasında işbirliğinin genişletilmesine yönelik tartışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte, özellikle çalkantılı bir dönem yaşanacağa benziyor.
Bu aşamada, seçimlerde sırasıyla 38 ve 28 sandalye elde eden Halk için Demokratik Parti ve Nippon Ishin no Kai’nin LDP-Komeito koalisyonuna yardımcı olması en muhtemel partiler olarak görülüyor.
