Kırgızistan’da güvenlik güçleri eş zamanlı operasyonlar düzenleyerek birçok kişiyi “darbe girişimi” iddiasıyla gözaltına aldı. Grubun, kitlesel gösterileri kullanarak “iktidarı ele geçirmeyi planladığı” öne sürüldü.
Kırgızistan Milli Güvenlik Devlet Komitesinden yapılan açıklamada, “devletin güvenliğini sağlama ve anayasal düzeni koruma çalışmaları kapsamında kitlesel protestolar ve ayaklanma için gizli hazırlıklar yapan bir grubun yasa dışı faaliyetlerinin engellendiği” bildirildi.
Açıklamada, soruşturma kapsamında 30’dan fazla kişinin gözaltına alındığı ve “ana organizatör ve ideolojik ilham kaynağı olduğu” öne sürülen Eldik Keneş (Halk Meclisi) Partisi Başkanı Roza Nurmatova ile birlikte 4 aktivistin tutuklandığı kaydedildi. Gözaltına alınan şüpheliler arasında bazı askerler ve bürokratların da olduğu ifade edildi. Olayla ilgili soruşturmanın ise devam ettiği belirtildi.
Türk basınında ise grubun arkasında FETÖ terör örgütünün olduğu ve Halk Meclisi partisinin başkanın FETÖ ile bağlantılı olduğu iddia edildi.
“FETÖ Kırgızistan’da gençler üzerinde etkili”
Gelişmeleri Harici’ye değerlendiren Kırgız siyaset bilimci Amantur Manapbaev, bu konuda net bilgiye sahip olmasa da, FETÖ’nün Kırgızistan’da bir miktar etkili olduğunu, özellikle de gençler üzerinde etkisinin olduğunu söyledi.
Kırgızistan’ın iç işlerine herhangi bir şekilde müdahalenin kabul edilemeyeceğini vurgulayan Manapbaev, “Kendi sorunlarımızı çözme hakkımız var” dedi.
“Hoşnutsuzluğun nedeni sosyo-ekonomik sorunlar”
Ülkenin sorunlarına ve halk içindeki hoşnutsuzluğa da değinen Manapbaev, “Kırgızistan’da son birkaç yılda halkın hoşnutsuzluğunda bir artış oldu. Bunun başlıca nedeni, ülkedeki sosyo-ekonomik sorunlardan kaynaklanmaktadır. Yani Bişkek’te gıda ürünleri, temel ihtiyaç maddeleri ve konut kiralarındaki artış. Kırgız Cumhuriyeti Ulusal İstatistik Komitesi’ne göre 2022’de tüketici fiyatları %14,7 arttı. Gıda ve alkolsüz içeceklerin fiyatı ise %15,8 arttı. Nüfusa sunulan tarifeler ve hizmetler ise -% 9,1 oranında. Bir yılda konut fiyatları yüzde 45 arttı. Artan fiyatlar ve tarifeler insanların yaşam standartlarını olumsuz etkiliyor. Kırgızistan’da son iki yılda yoksul sayısı 1 milyon arttı. 2021 sonunda yoksulluk oranı %33,3, yani 2020’ye göre %8 daha fazlaydı” şeklinde konuştu.
Bu koşullarda, Kırgızistan’da yaşamın “daha zor ve daha pahalı” hale geldiğini belirten Manapbaev, maaşların ve yan hakların düzeyinin maliyetleri karşılamadığını, özellikle bölgelerde çok sayıda ailenin açlıkla boğuştuğunu, yiyecek ve su eksikliği olduğunu kaydetti.
“Devlet, halka kulak vermeli”
Bu gibi durumlarda toplumdaki gerilimin artmasının “doğal” olduğunu ifade eden Manapbaev, şöyle devam etti:
“Kırgızistan’da yaklaşan darbe girişimleriyle ilgili bilgilerin medya alanında düzenli olarak yer alması şaşırtıcı değil. Sorunun ana kaynağı, tüm ülkeyi sarmış olan yoksulluktadır. Yasa dışı eylemler, Kırgızistan’daki başarısız sosyal politikanın sonuçlarıdır. Devlet toplumun ihtiyaçlarını gözetmelidir, sesine kulak vermelidir. Sonuçta devlet toplum için vardır.”
