Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, yakında Çin’i ziyaret edeceğinin açıklanmasından bir gün sonra Pekin’in Ukrayna için hazırladığı barış planını övdü.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova çarşamba günü yaptığı açıklamada Lavrov’un Ukrayna, Asya-Pasifik bölgesindeki durum ve diğer konuları görüşmek üzere Çin’in üst düzey diplomatı Wang Yi ile bir araya geleceğini söyledi.
Zaharova ziyaretin ne zaman gerçekleşeceği konusunda bilgi vermedi.
Şanghay Sosyal Bilimler Akademisi’nde Rusya ve Orta Asya uzmanı olan Li Lifan, South China Morning Post’a yaptığı değerlendirmede, ABD-Çin-Rusya üçgeni için hassas bir dönem olduğunu ve Lavrov’un gezisinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in mayıs ayında Çin’e yapacağı devlet ziyaretinin önünü açabileceğini söyledi.
Geçtiğimiz ay yeniden seçilen Putin’in yeni başkanlık döneminin ilk yurtdışı gezisi için Çin’e gitmeyi düşündüğü bildirildi.
Bu arada Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Putin’i yeniden seçilmesinden dolayı kutladığı mesajında, Batı’dan gelen eleştirilere meydan okuyarak Moskova ile “sınır tanımayan” ortaklığı daha da derinleştirme sözü verdi.
Li, “Çin’in Rusya ile bağları yüksek bir noktada ve bu sık üst düzey görüş alışverişleri, ABD-Çin rekabetinin yoğunlaştığı bir ortamda stratejik bağlarını daha da sağlamlaştıracak” dedi.
Li, Pekin ve Moskova’nın güvenlik, ekonomi ve enerji konularının yanı sıra iki ülkenin ortaklaşa kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü gibi platformlar aracılığıyla bölgesel ve uluslararası sıcak noktalarda işbirliğini güçlendirmesini beklediğini ifade etti.
Lavrov, Pekin’in ‘barış planını’ övdü
Çin ziyareti öncesinde Lavrov perşembe günü Pekin’in Ukrayna savaşına ilişkin 12 maddelik barış girişimini “makul bir plan” olarak nitelendirdi. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky’nin Rusya’nın askerlerini geri çekmesini ve savaşta yaptıklarını telafi etmesini öngören planını ise reddetti.
Devlet haber ajansı RIA’ya göre Lavrov gazetecilere yaptığı açıklamada “Bizim için en önemli şey [Şubat 2023’te yayınlanan] Çin belgesinin yaşananların nedenlerinin analizine ve bu temel nedenleri ortadan kaldırma ihtiyacına dayanmasıdır” dedi.
Lavrov, “Bu plan muğlak olduğu için eleştirildi… ancak bu, büyük Çin medeniyetinin tartışılması için önerdiği makul bir plandır” ifadelerini kullandı.
Blinken da Çin’e gidecek
Lavrov’un ziyareti, Xi ile ABD Başkanı Joe Biden arasında salı günü gerçekleşen ve Güney Çin Denizi ve Tayvan’ın yanı sıra Ukrayna ve Kuzey Kore gibi diğer sıcak gündem maddelerine ilişkin gerilimi azaltmaya çalıştıkları telefon görüşmesinin ardından duyuruldu.
Salı günü ayrıca ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın önümüzdeki haftalarda Çin’e gideceği, Hazine Bakanı Janet Yellen’in ise bir haftalık bir ziyaret için çarşamba günü Çin’e geldiği açıklandı.
Pekin ve Washington arasındaki ilişkiler, kasım ayındaki Xi-Biden zirvesinin ardından bu gibi üst düzey görüşmelerin yeniden başlamasına rağmen düşük bir noktada seyretmeye devam ediyor.
Küresel kamplaşma
Pekin ve Moskova arasındaki artan yakınlaşma, Çin’in Güney Çin Denizi konusunda Filipinler ile yaşadığı anlaşmazlıkta gergin bir döneme denk gelirken, Filipinler Devlet Başkanı Ferdinand Marcos Jnr önümüzdeki hafta Washington’da Biden ve Japonya Başbakanı Fumio Kishida ile görüşecek.
Bu zirvede ortak devriyelerin ilan edilmesi bekleniyor ve üç ülke pazar günü Güney Çin Denizi’nde Avustralya ile ortak bir deniz tatbikatı düzenleyecek. Uzmanlar bu hamlelerin Pekin’i hedef aldığını belirtiyor.
Bu arada NATO şefi Jens Stoltenberg çarşamba günü Çin’in “Rusya’nın savaş ekonomisini desteklediği”, Kuzey Kore ve İran’ın ise Moskova’ya füze, insansız hava aracı ve diğer silahları sağladığı uyarısında bulundu.
Çin, Rusya ve İran geçtiğimiz ay Umman Körfezi’nde İsrail-Gazze savaşı ve Kızıldeniz’deki gerilimlerin ortasında beş günlük donanma tatbikatı gerçekleştirdi. Pekin ve Moskova ayrıca Birleşmiş Milletler’de Pyongyang’a karşı daha fazla yaptırım uygulanmasına yönelik uluslararası çabaları da birlikte engelledi.
Li, Pekin ve Moskova’nın daha yakın ilişkiler kurma çabalarının açıkça ABD liderliğindeki ittifaklara karşı koymayı amaçladığını söyledi.
“Çin, Rusya ve diğer büyük güçler arasındaki yoğun etkileşim ve manevralar, özellikle ABD başkanlık seçimleri öncesinde hayati önem taşıyor” diye ekledi.
