Kazakistan, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden şirketlerin yarı römorklarında ülkeye mal getiren Rus nakliyatçıların kamyonlarını alıkoymaya başladı.
RBK gazetesinin aktardığına göre Uluslararası Karayolu Taşımacıları Örgütü’nün (ASMAP) Rusya Ulaştırma Bakanlığı’na ilettiği itiraz dilekçesinde araçların ‘yeni kısıtlamaların’ uygulanması nedeniyle alıkonulduğu belirtildi.
İtirazda, “Yarı römorklar, malları boşalttıktan sonra varış noktasındaki Kazak gümrük idarelerinde bile alıkonuluyor,” ifadesine yer verildi.
Dilekçede, bu tür eylemlerin, Rusya’da 2022 yılından bu yana karayolu uluslararası yük taşımacılığı alanında yürürlükte olan kancalama veya yeniden yükleme mekanizmasının etkili bir şekilde uygulanmasının önünde engeller yarattığı kaydedildi:
“Daha sonra hükümet, Avrupalı kamyon şirketlerinin Rusya’ya girişine misilleme olarak yasak getirirken, malların kamyonetlerinden sınır terminallerinde Rus ve Belarus şirketlerinin araçlarına kancalanmasına/yeniden yüklenmesine izin verdi. Rus ve Belarus şirketleri daha sonra yükleri Rusya üzerinden transit olarak Kazakistan’a taşıyor.”
Benzer bir ara bağlantı mekanizması Nisan 2022’den bu yana AB-Belarus sınırında da uygulanıyor.
ASMAP, Kazakistan’ın kısıtlamalarının Avrasya Ekonomi Birliği (AEB) üye ülkeleri dışında kayıtlı olan ve bu ülkelerde yerleşik nakliyatçılardan kabul edilen yarı römorkların kancalandıktan sonra geri yüklenmesini engellediğini vurguladı.
ASMAPgenel müdür yardımcısı Yevgeniy Antipov, RBK gazetesine yaptığı açıklamada, “Toplamda 20’den fazla Rus karayolu treni alıkonuldu, ancak şu anda altı tanesinin araç numaraları ve taşıma güzergahı hakkında bilgimiz var,” dedi. Antipov’a göre yarı römorkların yanı sıra traktörler de alıkonulmuş durumda.
ASMAP’ın dilekçesine göre Kazakistan, haziran ayında kısıtlamalar konusunda uyarıda bulunmuştu.
Ülkenin Maliye Bakanlığı’nın açıklamasından, geçici olarak AEB topraklarına ithal edilen yabancı yarı römorkların yeniden bağlanmasının Gümrük Kanunu hükümlerini ihlal ettiği anlaşılıyor.
Ayrıca, Kazakistan mevzuatı geçici olarak ithal edilen araçların başka şahıslara devredilmesine izin vermiyor. Bunun istisnası, taşımanın tamamlanmasının makinenin AEB gümrük bölgesinden çıkarılmasına eşdeğer olduğu durumlar.
Diğer yandan Kazakistan’dan mal ihraç etmek için yarı römorkların geri yüklenmesi ve bu tür yarı römorkların mallarla birlikte ülke topraklarına yeniden ithal edilmesi halihazırda yasak.
ASMAP, bir yarı römorkun yeniden ihracatının, geçici ithalat prosedürünün tamamlanması anlamına geldiğini ve bu durumda yeniden ithalatın yeni bir nakliye işlemi olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.
Kuruma göre, yeniden bağlama mekanizması çerçevesinde Avrupa’dan malların taşınması, Moskova ile Astana arasında 2025 yılının başına kadar taşımacılığın yasaklanmasına ilişkin bir moratoryum bulunan anlaşma ile düzenleniyor, ancak nakliyecilerin gözaltına alınması nedeniyle anlaşma bozuldu.
Eylül 2022’de nakliyeciler Kazakistan’daki bağlantı mekanizmasıyla ilgili sorunlar yaşadıklarını bildirmişlerdi. O dönemde Kazakistan makamları, Avrupa’dan mal taşıyan en az sekiz Rus kamyonetini alıkoymuştu.
Sürücülerden, malları Rusya tarafına transfer eden yabancı nakliyatçı tarafından alınması gereken bir izin belgesi istenmişti. ASMAP ise şirketlerin ara bağlantı sırasında birbirlerine belge vermediklerini ve bu zorunluluğun uluslararası karayolu taşımacılığına ilişkin anlaşmayla çeliştiğini bildirdi.
Olayla ilgili olarak Rusya Ulaştırma Bakanlığı, Kazakistan Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı’na başvurarak tırların serbest bırakılmasını talep etti.
2022 baharında, Rusya’dan nakliyeciler de Kazakistan’a mal tesliminde sorun yaşadı. Bunun üzerine Astana, malların ilk nakliyatçının ülkesi dışındaki ülkelerden şirketlere taşınmasını yasakladı, yük Avrupa’dan geliyorsa, AB’den bir şirket tarafından taşınmak zorunda.
