Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler yapay zeka araştırma ve geliştirmeye büyük yatırımlar yaparken, önyargı, gizlilik ve veri koruma gibi konuları içeren yapay zekanın etik kısıtlamaları ise büyük endişe kaynağı.
Diğer yandan ABD ve Çin’in teknolojik hakimiyet için araştırma ve geliştirmeye büyük yatırımlar yapması ve beraberinde politik araçların devreye sokulmasıyla yapay zeka hakimiyeti jeopolitik bir alana dönüştü.
Birçok ülke yapay zeka konusunda politik önlemlere girişti. Bazı ülkeler belirli yapay zeka sistemlerine odaklanırken diğerleri daha kapsamlı önlemleri benimsiyor. Uzmanlar ise, yapay zeka sistemlerini geliştirmek ve yönetmek için önyargıdan kaçınmanın öneminin yanı sıra güvenlik, adalet, açıklık ve insan denetimine vurgu yapıyor.
Sorumlu yapay zeka kullanımı
Birleşmiş Milletler’in (BM) Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nin (ITU) Cenevre’deki Yapay Zeka Küresel Zirvesi ve Şanghay’daki Dünya Yapay Zeka Konferansı, sorumlu yapay zeka gelişimine ve kullanımına duyulan ihtiyacı vurgulayan öneriler üretti.
South China Morning Post’un aktardığına göre, ITU genel sekreteri Doreen Bogdan-Martin, hızlı işbirliği çağrısında bulunarak, dizginlenmemiş yapay zekanın “kontrolden çıkma” ve “sosyal huzursuzluk, jeopolitik istikrarsızlık ve ekonomik eşitsizlik” riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu.
Jeopolitik bölünme ise, iki konferansta açıkça görüldü; Cenevre etkinliğinde çoğunlukla Batı’dan konuşmacılar bulunurken, Şangay konferansında çoğunlukla Çin ve müttefiklerinden konuşmacılar vardı. Öte yandan Birleşik Krallık da, bu sonbaharda küresel bir yapay zeka zirvesine ev sahipliği yapmayı planlıyor.
Uzmanlar alandaki jeopolitik çekişmelerin, yapay zeka mevzuatına ilişkin uluslararası işbirliği ve standardizasyona yönelik bir tehdit olduğu ve bu çekişmenin “sorunlu stratejiler, birbiriyle yarışan hedefler ve kopuk uluslararası standartlar” ile sonuçlanacağı görüşünde.
Özellikle ABD ile Çin arasında devam eden çip savaşının, işleri daha da kötüleştirerek birlikte çalışabilirlik konusundaki sorunların yanı sıra, eşit olmayan uygulama ve eşit olmayan korumacılık sorunlarına yol açabileceği vurgulanıyor.
ITU genel sekreter yardımcısı Tomas Lamanauskas, “Yapay zekadan iyinin riske üstün geldiğinden emin olmak ve sürdürülebilir kalkınma gündemini ve gezegenimizi kurtarmak yararlanmak bize bağlı” dedi.
Uluslararası birleşik bir mevzuata ihtiyaç var
Uzmanlara göre, yapay zekayı düzenlemek, işbirliğini teşvik etmek, bilgi paylaşmak ve çok taraflı anlaşmalar ve küresel standartlar aracılığıyla kaynak alışverişi yapmak için birleşik mevzuat yapmak üzere ulusları bir araya getirmek için daha güçlü desteğe ihtiyaç var.
Yapay zekanın etik ve sorumlu yönetimini geliştirmek için, dünyanın dört bir yanından paydaşların katılımıyla küresel bir yapay zeka yönetişim yapısının başlatılmasını gerektiğini savunan uzmanlar, buna örnek olarak ozon tabakasını incelten bileşiklerin aşamalı olarak ortadan kaldırılması için güçlü uluslararası liderliği ve hükümet işbirliğini gösteren dünya çapında bir anlaşma olan Montreal Protokolü’nü gösteriyor.
Teknoloji devlerinin hayatımızı kontrol etmesindense küresel topluluk aracılığıyla herkesin hayatını iyileştirmek için yapay zekanın gücünden yararlanma vurgusu yapan uzmanlar, yapay zekanın hızlı büyümesinin sorumlu bir şekilde yönlendirilmesi, etik kaygıların ele alınmasını, hesap verebilirliğin sağlanmasını ve uluslararası işbirliğinin teşvik edilmesi çağrısında bulunuyor.
