Politico’nun elde ettiği belgelere göre, eski Birleşik Krallık Başbakanı Liz Truss, Çin’e savunma teçhizatı satışını hızlandırmak için İngiliz hükümetine gizlice lobi yaptı.
Ağustos 2023 tarihli özel bir mektupta, kendisini Muhafazakâr Parti’nin ‘en yüksek profilli Çin şahini olarak’ gösteren Truss, Ticaret Bakanı Kemi Badenoch’tan Çin’e askeri teçhizat satmayı uman bir İngiliz savunma üreticisi adına müdahale etmesini istedi.
İngiliz güvenlik yetkilileri, Truss’ın Norfolk seçim bölgesinde bulunan bir savunma firması Richmond Defence Systems’in Çin Halk Cumhuriyeti’ne kara mayını imha ekipmanı ihraç etmesini engellemişti. Ret gerekçesi, bu askeri ekipmanların Çin tarafından ‘Tayvan’ın işgali için kullanılma ihtimali’ idi.
Fakat Truss, başbakan olarak görev yaptığı kısa sürede kabineye aldığı Badenoch’a İngiliz şirketin meselesini açtı.
15 Ağustos 2023 tarihli mektubuna “Sevgili Kemi” diye başlayan Truss, “Çin’e mal tedarik etmek için lisans başvurusu ilk olarak 03/01/2023 tarihinde yapılan seçmenim adına yazıyorum… Lisansı hızlandırabilirseniz minnettar olurum,” diyor.
Liz Truss, kendisini Çin’e karşı sert bir siyasetçi olarak lanse ediyordu. Badenoch’a mektubunu yazmadan üç ay önce, Mayıs 2023’te Truss, Başbakan olarak halefi Rishi Sunak’ı Çin’i Birleşik Krallık ulusal güvenliğine ‘tehdit’ olarak sınıflandırmaya çağıran bir konuşma yapmak için Tayvan’a bile uçmuş ve adanın Çin’e karşı ‘küresel özgürlük savaşının ön cephesinde’ olduğunu öne sürmüştü.
Truss, 2023’ün başlarında, Başbakanlık görevinden istifa ettikten sonraki ilk konuşmasında, Tayvan’a artan işgal tehdidine karşı kendisini savunması için daha fazla silah verilmesi çağrısında bulunmuştu.
Fakat o yaz Badenoch’a yazdığı mektupta Truss, bir İngiliz firmasının Çin’e askeri teçhizat satmasını engellemenin ‘gelecekteki satışların milyonlara ulaşması anlamına geleceği’ konusunda uyarıyordu. Truss, firmanın, ‘lisans verilmezse, Çinlilerin ürünleri tersine mühendislikle üreteceğine’ inandığını da sözlerine ekliyordu.
Avam Kamarası dış ilişkiler komitesine başkanlık eden Muhafazakâr milletvekili Alicia Kearns, “Çin Komünist Partisi’nin baskısına maruz kalan bir Çinli işletmeye çift kullanımlı bir teknolojinin ihracatı için aktif olarak lobi yapmak ulusal çıkarlarımıza ve kesinlikle müttefikimiz Tayvan’ın çıkarlarına aykırıdır,” diyerek Truss’ı eleştirdi.
